Dünya
Rusiya “Transxəzər“ ə mane ola biləcəkmi?
Türkmənistan Dövlət İnformasiya Agentliyi (TDH) Transxəzər qaz kəmərinin tikintisi üzrə danışıqlara aydınlıq gətirib: hazırda Avropa ölkələrinə enerji tədarükü imkanı kimi türkmən qazının daha bir perspektiv istiqamətinə baxılır. "Bu aspektdə Transxəzər qaz kəməri layihəsi aktiv müzakirə edilir. Ayın əvvəlində Brüsseldə keçirilən üçtərəfli görüşdə Avropa İttifaqı, Türkmənistan və Azərbaycanın işçi qrupu Transxəzər qaz kəməri üzrə çərçivə sazişi layihəsinə baxıb", - deyə TDH bildirir. Həmçinin məlumat verilir ki, bu günlərdə Berlində "Türkmənistan -Avropa: əməkdaşlıq perspektivi" beynəlxalq konfransı keçirilir. Orada Exxonmobil, Eni, CNPS, Petronas, Burried Hill, RWE Dea AG, Wintershall Holding GmbH, İTERA şirkətləri, həmçinin Avropa Komissiyası, Energetika Xartiyası, ABŞ Dövlət Departamentinin nümayəndələri iştirak edirlər. Türkmənistanı neft-qaz kompleksi, kimya sənayesi, Neft və Qaz İnstitutu rəhbərləri və mütəxəssisləri təmsil edir. "Konfransın ilk günündə iştirakçılar Türkmənistan YEK-nin artan perspektivi, onun dünya bazarlarına karbohidrogen tədarükünün aktivləşməsi, bu sahədə investisiya imkanları barədə danışıblar. Ölkədə neft-qaz sahəsinin inkişafı üzrə qarşılıqlı faydalı əməkdaşlıq imkanları da öyrənilir", - deyə TDH bildirir.
Qeyd edək ki, ötən həftə hökumətin Türkmənistan prezidenti
yanında keçirilən iclasında Karbohidrogenlərin İdarə Edilməsi və
İstifadəsi üzrə Dövlət Agentliyinin direktoru Yaqşıgeldi Kakayev
deyib ki, Brüsseldə Transxəzər qaz kəməri layihəsi üzrə danışıqlar
uğurlu olub və gələn ay növbəti görüş olacaq.
Xatırladaq ki, 12 sentyabr 2011-ci ildə Avropa İttifaqı Avropa
Komissiyasına Türkmənistan və Azərbaycanla Xəzər qazının Avropaya
nəqli üzrə danışıqlar aparmaq mandatı verib. Bunun ardınca Kreml
sentyabrın 13-də XİN tərəfindən bəyanat yayaraq buna özünün kəskin
reaksiyasını verdi. Moskvanın fikrincə, Xəzərin hüquqi statusunun
həllini tapmadığı bir şəraitdə belə bir addımın atılması regionda
vəziyyəti gərginləşdirə bilər. Rusiya Avropa Birliyinin Xəzər
regionu ilə heç bir coğrafi sərhədləri olmamasını əsas gətirərək,
rəsmi Brüsseldən regionun işlərinə qarışmamasını tələb etmişdi.
Moskva bununla kifayətlənməyərək bir neçə dəfə "Transxəzər" qaz
kəməri kimi meqalayihələrin həyata keçirilməsi zamanı bütün
Xəzəryanı dövlətlərin razılığının olmasını dilə gətirmişdi.
İran da konsensusla (hamılıqla razılıq) məsələlərin həllinin
vacibliyini qeyd etdi. İran Qaz Şirkətinin rəsmisi "Mehr"
agentliyinə müsahibəsində rəsmi Aşqabada yol da göstərdi: nəyə
lazım "Transxəzər", Türkmənistandan İrana qaz idxalı günü bu gün 20
mlrd kub metr səviyyəsində həyata keçirilə bilər və buradan da biz
onu Türkiyə üzərindən Avropaya nəql edərik, təki rəsmi Brüsseli
razı salın. Necə deyərlər, rəsmi Tehran eyni zamanda özünün
siyasi-iqtisadi problemlərini çözmək arzusuna düşdü.
Ən maraqlı mövqe isə Qazaxıstandan gəldi. Buna daha çox mövqesizlik
də demək olardı. Ona görə ki, AB Enerji Komissarı Günther Oettinger
oktyabrın 4-də Astanada KIOGE-2011 neft-qaz beynəlxalq konfransında
üzünü bu ölkənin rəhbərliyinə tutaraq ""Transxəzər" qaz kəmərinə
qoşulun" deyə çağırış etdi. Ancaq onun çağırışı cavabsız qaldı,
baxmayaraq ki, tədbirdə ölkənin nazirləri və enerji sektorunun
rəhbərləri hamısı iştirak edirdilər. Yalnız oktyabrın 6-da
beynəlxalq KİV nümayəndələrinin sorğularından sonra neft və qaz
naziri Suat Mınbayev jurnalistlərə ağızucu bunları deyə bilmişdi:
"Hələ ki, yaxın gələcəkdə bizim "Transxəzər"ə vurula biləcək azad
qaz resurslarımız yoxdur". Astanada xüsusi işçi qrupun 30-cu
görüşündəki mətbuat konfransında isə Qazaxıstanın xarici işlər
nazirinin müavininin "Transxəzər"lə bağlı şərhi daha dumanlı oldu:
"Biz Xəzərin hüquqi statusunun həllini tapmayana qədər bu layihəyə
qoşulmayacağıq".
Bu yaxınlarda, Sənaye və energetika naziri Natiq Əliyev
jurnalistlərə açıqlamasında dedi ki, bu il rəsmi Bakı, Aşqabad və
Aİ "Cənub qaz dəhlizi"nə dəstək üçün siyasi sənəd və Transxəzər qaz
kəməri üzrə hökumətlərarası saziş imzalamalıdırlar. Layihə
Türkmənistandan Xəzərin dibi ilə Azərbaycana və Türkiyə vasitəsilə
Avropaya gücü 20-30 mlrd m3 olan kəmər çəkilməsini nəzərdə tutur.
Azərbaycan Neft Araşdırmaları Mərkəzinin (ANAM) rəhbəri İlham Şaban
müzakirələrin çoxalmasını AB-nin keçən il kəmərlə bağlı verdiyi
qərarla əlaqələndirir: "Artıq kəmərlə bağlı real danışıqlar gedir.
Yəni Azərbaycan, Türkmənistan və AB arasında danışıqlar kəmərlə
bağlı "Çərçivə Sənəd"inin imzalanması ilə nəticələnəcək. Hələ ki,
əsasən texniki-iqtisadi əsaslandırma müzakirə olunur".
Rəsmi Moskvanın kəmərin reallaşmasına mane olmasına gəlincə,
"Rusiya mane olmaq üçün böyük gücə malikdir. Necə ki, 1999-2000-ci
illərdə bunu gördük",-deyə o qeyd etdi. "Bəs o zaman danışıqlar
niyə gedir" sualına, İ.Şaban "Danışıqlar ona görə gedir ki, layihə
gündəlikdən çıxmasın",-deyə cavab verdi.
Bəkir Nərimanoğlu
Publika.Az
-
Hadisə09:21
Məktəb binasında yanğın
-
Sosial08:43
Azərbaycanın tanınmış professoru vəfat etdi - FOTO
-
Magazin208:36
Kristofer Nolan cəngavər olacaq, xanımı isə... - FOTO
-
Ekologiya07:17
Bu günə olan hava PROQNOZU - 20 dərəcə isti
-
Magazin206:16
Leonardo Di Kaprio ilə sevgilisi arasında NƏ BAŞ VERİR?
-
Səhiyyə05:15
Ömrü uzadan pəhriz sınaqdan UĞURLA ÇIXDI
-
Avropa03:43
Meqan Markl Keyt Middltonun xəstəliyindən necə istifadə etdi? - ŞOK DETALLAR
-
Avropa02:00
Azərbaycanlı jurnalist Kiyevdə vəfat etdi - FOTO