İqtisadi gündəm
Qaribaşvili niyə baş əydi? (FOTO)
Gürcüstanın baş naziri İrakli Qaribaşvilinin
Ermənistanda Çiçernakaberddə "erməni soyqırımı" abidəsini ziyarət
edərək ora çələng qoymasından 4 gün ötür.
ANS PRESS-in məlumatına görə, ancaq o hadisə Azərbaycan mediasında
bir neçə cümlə ilə işıqlandırıldı. Yəni bilərəkdənmi, yoxsa
təsadüfdənmi bu olay geniş müzakirə obyektinə çevrilmədi.
Görəsən niyə? Gürcülərin onlara ən çox investiya yatıran
Azərbaycana və bir çox enerji, dəmir yolu layihələrində tərəfdaşı
hesab edilən Türkiyəyə qarşı bu sayğısıqlığı nədən qaynaqlanıb.
Maraqlı burasıdır ki, Qaribaşvili İrəvana getməzdən öncə rəsmi
Bakıya "erməni soyqırımı" abidəsini ziyarət etməmək sözünü
veribmiş.
Bilinmir, o söz kimə verilib. Azərbaycanın baş nazirinəmi,
Tiflisdəki Azərbaycan səfirliyinəmi, yoxsa kimə? Bəlkə İrakli heç
kimə söz verməyib, bu haqda sosial şəbəkələrdə yazıb. Yazıbsa, söz
veribsə, ziyarət etməməliydi. Ziyarət edibsə, daha geriyə yol
yoxdur.
Onsuz da istər Azərbaycan mediasında, istərsə də siyasi dairələrdə
belə bir deyim var ki, rəsmi Tiflis Amerika kamyonlarına bənzər
çaladan qurtarmaq üçün Bakıya üz çevirib, çətin anda isə onun üzü
İrəvana köklənib. Burda əsas faktor kimi din amilini və Borçalıda
yaşayan 500 mindən çox soydaşalrımızı göstərirlər. SSRİ dağılan
ərəfədə Borçalı, Laqodexi və digər bölgələrdə yaşayan
soydaşlarımıza qarşı köçürmə əməliyyatı heç kəsin yadından
çıxmayıb. Elə indinin özündə də azərbaycanlıların yaşadıqları
kəndlərdə sosial problemlər xirdəyədəkdir və onların aradan
qaldırılması üçün isə yalnız vizual görüntülər həyata keçirilir,
dərinlikdə isə rəsmi Bakının və Heydər Əliyev Fondinun köməyi
olmasa, ordakı eloğlularımızın aqibətini fərz etmək elə də çətin
deyil.
Qaribaşvilinin Ermənistanda soyqırım abidəsini ziyarət etmək
prosesi haqda heç rəsmi baş nazirin saytının ingilis və gürcü
dillərində də məlumat verilməyib. Deməli, Tiflis bunu bacardığı
qədər gizlətmək fikrinə düşüb. Erməni mətbuatı üsə gürcü rəsmisinin
bu planını bəlkə də öncədən bildiyindən abidə önünə çələng qoymağı
geniş işıqlandırıb və fotolar yayımlayıb. Fakt isə faktlığında
qalır. İrakli Qaribaşvili soyqırım abidəsini ziyarət edib.
Azərbaycanda isə düşünürlər ki, problemlər içində çabalayan,
torpağı işğal olunun kiçik bir ölkənin başqa çıxış yolu yox idi.
Həm də bu, bir protokol qaydasına görə həyata keçirilmişdi.
Protokol qaydalarından söz düşmüşkən, keçmiş SSRİ-nin o vaxtkı
rəhbərləri, 1990-cı ilin yanvarında Mixail Qorbaçovun birbaşa
rəhbərliyi ilə qana boyanan Bakının qan yaddaşı simvollarından
birinə çevrilən Şəhidlər Xiyabanını bütün ölkə liderləri ziyarət
edibmi?
Əlbəttə, yox. Burada xüsusilə seçilən Rusiya prezidenti Vladimir
Putin olub.
Düzdür, Putin prezident seçiləndən sonra 2001-ci ildə Bakıya ilk
rəsmi səfərində Şəhidlər Xiyabanını ziyarət etmişdi, ancaq onun
sonrakı ziyarətlərində bu, baş vermədi. Ancaq ondan fərqli olaraq
Dmitri Medvedev prezident olanda hər gəlişində Şəhidlər Xiyabanını
ziyarət edib.
Rusiya rəsmilərinin Bakıya səfərləri ilə bağlı maraqlı bir məqam da
var. Özünü SSRİ-nin sələfi hesab edən Rusiya Federasiyasının ilk
prezidenti Boris Yeltsin bir dəfə də olsun Azərbaycana rəsmi səfərə
gəlməyib. Bu, onun Azərbaycana qarşı nifrətinin bariz
nümunəsdir.
Deməli, rəsmi səfərlər zamanı tətbiq edilən protokol qaydaları
yalnız protokol qaydalarıdır. Onu isə həyata keçirmək ölkə
liderlərinin nüfuzundan və bölgədəki təsir dairəsindəm
asılıdır.
Rusiyanın forpostu hesab edilən Ermənistana səfər edən İrakli
Qaribaşvili dolayısı yolla elə Rusiyanın adamıdır, çünki eks
prezident Mixail Saakaşvilini siyasi hakimiyyətdən uzaqlaşdırmaq
üçün Kreml tərəfindən Tiflisə göndərilən Bidzina İvanişvilinin
varis kimi qoyub getdiyi bir məmur kimin adamı ola bilərki?
Bu sadə sualın cavabı isə hər kəsə bəllidir. Abxaziya və Cənubi
Osetiya kimi ərazilərini itirən Gürcüstan, bir tərəfdən Avropa
Birliyi ilə assosiasiya sazişi imzalayır, digər tərəfdən isə
Kremlin adamı tərəfindən idarə edilir.
Azərbaycanın siyasi klüarlarında isə Gürcüstanın hazırkı baş
nazirinin hardan peyda olunması çoxlarını düşündürür. Politoloq
Adıgözəl Məmmədovun isə İrakli Qaribaşvili və ümumilikdə Gürcüstan
haqda maraqlı araşdırması var.
Onun fikrincə, Gürcüstan bir dövlət kimi mövcud yeni bir mərhələyə
daxil olur: “Vətəndaşlar bu ölkəni hiss etmədən yaşayırlar.
Görünür, çoxları 2013-cü ilin payızında hansısa dəyişiklikləri
gözləyirdi. İndisə Ukraynada alovlanan dəyişikliklərdən ehtiyat
edirlər.
Prezident Mixail Saakaşvilinin dövründə ölkə əhalisi möhkəm dayaq
üzərində dayanmışdı, ölkə tez bir zaman içində Avropa ailəsinin və
NATO-un üzvü ola bilərdi. Nəticədə şimal qonşusuna sübut edə
bilərdi ki, o da sərbəst yaşaya bilər. İndi Gürcüstan mümkün
avropalaşmanın ərəfəsindədir. İyun ayının 27-də Gürcüstanın Avropa
İttifaqı ilə assosiativ üzvlüyün imzalanması mərasimi keçirildi,
ancaq avropalaşmanın əleyhinə olanlar küçələrə axışdılar. Bu
ərəfədə yeni siyasi fiqurlar, yeni şübhələr, yeni şüarlar üzə
çıxdı, həmçinin Gürcüstan arzularını tənqid edənlər də tapıldı”, -
deyə siyasi araşdırmaçı bildirib.
Adıgözəl Məmmədov vurğulayır ki, baş nazir İrakli Qaribaşvilinin
erməni soyqırımı abidəsini ziyarət etməyində elə də şüuraltı məna
yoxdur:
"Rusiyanın adamının adamı oranı ziyarət etməyə bilməzdi: İraklinin
soyadının kökü olan “qərib” sözü ərəb dilində yad yerdən gələnə
deyirlər. Qısa zaman kəsiyində ölkə siyasətinə “baş vuran” bu qərib
insan haqda dünya mediası xeyli yazılar dərc etdi, ancaq yenə də
onun şəxsiyyətinin bəzi qaranlıq məqamlarıı hələ də açılmamış
qalır. Yeni baş nazirin şəxsi keyfiyyətləri haqqında danışarkən,
deyə bilərik ki, onun davranış və xarakteri mahiyyətcə dəyişməyib.
Özünü həmişə ciddi aparır, yoldaşlarına qarşı diqqətcildir, ancaq
bir az qapalıdır. İrakli başqalarından əməksevərliyi və
məsuliyyətinə görə fərqlənir. O, özünə və iş yoldaşlarına qarşı
tələbkardır. Bəzən işini ehtiyatla görür. Belə ki, işə gedərkən və
qayıdarkən müxtəlif marşrutlardan istifadə edir, tez-tez
avtomobilləri dəyişir. İrakli Qaribaşvili yüksək vəzifəli
məmurlarla dostluq etməkdən çəkinir, çünki o, hamıya şübhəli baxır
və heç kəsə inanmır. Onu tanıyan insanlar bilir ki, İrakli
Qaribaşvili heç bir lideri sevmir. Bir çox müasir gürcü
rəhbərlərindən fərqli olaraq o, böyük dünyagörüşə malikdir, həm də
savadlıdır. Onunla mübahisə etmək və nəyisə inandırmaq olar, ancaq
son anda o, həmişə rəhbəri Bidzina İvanişvilinin məsləhətlərinə
üstünlük verir.
Çünki bu vəzifəyə çatdığına görə İrakli Bidzinaya minnətdardır və
bunu heç vaxt yaddan çıxartmır. Bidzinanın isə İrakliyə görə öz
planları var və inanır ki, ona etibarlı olan hazırkı prezident
Georgi Marqvelaşvili İrakli ilə ümidləri doğruldacaq”.
Araşdırmaçı hesab edir ki, eks baş nazir Bidzina İvanişvili
Qaribaşvilinin köməyilə ölkədə bütün siyasi dairələri nəzarətdə
saxlayır: “Bu işdə ona prezident Georgi Marqvelaşvilinin böyük
köməyi dəyir. Ancaq buna baxmayaraq Bidzinanın hazırkı prezidentə
tam inamı yoxdur, çünki Georgi bir vaxtlar Saakaşvilinin yanında
olub, sonralar Nino Burdjanadzenin sağ əli hesab edilib. O,
həmçinin gürcü siyasətinin liberal qanadı ilə sıx əməkdaşlıq edib,
xüsusilə onun Qiqo Bokeriya, Levan Ramişvili və Qiya Nodiya ilə
dostluq əlaqələri yaranıb. Elə baxımdan çoxları hesab edir ki,
prezident Georgi Marqvelaşvili ölkənin iqtisadi işlərindən getdikcə
kənarlaşdırılır. Ancaq Saakaşvili prezidentliyi dövründə iqtisadi
məsələləri yalnız özü həll edirdi. Hazırkı Gürcüstanda isə
italiyalı maqnat və siyasət adamı Silvio Berluskoninin idarəetmə
modeli həyata keçirilir”.
Qeyd edək ki, İrakli Qaribaşvili Tiflisdə, 1982-ci il iyun ayının
28-də anadan olub. O, 1999-2004-cü illərdə İvane Cavaxişvili adına
Tiflis Dövlət Universitetinin Beynəlxalq Münasibətlər fakültəsini
bitirib. 2002-2004-cü illərdə paralel olaraq Paris Sorbonna
Universitetində "Beynəlxalq Əlaqələr" ixtisasına yiyələnib. 2005-ci
ildə isə Tiflis Dövlət Universitetinin "Beynəlxalq münasibətlər"
üzrə magistr dərəcəsi alıb. 2004-cü ildən 2012-ci ilədək o, Bidzina
İvanişviliyə məxsus olan “Kartu” şirkətinin müxtəlif
müəssisələrində yüksək vəzifələr tutub. 2006-cı ildə Gürcüstanda
San-Marino Respublikasının fəxri konsulunun şəxsi nümayəndəsi olub.
2012-ci ildə o, “Gürcü arzusu - Demokratik Gürcüstan" siyasi
partiyasının qurucularından biri olub. 2012-ci ilin noyabrından isə
Gürcüstanın daxili işlər naziri vəzifəsində çalışıb.
-
İdman13:46
"Real"ın ÇL-dəki qəhrəmanı bu gözəllə eşq yaşayır - FOTOLAR
-
Avropa13:16
Fransanın ikiüzlülüyü: Avropada Rusiya qazının ən böyük alıcısı oldu
-
Region12:41
Özünün dənizə çıxışı yoxdur, başqalarını şirnikləndirir: İrəvan Ər-Riyadda nə təklif edib?
-
Hadisə12:15
Məktəbin həyətində faciəvi şəkildə ölən 10 yaşlı Fərhanın FOTOSU
-
Nida Xəbər 11:43
Prezidentin yüksək vəzifəyə təyin etdiyi Anar Axundov kimdir? - DOSYE
-
Sosial11:12
Aytən Səfərovanın son vəziyyəti AÇIQLANDI
-
Cənubi Qafqaz10:55
Rusiyanın Gümrüdəki hərbi bazasına hücum oldu - DETALLAR
-
Dünya10:15
Bayden İsrailə bu İsrail şəhərinə hücumu qadağan etdi: Rusiya ələ saldı