Cənubi Çin dənizi neft müharibəsi astanasında

ABŞ Vyetnamla mübahisəli sularda neftçıxarma platforması qurmaq istəyən Çinə sərt reaksiya verib.

Publika.az – ın xarici mətbuata istinadən verdiyi məlumata görə, dövlət katibi Con Kerri Pekinin Cənibi Çin dənizində hərəkətlərini fitnəkar adlandırıb.

ABŞ Dövlət Departamentinin sözçüsü Cen Psaki məsələnin dövlət katibi ilə Vyetnam xarici işlər naziri Fam Bin Minin telefon söhbətində müzakirə edildiyini deyib. Onun sözlərinə görə, C.Kerri Pekinin hərəkətlərinin regionda gərginliyi artırdığını, həmçinin Vyetnamda çalışan xarici şirkət və vətəndaşlarının hüquqlarının pozulduğunu ifadə edib.

Qeyd edək ki, Vyetnamın qonşu Çinlə münasibətləri kifayət qədər mürəkkəbdir. Vyetnamla Çin arasında Cənubi Çin dənizindəki Parasel və Spartli arxipelaqları ilə bağlı münaqişəli vəziyyət mövcuddur. Həmin adaların şelf hissəsində zəngin neft yataqlarının olması ehtimal edilir və ərazilərin hansı dövlətə mənsubluğu hələ ki, razılaşdırılmayıb. Hər iki ölkə ərazinin özünə məxsus olduğunu iddia edir və tərəflər arasında gərginlik son aylarda daha da artıb.

Belə ki, Çin şirkətlərinin gəmilərinin həmin ərazilərdə kəşfiyyat işləri aprmasına etiraz olaraq Vyetnamın hərbi gəmiləri bunun qarşısını alıb. Vyetnamda əhali Çinin onların ərazi sularına daxil olmasına etiraz əlaməti olaraq mayın 1-indən kütləvi mitinqlərə başlayıblar. Mitinqlər zamanı, əhali tərəfindən Vyetnamda fəaliyyət göstərən Çin şirkətlərinin nümayəndələrinə qarşı təzyiq göstərilib, Çin mallarının boykot edilməsi qərara alınıb. Ölkənin cənubu və mərkəzindəki Çin şirkətlərində isə talanları oldu. Etiraz edənlər istehsal və inzibati korpuslar dağıtdı, həmçinin iki on fabrikin sırasının (nizamının) anbarlarını yandırdılar. Çinlərdən başqa, zərər həmçinin Tayvan, yapon və Sinqapur müəssisələrinə gətirilmişdi (vurulmuşdu). Xarici şirkətlərə aid olan 1 min müəssisədən və zavoddan yuxarı işi dayandırmağa məcbur edilmişdilər. İstehsalçılara gətirilmiş (vurulmuş) maddi ziyan onlarla milyonlarla dollara qiymətləndirilir.

Mayın 16-sında Vyetnam xarici işlər naziri ilə onun çinli həmkarı arasında telefon danışığı olub. Vyetnamlı nazir Cənubi Çin dənizinin şelfində karbohidrogen ehtiyatlarının axtarışı üzrə işlərin dayandırılmasını istəyib.

Xatırladaq ki, Azərbaycan prezidenti İlham Əliyev bu günlərdə Vyetnama səfər edib. Səfər zamanı müzakirə olunan məsələlərdən biri də neft-qaz sektoruna qarşılıqlı investisiyaların qoyulması ilə bağlı fikir mübadiləsi aparılıb.

Ömər Dağlı