Digər
Dünyanın ən məşhur “avara”sının taleyi...
“Hind kinosunun atası”, “Yoldaş Avara” və “Şərqin mavi gözlü kralı”...
Keçmiş Sovetlər İttifaqında ona Hind kinosunun fövqəladə və
səlahiyyətli səfiri, “Yoldaş Avara”, bütün dünyada isə “hindli
Çarli Çaplin”, “Hind kinosunun atası”, “Şərqin mavi gözlü kralı”,
“Hindistanın I Pyotru” deyirdilər. Həqiqətən, onun qəhrəmanları həm
görünüşcə, həm də sadəlövhlüyü və xeyirxahlığı ilə Çarliyə çox
bənzəyir. Ancaq Çarli cəmiyyətin problemləri qarşısında nə qədər
çarəsiz, nə qədər məğlubdursa, Rac Kapurun qəhrəmanları bir o qədər
nikbindirlər, sonda da həmişə qalib gəlirlər.
Rac Kapur filmlərində əyləncə, kommersiya elementləri ilə sosial
problemləri, ölkəsinin insanlarına əziyyət verən ədalətsizlikləri
birləşdirə bilirdi. Onun personajları ağlaya-ağlaya güldürən, göz
yaşlarını təbəssümün arxasında gizlədən sadə hindlilərdi. Buna görə
onu Hindistanda hər kəsdən, hər şeydən çox sevirdilər.
O kosmonavt Hindistana gələ bilməyəcəkdi...
70-ci illərin əvvəllərində Bombeyə sovet kosmonavtı gəlməli idi.
Ölkədə siyasi mübarizə kəskinləşmiş, İndira Qandinin üzərinə
hücumlar başlamışdı. Radikal qüvvələr kosmonavtın səfərini pozmaq
istəyirdilər. Bundan xəbər tutan Rac şəhərə radio quraşdırılmış
avtomobillər göndərir. Onlar bütün şəhəri dolaşaraq elan eləyirlər
ki, Rac Kapur filan gün filan saatda sovet kosmonavtını
qarşılayacaq və hamını ona qoşulmağa çağırır. Görüş günü meydana
minlərlə insan toplaşır.
Kim idi, Rac Kapur?
Rac Ranbir Kapur 14 dekabr 1924-cü ildə Pişəvərdə (indi Pakistanın
şimali-qərbində sərhəd əyaləti) aktyor Pritxvirac Kapur və Rama
Pritxviracın ailəsində dünaya gəlib.
Hindlilərin nəsil-şəcərə adətlərinə görə Rac əslində teatr aktyoru
olmalıdı idi. Onun atası – Pritxvirac Kapur 30-40-cı illərin böyük
kino və teatr xadimi, Bombeydə “Pritxvi Txietar” adlı teatrın
sahibi və baş rejissoru idi. Yeri gəlmişkən, o, oğlunun filmlərində
çəkilib: “Avara” filmində ata rolunu, “Üç dənizin arxasına səyahət”
filmində isə vəzir rolunu ifa edib. Rac da altı yaşında, atasının
teatrında səhnəyə çıxmış, on dörd yaşında artıq peşəkar aktyora
çevrilmişdi. Ancaq həyatını teatra, yox kinoya bağladı. On bir
yaşında çox kiçik bir rolda çəkildiyi “İnqilab” filmindən sonra bir
çoxları kimi o da kinematoqrafiyanın sehrindən çıxa bilmədi.
İlk addımlar...
İlk dəfə kinoda on bir yaşında çəkilib- “İnqilab” (1935) filmində
epizodik rolda oynayıb. Gənc yaşlarında atasının teatrında həm
aktyor, həm tərtibatçı rəssam kimi çalışıb. 40-cı ildən fəal
surətdə filmlərə çəkilməyə başlayıb, “Bombey Tokiz” studiyasında
rejissor asisstenti işləyib. 1946-cı ildə “Alov” filminə quruluş
verib. Filmdən gələn gəlirlə 1948-ci ildə “Rac Kapur Films”
studiyasını yaradıb və “Yağış mövsümü” filmini istehsalata buraxıb.
Lakin Rac Kapura əsl şöhrəti 1951-ci ildə çəkdiyi və boş rolu ifa
etdiyi “Avara” filmi gətirib. Çox böyük səs-küyə səbəb olmuş film
Kann festivalının mükafatına layiq görülüb. 1955-ci ildə çəkdiyi
“Cənab 420” filmindən sonra Hindistanın ən yaxşı rejissoru elan
olunub. “Gecənin örtüyü altında” adlı növbəti filmi (1956) məşhur
hind rejissoru və aktyoruna Karlovı-Varı festivalının “Büllur
Qlobus” mükafatını qazandırıb.
Avara...
Onun sənətinin zirvəsi “Avara” əziyyətlə “boya-başa” çatmışdı.
Filmin ilkin büdcəsi çox az idi və çəkilişlər başlayan kimi
qurtarmışdı. Rac filmi tamamlamaq üçün bir-bir dostlarına,
tanışlarına ağız açmağa, borc almağa məcbur olmuşdu. Çəkilişlər
davam etdikcə borc dağı da böyüyürdü. Dostlarda pul qalmamışdı.
Artıq tərəf müqabili Nərgizin ailəsi də pul verməkdən imtina
eləyirdi. Onda R.Kapurun həyat yoldaşı Krişna öz daş-qaşlarını
girov qoydu. Film tamamlandı, ekranlara çıxdı və böyük uğur
qazandı.
Kinematoqrafiya onun sevgisini heç vaxt cavabsız qoymamışdı. Rac
Kapurun çəkdiyi və çəkildiyi hər film ona böyük uğur gətirmişdi,
sorağını vətəninin sərhədlərindən kənara yaymışdı. Amma onun
şöhrətinin istinad nöqtəsi də, zirvəsi də “Avara” filmi oldu.
Avara və Rəşid Behbudov...
Burda haşiyə çıxaraq qeyd edək ki, 1954-cü ilin payızında hind
kinematoqrafiyasının bir qrup nümayəndəsi ilə Sovet İttifaqına
səfər eləmiş R.Kapur, “Avara”da səslənən mahnıları Rəşid Behbudovun
ifasında dinləyəndən sonra onun hind müğənnisi Mukeşdən ( filmdə
mahnılarını məşhur hind müğənnisi Mukeş oxuyur) daha yaxşı
oxuduğunu deyib, Behbudovla tanış olmaq istədiyini bildirib. İki
dahi sənətkarın elə o vaxtdan başlayan dostluğu ömürlərinin sonuna
qədər davam eləyib.
Kapur Moskvada Rəşib Behbudovla tanış olanda, həm də sevimli
yeməyini tapmışdı – “Dənizçisayağı makaron”u. Dəftərçəsinə adını
ilk dəfə eşitdiyi kimi yazdığından – “macarony bovlatski” – qonaq
getdiyi yerlərdə nə istədiyini uzun-uzadı izah eləməli olurdu.
Əvəzində “Dənizçisayağı makaron” R.Kapurun studiyanın həyətində
verdiyi məşhur ziyafətlərin ana xörəyi idi.
Şorgöz Rac Kapur...
Rac gözəl qadınları da sevirdi. Heç bir ətəyi buraxmırdı. Ancaq bir
dəfə – çoxsaylı rəfiqələrindən biri öz rəqibini, az qala, boğmaq
istəyəndə gənc ulduz qərara gəlir ki, ağlını başına toplasın,
gəzib-əyləndiyi bəsdi, sabit həyata başlamaq vaxtıdı. Tezliklə on
altı yaşlı xalası Krişna ilə evlənir. Krişna həddindən artıq gözəl,
sözəbaxan, üzüyola.... və təcrübəsiz, yataqda maraqsız idi. Odur
ki, Racın sabit həyatı uzun çəkmir, bal ayından dərhal sonra
katibəsi ilə “yaxın ünsiyyət” yaradır.
Avara və kraliça...
Onların taleləri ilk dəfə 1946-cı ildə “Alov” filmində kəsişmişdi.
Onda Racın 22, Nərgizin isə 18 yaşı vardı.
Nərgiz çəkiliş meydançasına yaşlı bibisinin müşayiəti ilə gəlirdi.
O dövrün adətlərinə görə, subay müsəlman qızın nəinki təkbaşına
çoxlu kişinin arasında olmaq, heç küçəyə də çıxmağa da ixtiyarı yox
idi. Ancaq şıltaq, dəlisov Nərgiz bibisinin gözündən yayınıb Racın
ağlını başından almağa fürsət tapırdı. Hərçənd bunun üçün ciddi
səyə ehtiyac yox idi.
Rac Kapur Nərgizi “Kraliça” adlandırırdı. Onlar “Rac Kapur films”
studiyasının emblemində də birlikdədirlər – əlində musiqi aləti
tutmuş Rac və təsəlli verirmiş kimi ona doğru əyilmiş Nərgiz. Bu
emblem hələ də dəyişməyib və sanki studiyanın, Rac Kapurun
həyatının ən xoşbəxt anlarını əbədi özündə qoruyur. Çünki Rac Kapur
Nərgizlə işlədiyi illəri həyatının ən xoşbəxt dövrü hesab eləyirdi,
onun çəkiliş meydançasındakı bütün şıltaqlıqlarına dözürdü. Nərgiz
isə çox şıltaq, dəymədüşər idi.
Kamera qarşısında ehtiraslı öpüş
Deyilənlərə görə, «Avara» filminin çəkilişləri zamanı gənc aktrisa
gah işığı düzəltməyi tələb eləyib, gah mətni dəyişməyi. Axırda da
Raca aktyorluq dərsləri keçməyə başlayıb. Amma R.Kapur da daxil
olmaqla heç kimin ona etiraz etməyə gücü çatmırdı. Bu, kommersiya
baxımından filmin imicinə zərər vurardı. Başqa rejissorlar,
prodüserlər Nərgizin uğrunda rəsmən döyüşürdülər. Racın
gücsüzlüyündən ilham alan aktrisa, tərəf müqabilini incidir,
sataşır, onu qıcıqlandırırdı. Günlərin bir günü özünü saxlaya
bilməyən Rac kameranın önündə Nərgizin dodaqlarından öpür, dərhal
da paçasından güclü zərbə alır. Nərgiz isə heç kimə heç nə hiss
etdirmədən rolunu oynayır.
Hər dəfə Nərgiz çəkiliş meydançasında onun gözlərinin içinə
baxa-baxa «Səni həyatımdan çox sevirəm» deyəndə Rac bunun reallıqda
baş verdiyinə inanmaq istəyirdi. Lakin hind gözəli ehtiraslı oğlan
üçün axıra qədər əlçatmaz qaldı. Yeddi illik birgə fəaliyyətdən, on
beş filmdən, əllidən çox sevgili rolundan sonra yaradıcı
tandemlərinin özünü tükətdiyini düşünən Nərgiz “Rac Kapur films”
studiyasından ayrıldı, amma Racın həyatının kraliçası titulunu heç
vaxt itirmədi.
Kommunist Rac Kapur...
Kapur hind cəmiyyəti üçün ciddi əhəmiyyət daşıyan mövzuları
seçərkən heç vaxt yanılmırdı. Daima uşaq cinayətkarlığı
(“Ayaqqabısilən” 1954), pakistanlı qaçqınların taleyi (“Sanqam”
1964), kasta bərabərsizliyi (“Bobbi” 1973) mövzularını fona qoyurdu
və bunu o qədər peşəkarlıqla eləyirdi ki, onlar parıltılı,
cəzbedici sevgi-məhəbbət, musiqi xəttinin arxasında
itib-batmırdılar. Təsadüfi deyil ki, “Avara” da daxil olmaqla onun
bir neçə filminin ssenari müəllifi kommunist partiyasına rəğbət
bəsləyən yazıçı, kinematoqrafist Hoca Əhməd Abbas idi.
Onun taleyi...
Rac Kapur ömrünün sonuna qədər kinematoqrafik fəaliyyətini davam
etdirib. Çəkdiyi hər film ölkəsində də, ondan kənarda da müəllifinə
böyük uğurlar gətirib.
Rac Ranbir Kapur Hindistanın ən yüksək kinomükafatı – Dadasaab
Pxalke mükafatını aldıqdan qısa müddət sonra – 1988-ci il iyunun
2-də dünyasını dəyişib.
Məşhur hindlinin övladları hələ də onun yolunu davam etdirirlər.
R.Kapurun böyük oğlu Randxir rejissor, ortancıl oğlu Rişi aktyor,
kiçik oğlu Raciv isə atası kimi həm rejissor, həm də aktyordur.
Qızı Ritu Nanda isə bütün dünyada atası haqqında yazdığı kitablarla
tanınır. Hazırda Rac Kapurun iki nəvəsi – Karina və Karişma
Hindistanın sevilən kino aktrisalarıdır.
Aygün Aslanlı
Publika.Az
-
Magazin113:31
Tolik pərt etdi: "Bu da liftdə öpüşən Sabir" - VİDEO
-
Magazin112:56
Xalq artistindən valideynlərə və müəllimlərə MÜRACİƏT - VİDEO
-
Ekologiya12:31
Sabaha olan hava PROQNOZU - 20 dərəcə isti
-
Cənubi Qafqaz12:01
Paşinyan Şahramanyana cavab verdi - İrəvanda “mühacir hökumət” davası
-
Hadisə11:46
Ağdərədə qumbaraatan tapıldı - FOTO
-
İdman11:06
"Qarabağ"ın futbolçusu Fransa klubu ilə anlaşdı - FOTOFAKT
-
Dünya10:56
NATO Rusiya ilə müharibəyə hazırlaşır - Bu ölkədən hücuma keçəcəklər
-
Nida Xəbər 10:30
Bu gün ilk Qədr gecəsidir