Nida.az
Kremlin “Yeni Qarabağ ssenarisi”: torpaqlar qaytarılır? – TƏHLİL
Azərbaycan Avropa Birliyinin “Şərq tərəfdaşlığı” proqramının Riqa sammitinə birinci şəxs səviyyəsində qatılmadı.
Rəsmi və qeyri-rəsmi məlumatlarda Bakının mövqeyində haqlı olduğu görünürdü. XİN rəhbəri səviyyəsində qatıldığı sammitdə Azərbaycanın təxminləri doğru çıxdı. Hələ bir gün öncə - mayın 20-də partnyor ölkələrinin media nümayəndələrinin iştirakı ilə keçirilən tədbirdə əsas hədəf Azərbaycan oldu və ittihamlar irəli sürüldü. Bir gün sonra keçirilən sammitin sonunda qəbul olunan bəyannaməyə Krım və Donetsklə bağlı Rusiyanı ittiham edən maddələr salındığı halda, Azərbaycanın işğal olunmuş Dağlıq Qarabağla bağlı məsələdən bir kəlmə də olsun bəhs olunmadı. Bakı haqlı olaraq etiraz etdi, imza atmaqdan imtina etdi. Son mərhələdə sənəddə “Avropa İttifaqı bütün tərəfdaş dövlətlərin ərazi bütövlüyü, müstəqilliyi və suverenliyinə dəstəyinə münasibətdə öhdəliyinə sadiqdir” ifadəsi əksini tapdı və Azərbaycanın baş diplomatı sənədə imza atdı.
Rəsmi Bakının mövqeyi sona qədər qəbul olunmasa da, bu ifadə ərazi
bütövlüyümüzün dəstəklənməsinə işarə idi. Bunu Azərbaycan
diplomatiyasının növbəti uğuru hesab etmək olar.
Xarici işlər naziri Elmar Məmmədyarovun Riqa sammitindən sonra
Moskvaya uçması Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin nizama salınması
məsələsində bəzi ehtimallar doğurur.
Məmmədyarov Moskvada rusiyalı həmkarı ilə yanaşı, bir sıra rəsmi
şəxslərlə ikitərəfli görüşlər keçirdi, iki ölkənin xarici siyasət
idarələri arasında əməkdaşlıq sazişi imzaladı, regionu və hər iki
ölkəni narahat edən mühüm məsələlər müzakirə olundu. Sözsüz ki,
Dağlıq Qarabağ münaqişəsi əsas müzakirə mövzusu oldu. Bunlar
mediaya açıqlanan fikirlərdir.
Halbuki Məmmədyarovla Lavrov müzakirələrin əsas hissəsini bağlı
qapılar arxasında apardı.
XİN rəhbərinin Riqa sammitinin ardından Moskvaya getməsi ilk
növbədə Bakının Qarabağ manevrlərini genişləndirdiyini deməyə əsas
verir. Çünki Azərbaycan Avropa Birliyinin Qarabağ məsələsinə
etinasızlığını açıq şəkildə müşahidə etdi. Bakı baş diplomatını
Moskvaya göndərməklə Qərbə mesaj verdi: “Hər şeyə rəğmən,
əsas olan ərazi bütövlüyümüzün bərpasıdır”.
Beynəlxalq diplomatiyada çox vaxt ədaləti normal qaydalarla
qəbul etdirmək mümkün deyilsə, sərt manevrlər ən yaxşı
yoldur.
Azərbaycan ərazi bütövlüyünün bərpası üçün sülh yolunu seçir və
beynəlxalq ictimaiyyətə BMT-nin qəbul etdiyi qətnamələri əsas
gətirir. Lakin dünya özünü bilməməzliyə qoyur. Məhz belə zamanlarda
Bakı manevrlərini işə salır və öz dəyərini yüksəldir. XİN
rəhbərinin Moskvaya səfəri bu kontekstdə Qərbə mesaj idi. Amma hər
şey bununla bitmir.
Son proseslər Rusiyanın uzunillik siyasi planlarında dəyişiklik
etdiyi ehtimalını yaradır. Söhbət Moskvanın Qarabağ məsələsində
Ermənistana verdiyi dəstəkdən gedir.
İrəvan Avrasiya İttifaqının üzvü olmasına baxmayaraq, Rusiyanı
küncə qısnayan Qərblə əlaqələrini kəsmir. Uzaq perspektivdə
Rusiyanı parçalamağa yönələn sammitə prezident səviyyəsində
qatılır. Bu, Kremlin gözündən yayınmayan məsələdir.
Aprelin 22-də - Riqa sammitindən bir ay öncə Sergey Lavrovun “Qarabağ münaqişəsinin həllinin vaxtı yetişib” açıqlaması, daha sonra Məmmədyarovla görüşdə “münaqişə çox uzanıb, biz bunu etiraf edirik” deməsi də müəyyən məqamlara açıqlıq gətirir.
Moskva İrəvanı vurur. Çünki “Qarabağ münaqişəsinin həllinin vaxtı
yetişib” açıqlamasını verərkən Lavrov Məmmədyarovun may ayında
Moskvaya səfər edəcəyini də bildirmişdi. Deməli, hər şey öncədən
planlaşdırılıb.
Elmar Məmmədyarov da jurnalistlərə açıqlamasında bildirmişdi ki,
Lavrov münaqişənin həllinin vaxtının yetişdiyini bildirir: “Onunla
görüşüb bununla nə demək istədiyini aydınlaşdıracam”.
Ehtimal etmək olar ki, Rusiya “yeni Qarabağ ssenarisini” məhz Riqa
sammitindən sonra yox, ondan əvvəl hazırlayıbmış. Beləliklə,
Qarabağ münaqişəsi Azərbaycanın xeyrinə həll olunur, Ermənistan
Sərkisyanın – Qarabağ klanının devrilməsi hesabına olsa belə,
işğalçı ölkə adından xilas olur, əvəzində “çörək qazanır”, Rusiya
isə bununla Cənubi Qafqazda üstünlüyü ələ alır. Moskva üçün hazırkı
geosiyasi mənzərənin mürəkkəbliyində sağ qalmağın yolu bundan
keçir. Əks təqdirdə, Qərb onu “Axilles dabanından”
– Şimali Qafqazdan vuracaq. Bunun da yolu Cənubi Qafqazda güclü
olmaqdan, konkret olaraq, Qarabağın qaytarmaqla Azərbaycanı razı
salmaqdan keçir.
Təbii ki, bu, görünən ehtimallardır. Dəqiq məlumatlarsa Lavrovla
Məmmədyarovu görünməz edən qapıların arxasında idi. Amma
Məmmədyarovun görüşdən sonra mediaya açıqlamasında “Avropa Birliyi
ilə Assosiativ Sazişi imzalayamacağıq” deməsi və münasibətlərin
əsasən ikitərəfli qurulacağını bildirməsi diqqət çəkdi. Bu isə
bağlı qapılar arxasında iki baş diplomatın – Moskva və Bakının
Qarabağla bağlı ən azı ilkin razılığa gəldiyi fikrini
gücləndirir.
Bu arada, Məmmədyarov Moskvada olarkən, Azərbaycan XİN-in Avropa
Birliyinə sərt müraciət etməsi də diqqətlərdən yayınmadı.
“Azərbaycan Respublikası Ermənistan-Azərbaycan hərbi münaqişəsinə
münasibətdə AB-nin aydın və birmənalı mövqeyinin ifadə olunmasını
gözləyir” - müraciətin ümumi məğzi belə idi.
Güman ki, yaxın zamanda daha konkret danışmaq mümkün olacaq.
Hələlik görünənsə Qarabağ münaqişəsinin həlli prosesində
Azərbaycanın xeyrinə inkişafın olduğudur.
Asif Nərimanlı
-
Magazin222:00
Sevgilisi məşhur aktrisanı döydü: "Aylarla..."
-
Sosial21:36
Daxili İşlər Nazirliyi əhaliyə ÇAĞIRIŞ ETDİ
-
İnanc21:24
Ramazanın 19-cu gününün duası - İmsak və iftar vaxtı
-
Sosial20:24
Şahmar Hüseynova yeni VƏZİFƏ VERİLDİ - FOTO
-
Maraq dünyası20:15
"Tarqovı"da çiy ətdən libas geyinən qızdan QƏRİBƏ HƏRƏKƏTLƏR - VİDEO
-
Art19:36
Azərbaycan və Türkiyə birgə film çəkəcəklər - ADI AÇIQLANDI
-
Elm və təhsil19:12
Emin Əmrullayev ona VƏZİFƏ VERDİ
-
Kriminal18:12
Tulin Ələkbərovanın sevgilisi tərəfindən döyülməsi faktı araşdırıldı: nəticə... - VİDEO