"İkinci rübdə və ilin sonuna qədər görüləcək işlər
çoxdur. Biz bu işlərin hamısını yüksək səviyyədə görməliyik. İlk
növbədə, Dövlət İnvestisiya Proqramı tam şəkildə icra edilməlidir.
Bu il bu İnvestisiya Proqramı kifayət qədər böyükdür.
İnvestisiyalar ölkəmizin hərtərəfli inkişafına xidmət göstərir və
güclü iqtisadi potensialımızın artırılmasına
yönəlibdir".
Bunu aprelin 13-də Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev Nazirlər
Kabinetinin 2014-cü ilin birinci rübünün sosial-iqtisadi
inkişafının yekunlarına və qarşıda duran vəzifələrə həsr olunmuş
iclasında yekun nitqində deyib.
Prezidentin sözlərinə görə, infrastruktur layihələri proqram üzrə
aparılır və aparılmalıdır: "Hələ ki, biz infrastruktur layihələrini
tam şəkildə başa çatdıra bilməmişik. Ancaq bu istiqamətdə müsbət
irəliləyiş vardır. Bu il də ənənəvi olaraq qazlaşdırma, kənd
yollarının, su və kanalizasiya xətlərinin çəkilişi layihələri icra
ediləcəkdir və əslində icra edilir. Bəzi rayonlarda bu layihələr
başa çatıb. Bəzi rayonlarda isə hələ ki, işlər davam edir. İçməli
su və kanalizasiya layihələri hazırda əsas prioritet məsələdir.
Çünki elektrik enerjisi ilə təminat, qazlaşdırma sahəsindəki
işlərin böyük əksəriyyəti artıq görülübdür. Hazırda kənd yolları,
içməli su və kanalizasiya layihələri daha da böyük investisiya
tələb edir. Eyni zamanda, bu yaxınlarda Prezidentin ehtiyat
fondundan artezian quyularının qazılması üçün əlavə vəsait
ayrılmışdır. Bu da insanları içməli su ilə təmin etmək üçün çox
önəmli bir addım olacaqdır".
Dövlət başçısı qeyd edib ki, bir sözlə, bu məsələlər Dövlət
İnvestisiya Proqramında öz əksini tapıbdır, icra edilməlidir,
maliyyə problemlərimiz yoxdur: "Eyni zamanda, sosial infrastruktur
layihələri icra edilir. Biz burada da keyfiyyətə üstünlük
verməliyik. Məktəblərin, xəstəxanaların tikintisi ən yüksək
səviyyədə aparılmalıdır. Əminəm ki, Dövlət İnvestisiya Proqramının
tam həcmdə icrası bu il də təmin ediləcəkdir.
Sosial proqramların icrası da dövlət büdcəsində nəzərdə tutulub.
Bu, dediyim kimi, daimi bir prosesdir. Biz çalışmalıyıq ki,
insanlarımız sosial təminat baxımından əziyyət çəkməsinlər.
Xüsusilə aztəminatlı ailələr üçün sosial dəstək daha da təsirli
olmalıdır.
İnvestisiya Proqramımız böyük olduğuna görə biz əlbəttə ki,
makroiqtisadi vəziyyətə də daim diqqət yetirməliyik. Hazırda
makroiqtisadi sabitlik təmin edilir, inflyasiya cəmi 2 faizdir.
Ümid edirəm ki, ilin sonuna qədər inflyasiyanı bu səviyyədə saxlaya
biləcəyik. Deyə bilərəm ki, Azərbaycan nadir ölkələrdəndir ki,
giriş sözümdə dediyim kimi, əhalinin pul gəlirləri inflyasiyanı
daim üstələyir - 2 dəfə, 3 dəfə. Amma bu, daimi üstələmədir. Bu
göstərici sadəcə olaraq gözəl bir iqtisadi parametr deyil, bu,
əslində insanların gündəlik həyatında böyük rol oynayan bir
amildir.
Biz çalışmalıyıq ki, xarici investisiyaları ölkəmizin inkişafı üçün
lazım olan, prioritet təşkil edən sektorlara cəlb edək".
İlham Əliyev vurğulayıb ki, Azərbaycanda xarici investisiyalar daha
çox neft-qaz sektoruna qoyulur: "Bu da təbiidir. Artıq 20 ildir bu,
belədir. Yəqin, nəzərə alsaq ki, biz indi böyük enerji layihələrini
icra edirik, belə də olacaqdır. Ancaq biz çalışmalıyıq ki, digər
sektorlara da xarici və özəl investisiyaları daha böyük həcmdə cəlb
edək. Çünki hazırda infrastruktur layihələrinin icrasına dövlət
investisiyaları qoyulur. Biz dövlət kreditlərindən istifadə edərək
iqtisadiyyatın real sektorlarını da canlandırırıq. Ancaq
çalışmalıyıq ki, xarici investisiyaları sənaye inkişafının
artırılmasına, kənd təsərrüfatına, turizm, xidmət, İKT sektorlarına
da cəlb edək. Əlbəttə ki, bu, o qədər də asan məsələ deyildir.
Çünki hələ ki, dünyanı bürümüş iqtisadi və maliyyə böhranının
fəsadları yaşanır, hələ aparıcı dünya iqtisadiyyatlarının iqtisadi
inkişafı onlar üçün lazımi səviyyədə təmin edilməyib. Ona görə
xarici investisiyaları cəlb etmək o qədər də asan məsələ deyildir.
Nəzərə almalıyıq ki, dünyanın əksər ölkələri bu işlərlə məşğuldur.
Ancaq biz elə bir şərait yaratsaq və ümumiyyətlə, Azərbaycanda
islahatlarla, biznes mühitinin yaxşılaşdırılması və ümumi inkişafla
bağlı mənzərə çox müsbət olduğu üçün hesab edirəm ki, əgər bu
məsələləri düzgün təşkil etsək, biz xarici investisiyaları daha çox
lazım olan sahələrə yönəldə bilərik. Biz bu məsələlər ətrafında
işləməliyik.
Sahibkarlığın inkişafı ilə əlaqədar işlər artıq yolundadır. Həm
maliyyə resursları, həm məsləhət, tövsiyə xarakterli tədbirlər
görülür ki, sahibkarlar aldığı güzəştli kreditlərdən daha da
səmərəli şəkildə istifadə etsinlər. Bu, əlbəttə ki, emal
sənayesinin, kənd təsərrüfatının inkişafında özünü gələcəkdə də
göstərəcəkdir.
Ərzaq təhlükəsizliyi məsələləri bu sahədə prioritet təşkil edir.
Eyni zamanda, hesab edirəm ki, biz Azərbaycanda istehlak edilən və
istehsalı mümkün olan digər məhsulların istehsalı ilə ciddi məşğul
olmalıyıq. Onların arasında tikinti materiallarının istehsalı hesab
edirəm ki, diqqəti çəkməlidir. Çünki istehsalı mümkün olan bütün
məhsullar Azərbaycanda istehsal edilməlidir və biz idxaldan
asılılığımızı azaltmalıyıq. İlk növbədə, iqtisadiyyatı inkişaf
etdirmək və yeni iş yerlərini yaratmaq üçün. Eyni zamanda, biz
ixrac imkanlarımızı da artırmalıyıq".
Prezident əmindir ki, indi kənd təsərrüfatı ilə bağlı aparılan
islahatlar - məhsuldarlığın artırılması, subsidiyalarda şəffaflığın
təmin edilməsi, kənd təsərrüfatı texnikasının daha da böyük həcmdə
alınması və digər tədbirlər nəticəsində bizdə daha da böyük ixrac
potensialı yaranacaq və bizim artan daxili tələbat Azərbaycanda
istehsal olunacaq kənd təsərrüfatı məhsullarını həzm edə
bilməyəcəkdir: "Ona görə ixrac imkanlarımızı artırmalıyıq. İxraca
çıxarılan məhsullar ən yüksək dünya standartlarına cavab
verməlidir. Biz yeni ixrac bazarları axtarmalıyıq və o bazarlara
çıxmalıyıq.
Belə olan halda biz gələcəkdə sahibkarlığın və kənd təsərrüfatının
yüksəlişi üzrə çox dinamik inkişaf yolu ilə gedəcəyik, bu inkişafı
təmin edəcəyik".
İlham Əliyevin sözlərinə görə, Azərbaycanın üstünlüyü ondan
ibarətdir ki, ölkədə demoqrafik vəziyyət çox müsbətdir, əhalimiz
ildən-ilə artır: "Son məlumata görə artıq 9 milyon 500 min
səviyyəsinə çatıbdır. Ermənistanı götürsək, hər il Ermənistanı
təxminən 80-100 min arası insan tərk edir və bu ilin birinci
rübünün statistikasına görə, 20 mindən çox insan tərk edibdir.
Əlbəttə bu, depopulyasiyadır. Bir müddətdən sonra orada
ümumiyyətlə, 1 milyondan az əhali olacaq. Ancaq olmayan iqtisadi
inkişafı, necə deyərlər, təmin etmək üçün bu, onlar üçün
əlverişlidir. Çünki əgər fərz etsək ki, Ermənistanda da
Azərbaycandakı kimi əhali artır, onda tamamilə müflisləşmə baş
verəcəkdir və səfalət daha da böyük ölçülərlə ölçüləcəkdir.
Baxmayaraq ki, bu gün də yoxsulluq səviyyəsində yaşayanların sayı
Ermənistanda 35 faizdir. Yəni, demək istəyirəm ki, kənd
təsərrüfatının inkişafı Azərbaycanda müsbət demoqrafik dinamikanı
da nəzərə almalıdır.
Mən regionların sosial-iqtisadi inkişafı ikinci Dövlət Proqramını
müzakirə edərkən bu məsələlərlə bağlı kifayət qədər geniş
danışmışam, tapşırıqlarımı vermişəm. Əlavə sözlərə ehtiyac
yoxdur".
Dövlət başçısı bildirib ki, kənd təsərrüfatında aparılan
islahatları dərinləşdirmək üçün yaxın günlərdə yeni Sərəncam
imzalanacaq və əmindir ki, bu Sərəncamın çox müsbət təsiri
olacaqdır: "Bizim ümumi daxili məhsulumuzun böyük hissəsini bu gün
qeyri-neft sektoru təmin edir. Bu, müsbət haldır və iqtisadi
şaxələndirmə siyasətimizin nəticəsidir. Ancaq əgər biz ixrac
strukturuna baxsaq, görərik ki, burada mütləq əksəriyyət neft-qaz
sektorunun payına düşür. Yəqin ki, bu, təbiidir. Çünki bu rəqəmlər
və hasilat o qədər böyükdür ki, əlbəttə, qeyri-neft sektoru bu
templərlə ayaqlaşa bilmir. Ancaq yenə də çalışmalıyıq ki, biz
qeyri-neft ixrac potensialımızı artıraq, gücləndirək. Buna nail
olmaq üçün keyfiyyət yüksək olmalıdır, əlavə məhsul istehsal
edilməlidir. Biz yeni bazarlara çıxmalıyıq və çıxacağıq.
Bildiyiniz kimi, 2014-cü il "Sənaye ili" elan edilmişdir və
sənayeləşmə ilə bağlı düşünülmüş siyasət aparılır. Mən artıq bu
barədə danışmışam. Bir daha demək istəyirəm ki, hər bir rayonda
sənaye zonaları yaradılmalıdır. Fevral ayında bu göstəriş
verilmişdir və bu göstəriş icra edilməlidir. Əlbəttə ki, bizim əsas
sənaye mərkəzlərimiz müəyyən edilib. Bu, ənənəvi mərkəzlərdir.
Bakı, Sumqayıt, - Sumqayıt nəinki Azərbaycanın, Cənubi Qafqazın
ikinci böyük sənaye şəhəridir, - Gəncə, Mingəçevir şəhərləri bizim
əsas sənaye mərkəzlərimizdir. Ancaq dediyim kimi, bütün rayonlarda
sənaye zonaları yaradılmalıdır və sənayenin inkişafı daha da
sürətlə getməlidir".
Nəqliyyat sektorunun inkişafına toxunan İlham Əliyev bildirib ki,
yaxın günlərdə Heydər Əliyev Beynəlxalq Aeroportunun yeni
aerovağzal kompleksi istifadəyə veriləcəkdir: "Bu, dünya miqyasında
ən gözəl aerovağzal komplekslərinin arasında olacaqdır, həm xarici
görünüşü, həm daxili rahatlığı çox gözəldir, ən yüksək standartlara
cavab verir. Nəzərə alsaq ki, Azərbaycanda çoxsaylı beynəlxalq
tədbirlər artıq adi hal alıbdır, əlbəttə, bu aeroportun ölkəmizin
ümumi inkişafında rolu çox böyük olacaqdır. Bu, ölkəmizə bir giriş
qapısıdır. Əlbəttə, yeni aerovağzal kompleksinin tikintisi hesab
edirəm ki, tarixi hadisədir.
Magistral yolların tikintisi qrafik üzrə davam edir. Biz burada da
əsas diqqəti keyfiyyətə yönəltməliyik. Çünki magistral yollarımızın
əksəriyyəti tikilib, indi işlər davam edir. Ancaq keyfiyyət ön
planda olmalıdır.
Dəmir yolumuzun bərpası layihəsi aparılır, yeni vaqonlar,
elektrovozlar alınmalıdır. Müvafiq göstərişlər verilibdir. Əlbəttə
ki, dəmir yolumuzun inkişafı ilə bağlı Dövlət Proqramı icra
edilir".
Prezident qeyd edib ki, bu ilin yay aylarında yeni tikilən
beynəlxalq dəniz limanının birinci mərhələsi artıq tamamlanmalıdır:
"Bu, böyük bir layihədir. Ələtdəki liman Xəzər dənizində ən böyük
beynəlxalq dəniz limanı olacaqdır. Qarşıya vəzifə qoyulubdur ki, bu
ilin yayında artıq limanın birinci hissəsi istifadəyə verilsin.
Ondan sonra ikinci mərhələdə işlər davam etsin.
Hesab edirəm ki, buna nail olmaq mümkündür. Belə olan halda indiki
dəniz limanı şəhərin mərkəzindən köçürüləcəkdir və onun yerində
ictimai yerlər yaradılacaqdır. Onsuz da artıq o limandan Zığ
istiqamətinə yeni bulvar - Ağ şəhər bulvarı salınır. Onun indiki
uzunluğu təqribən 2 kilometrdən bir qədər çoxdur. Orada yeni
ictimai zonalar yaradılır. Əlbəttə ki, oradan limanın mümkün qədər
tez köçürülməsi imkan yaradacaq ki, tezliklə biz o zonanı da
vətəndaşların sərəncamına verək. Oradan dəmir yolu xətləri də
çıxarılacaqdır.
Səkkizzolaqlı sahil avtomobil yolu, gözəl bulvar tikilir. Yəni,
onsuz da yeni beynəlxalq dəniz limanı yaxın zamanlarda tam
fəaliyyətə başlayacaqdır. Amma heç olmasa, birinci mərhələni biz
yay aylarında artıq istifadəyə verməliyik".
Dövlət başçısı vurğulayıb ki, şəhər nəqliyyatı ilə bağlı əlavə
tədbirlər görüləcəkdir: "Metro tikintisi sürətlə gedir. Bildiyiniz
kimi, biz metro stansiyalarının sayını 70-ə çatdırmaq əzmindəyik.
Buna nail olacağıq. Bütün işlər qrafik üzrə gedir. Şəhərə ən yüksək
standartlara cavab verən yeni sərnişin avtobusları gətiriləcəkdir.
Bakıda yeraltı parkinqlər tikilibdir. Bu da tıxac probleminin
həllinə bir dəstəkdir. Yerüstü parkinqlər də yaradılmalıdır.
İnkişaf etmiş şəhərlərdə olduğu kimi, bizdə də yaxın aylarda
küçələrdə parkinq avtomatları quraşdırılacaqdır ki, insanlar
maşınlarını orada rahat park edə bilsinlər. Bu sahədə də şəffaflıq
təmin edilməlidir.
Bakı gözəl, müasir, inkişafda olan şəhərdir. Əlbəttə ki, inkişaf
etmiş ölkələrdə heç bir şəhərdə küçələrdə əlində çubuq parkinqlə
məşğul olan tənzimləyiciləri görmək mümkün deyildir. Bu, bizə
yaraşmır, yaraşmaz. Özü də heç kim bilmir ki, onlar harada
işləyirlər, yığdıqları pulları hara verirlər, kimə ötürürlər. Mən
başa düşürəm ki, indi yerüstü parkinq olmadığı üçün bunların
sürücülərə köməyi dəyir. Bunu başa düşürəm. Ona görə hesab edirəm
ki, biz təmkinli olmalıyıq. Amma normal, şəffaf park avtomatları
quraşdırılandan sonra əlbəttə ki, əlində çubuq olan vətəndaşları
biz gərək digər işlərlə təmin edək".
Dövlət başçısı qeyd edib ki, bu il məcburi köçkünləri evlərlə
təminetmə proqramı davam etdiriləcəkdir: "Keçən il 20 mindən çox
köçkün yeni evlərə, mənzillərə köçmüşdür. Bu il də ən azı 20 min
köçkün köçəcəkdir. Bu proqram icra edilir, davam etdirilir. Yerlər
müəyyən edilibdir. Burada heç bir yubanma, ləngimə ola bilməz.
Maliyyə problemi də ola bilməz. Ona görə burada hər şey qrafik üzrə
gedir.
Qarabağ müharibəsi veteranlarının və əlillərin problemləri həll
edilir. Bir müddət bundan əvvəl imzaladığım Sərəncam əsasında bu
kateqoriyadan olan 80 min insanın sosial təminatı
yaxşılaşdırılmışdır. Bu proses davam etdiriləcəkdir. Müharibə
veteranları, müharibə əlilləri, şəhid ailələri üçün daha da yaxşı
şərait yaradılacaqdır. Bilirsiniz ki, evlər tikilib, mənzillər
paylanır, əlillər üçün minik maşınları nəzərdə tutulubdur. Ümid
edirəm ki, bu il növbədə dayanan müharibə əlilləri və şəhid
ailələri minik maşınları ilə tam şəkildə təmin ediləcəklər. Növbəti
üç-dörd il ərzində növbədə dayanan şəhid ailələrinin və müharibə
əlillərinin hamısı yeni mənzillərlə və fərdi evlərlə təmin
ediləcəkdir. Bu göstəriş verilibdir. Əmək və Əhalinin Sosial
Müdafiəsi Nazirliyi bu işlərlə məşğuldur. Dövlət investisiya
xərclərində də bu məsələ nəzərə alınmalıdır".
İlham Əliyev bildirib ki, neft-qaz sektorunda işlər yaxşı gedir:
"Həm ölkə daxilində, həm xarici tərəfdaşlar burada investisiyaları
artırırlar. Yeni tikilən platformalar, qazılan quyular bizim enerji
potensialımızı artırır. Qazlaşdırma prosesi də uğurla gedir və
əminəm ki, biz istədiyimiz rəqəmə yaxın zamanlarda çatacağıq.
Əlbəttə ki, TANAP layihəsinin icrası artıq başlamışdır. TANAP
layihəsi XXI əsrin layihəsidir. "Şahdəniz-2", TANAP və TAP
Avropanın ən böyük infrastruktur layihələridir. Artıq tenderlər
elan edilibdir. Ümid edirəm ki, yaxın zamanlarda biz tikintiyə
başlayacağıq. Artıq keçən ilin sonlarında bu layihəyə start
verildi. Hazırlıq işləri başlamışdır. Azərbaycan bu layihənin
icrasında liderlik keyfiyyətlərini nümayiş etdirir. Hesab edirəm,
tam əminəm və bilirəm ki, bizim siyasətimiz, enerji siyasətimiz,
cəsarətli siyasət olmasa idi, bu layihə heç vaxt reallaşa bilməzdi.
Bu layihələrin təşəbbüskarı Azərbaycandır. Əsas rol oynayan da
Azərbaycandır. Bütün riskləri Azərbaycan öz üzərinə götürübdür.
Maliyyə risklərini, texniki risklərin hamısını Azərbaycan öz
üzərinə götürüb. Əminəm ki, biz bu layihəni də uğurla icra
edəcəyik.
Çünki bu günə qədər təşəbbüskarı olduğumuz bütün enerji
layihələrində biz uğur qazanmışıq. Bakı-Supsa, Bakı-Tbilisi-Ceyhan,
Bakı-Tbilisi-Ərzurum neft-qaz layihələri artıq reallıqdır. Uzun
illər fəaliyyət göstərir. Ona görə əminəm ki, biz bu böyük
layihələri də şərəflə icra edəcəyik".
Prezident bildirib ki, nəhayət, Azərbaycan artıq bu il birinci
Avropa Oyunlarına hazırlığın həlledici mərhələsinə qədəm qoyur:
"Bütün işlər cədvəl üzrə gedir. Bu yaxınlarda Avropa Olimpiya
Komitəsinin prezidenti və Koordinasiya Komitəsi Bakıda idilər.
Bakıda hazırlıqla bağlı gedən işlərə çox yüksək qiymət verdilər.
Bütün idman obyektlərində tikinti işləri gedir. Olimpiya Stadionu,
Su İdmanı Sarayı, Gimnastika Arenası, Atıcılıq Mərkəzi tikilir,
digər obyektlərdə təmir işləri aparılır, yollar çəkilir. İdmançılar
üçün Olimpiya Şəhərciyi demək olar ki, hazırdır. Yəni, biz hazırlıq
işlərini davam etdiririk, aparırıq.
Bir daha demək istəyirəm ki, biz bu Oyunları Olimpiya Oyunları
səviyyəsində keçirmək istəyirik. Bəziləri bilmirlər ki, bu Oyunlar
həm idman növlərinin və həm də idmançıların sayına görə Olimpiya
İdman Oyunlarına çox yaxındır. Hazırlıq və tikinti baxımından Qış
Olimpiya Oyunlarından daha böyükdür. Bizdə gələn il yarışacaq
idmançıların sayı Qış Olimpiya Oyunlarında idmançıların sayından 2
dəfə çoxdur. Ona görə bu böyük bir sınaqdır, böyük bir çağırışdır.
Nəzərə alsaq ki, Yay Olimpiya Oyunlarına hazırlıq müddəti 7 ildir,
bizdə isə cəmi 2 il yarımdır. Ancaq biz güclü dövlətik, bizdə bütün
işlər düzgün təşkil olunur və həll edilir. Güclü siyasi iradə,
texniki imkanlarımız vardır, səfərbərlik təmin edilibdir. Yəni, bu
Oyunları biz elə keçirəcəyik ki, bu, gələcək Olimpiya Oyunları üçün
də nümunə olsun. Azərbaycan özünü dünyaya yenidən müasir, dinamik
inkişaf edən, güclü dövlət kimi təqdim edəcəkdir. İlin sonuna qədər
görüləsi işlər çoxdur. Bu işləri görmək üçün sizin hamınıza uğurlar
arzu edirəm".
|