Qırmızı.az
Qəzetlərə “yay təhlükəsi”: Kiminin satmağa yeri, kiminin qəzeti yoxdur
Yay mövsümü başladı. İstilər ölkəyə ərzaq bolluğu gətirsə də, bir çox sahələrdə qıtlıq müşahidə olunur. Bu sahələrdən biri də qəzet satışıdır.
Təcrübə göstərir ki, yay fəslində qəzetlərin tirajında azalmalar
müşahidə olunur. İstirahətlərdən tutmuş, gündəmin boşluğuna qədər
müxtəlif səbəblərdən irəli gələn bu tendensiya redaksiyalara
maliyyə itkilərinə başa gəlir. Təsadüfi deyil ki, bu mövsüm və
mövsüm sonrası “qəzetlər sıradan çıxır” mövzusu da gündəmə düşür.
Bu arada Türkiyədə “Radikal” qəzetinin çap versiyasını
dayandıraraq, bütünlüklə elektron versiyaya keçməsi Azərbaycanın
çap mediası üçün bir nümunə, istinad nöqtəsi oldu.
Publika.az yayın istisində gündəmin əsas “isti” mövzusunu
araşdırıb.
“Tirajımız var, satmağa yerimiz yoxdur”
“Yeni Müsavat” qəzetinin baş redaktoru Rauf Arifoğlu hesab edir ki,
bu gün qəzetlər üçün əsas problem yayın istisi deyil, satış
yerlərinin qıtlığıdır. Onun sözlərinə görə, rəhbərlik etdiyi
qəzetin tirajı qənaətbəxşdir, lakin satmağa yer tapmırlar: “Sadəcə
olaraq, bunu bazar yox, siyasi faktorlar müəyyən edir. Bizim qəzet
normalda 12-13 min tirajla çıxmalı idi. Amma 7 min tirajımız var.
Çünki satış üçün məkan tapılmır. Satış nöqtələri sıradan
çıxarılıb”.
“Elə məsələlər var ki, onlar pul ilə ölçülmür”
R. Arifoğlu qəzetlərin çap versiyasının dayandırma ehtimalını belə
dəyərləndirib: “Bu, gündəmimizdə olan məsələdir. Hətta satışa
yaradılan problemlərdən sonra yanvar ayında kollektivdən təklif
aldım ki, tam olaraq elektron versiyaya keçək. Lakin 25 illik ənənə
var və belə bir qəzeti sıradan çıxarmağa mənim haqqım yoxdur. Hələ
ki, böyük maliyyə itkisiylə çap olunuruq və bu maliyyə mənim
tərəfimdən qarşılanır. Amma elə məsələlər var ki, onlar pul ilə
ölçülmür. Özümüzdən asılı olan bütün məsələləri həll edəndən sonra
bu mövzuya qayıdacağıq. Əslində, bu, rahatlıq və xərclər baxımından
sərfəli olardı. Amma dediyim kimi, hər şey çıxarlar üzərində
qurulmur”.
“Gəldiyimiz nəticə belədir ki, azalma 20-25 faiz
olur”
“Bakı-xəbər” qəzetinin baş redaktoru Aydın Quliyev isə hesab
edir ki, qəzetlərin yay fəslində tirajının aşağı düşməsi
tendensiyası artıq 10 ildir ki, yaşanır: “Müşahidələrimə görə, bu
il də ənənə pozulmayacaq. Amma təcrübə göstərir ki, oktyabr ayında
əvvəlki temp yenidən qayıdacaq”.
Baş redaktor qeyd edib ki, yayda azalma 25 faizə qədər olur.
“2009-2013-cü illərdə biz redaksiyamızda yay fəslinin monitorinqini
aparmışıq. Gəldiyimiz nəticə belədir ki, azalma 20-25 faiz olur”,–
deyə o bildirib.
“Qəzet çapının dayandırılması bir çox biznesin çökməsi
deməkdir”
Qəzetlərin çap versiyasının ümumiyyətlə ləğvinə gəldikdə isə, A.
Quliyev bildirib ki, bunun üçün real şərait lazımdır: “Bunu
arzulamaq olar, amma şəraitin buna imkan verməsi lazımdır. Çünki
qəzet artıq biznes sahəsinə çevrilib. Burada qəzetin çapından
tutmuş, yayımına qədər müxtəlif biznes sahələri var. Onlar
ayrı-ayrı olsalar da, ümumilikdə qəzet çapına bağlı olan
sahələrdir. Belə bir şəraitdə qəzet çapının ümumiyyətlə
dayandırılması bir çox biznesin çökməsi deməkdir”.
Vəziyyətin amerikanca görüntüsü
“Gündəlik Teleqraf” qəzetinin redaktoru Dilqəm Əhməd məsələ ilə
bağlı Amerika təcrübəsini paylaşıb.
“Mən ABŞ səfirliyinin proqramı ilə sosial media ilə bağlı bu
ölkədə 3 həftəlik təlimdə oldum. Orada biz şəhər səviyyəli bir neçə
qəzetdə, həmçinin internet portallarında olduq. Oradakı
mütəxəssislər ənənəvi, yəni çap medianın artıq nüfuzdan düşdüyünü,
tirajının azaldığını dedilər. Üstəlik, bu azalma jurnalistlərin
işdən çıxarılmasına da səbəb olub. “Vaşinqton post” kimi iri
qəzetlərdə də bu hal yaşanıb. Ona görə də qəzetlər “online”
versiyaya sürətli şəkildə keçiblər və “online” formanı
gücləndirirlər. Amma təbii ki, qəzetlər hələ qarşıdakı onilliklərdə
davam edəcək. Mən orada olanda, elə bu qaldırdığınız məsələni
onlardan tez-tez soruşurdum. Ümumi cavab belə idi ki, əgər qəzet
satışından maliyyə gəlirsə, hələ ki dayandırmağa ehtiyac yoxdur,
amma “online” versiyanı da gücləndirin. Ölkədəki qəzetlərin
durumunu bilirsiniz, 10-15 il əvvəlki tiraj indi yoxdur. Çünki
informasiya oxucunun cibindəki telefona qədər gəlir və oxucu hər
bir şeyi sosial mediadan da əldə edir. Ona görə də onun əlavə yük
kimi qəzet almasına ehtiyac olmur. Bu gün əksəriyyətin telefonu,
tableti var. İnternetin də qiyməti endiyi üçün hər hansı problem
yaşanmır. Amma nəzərə alaq ki, yaşlı nəsil və xəbəri qəzetdən
oxumağa alışıq olan insanlar da çoxluq təşkil edir. Bu kütlə olduğu
təqdirdə qəzetlərin satışı dayanmayacaq. Konkret bizim qəzetə
gəldikdə isə, təbii olaraq, yayda abunəçilirimizin sayında
dəyişiklik olmayacaq, onlar yenə də qəzetlərini oxuyacaqlar.
Digərləri isə köşklərdən qəzetimizi alacaqlar. Yəni qəzeti
dayandırmaq kimi bir düşüncəmiz yoxdur, əksinə gücləndirməklə bağlı
planlarımız var. “Radikal”a gəldikdə isə, əvvəl-axır Türkiyənin iri
qəzetləri qarşısında tab gətirə bilməyəcəkdi”,– deyə redaktor
vəziyyəti belə qiymətləndirib.
Asif Nərimanlı
-
Region18:38
Ərdoğan: Türkiyə Qarabağ imtahanından alnıaçıq çıxıb
-
İdman17:06
"Qarabağ"ı yıxan futbolçu İstanbul nəhənginin hədəfində
-
Sosial16:36
Güclü külək əsəcək, çaylardan sel keçəcək - XƏBƏRDARLIQ
-
Magazin116:11
Zülfiyyə Aşıq Tellini biabır etdi: “Restoranda yeyir, sonra da...”
-
Sağlamlıq15:41
Marketlərdə satılan bu yuyucu tozlar XƏRÇƏNG YARADIR
-
Nida Xəbər 15:11
Təsdiqləndi: Bu şəxslərin MAAŞI ARTIRILDI - MƏBLƏĞLƏR
-
Dünya14:08
Makronla Silvanın romantik pozaları gündəmi silkələdi - FOTO
-
Sosial13:47
Bu şəxslər pensiyaya 5 il erkən çıxacaq