Sovet sirləri
“SSRİ-də seks yoxdur!” - VİDEO - FOTOLAR
Seksin olmadığı SSRİ və ya SSRİ-nin növbəti möcüzəli yalanı...
SSRİ həyatı özünəməxsus idi, fəlsəfəsini isə qısaca olaraq “üstü
bəzək, altı təzək” atalar sözü ilə dəqiq ifadə etmək olar.
Mağazalarda bolluqdur, camaat pulunu daha hara xərcləsin bilmir,
seks yoxdur, ancaq uşaqlar necəsə dünyaya gəlir...
“SSRİ-də seks yoxdur!” – məşhur frazadır...
1986-cı ildə məşhur teleaparıcı Vladimir Pozner və Fil Donaxyu ilk
sovet-amerikan telekörpüsünü təşkil etmişdilər. Verilişin rejissoru
Vladimir Mukusev idi.
Söhbət əsnasında telekörpünün amerikalı iştirakçısı sual
verdi:
- Bizdəki reklamların əksəriyyəti seks ətrafında fırlanır. Bəs
sizdə necə, seks var?
Sovet iştirakçısı Lyudmila Nikolayevna İvanova ( “Leninqrad”
mehmanxanasının administratoru və ictimai təşkilatın nümayəndəsi)
suala belə cavab verdi:
- Hmm, bizdə seks yoxdur. Biz qətiyyətlə buna qarşıyıq.
Bu cümlədən sonra bütün auditoriya güldü, sovet iştirakçılarından
biri isə fikrə aydınlıq gətirdi: - Bizdə seks var, bizdə reklam
yoxdur!
V. Poznerin “Telekörpü” verilişində sovet qadınının işlətdiyi
“SSRİ-də seks yoxdur” kəlməsi, bəlkə də, SSRİ-nin yeganə “tarixi
mənbə”yi oldu...
“Yenidən qurulan” SSRİ hər sahədə dəyişiklər istəyirdi, o cümlədən,
seksual sahədə...
Bəs ümidlər doğruldu? Görünür, xeyr. Konservativ seksual
stereotiplərin asta sürətlə aradan qaldırılması əxlaqsızlığın, iş
yerində seksual təcavüzün artması kimi nəticələrə gətirib
çıxardı.
1990-2000-ci illərdə gedən bu prosesləri sovet seksologiyasının
“xaç atası” adını almış İqor Kon “seksual kontrçevriliş”
adlandırır.
“Seks olmayan” ölkə kimi 1917-ci ilə qədər mövcud olan Rusiya
imperiyasını göstərmək olar. O dövrdə intim həyata nəzarət tamamilə
kilsənin əlində idi.
Kilsə birmənalı olaraq, nikah sonrası münasibətlərə xeyir-dua
verirdi. Nikahdankənar münasibətlər lənətlənirdi, homoseksualizmdən
isə söhbət belə gedə bilməzdi! Abort məsələsi də mövzudan kənar
idi. Prinsipcə, bunu kilsə bu günə qədər uşaq qətli kimi
dəyərləndirir...
İkinci dünya müharibəsi növbəti dəfə cinslərarası münasibətlərə dəyişiklik gətirdi. Kişi əhalinin cəbhədə həlak olması və nəticədə yaranan kişi çatışmazlığı ona 20-30-cu illərdə itirdiyi üstünlükləri geri qaytardı. (Lakin bu üstünlük uzun çəkmədi.)
Axı “kişi hüququ” özünü iqtisadiyyatda doğrulda bilməzdi – dövlət uşaq bağçaları, pulsuz məktəblər, tənha analara yardım – bütün bu və digər problemlər məsələyə “ana baxışını” tələb edirdi.
SSRİ-də 1960- 1970-ci illərdə Qərbdəki tendensiyalar (süksual
debüt yaşının azalması, erotikaya maraq və s.) hökm sürürdü - İqor
Kon yazır.
Konservativ Brejnev rəhbərliyi “SSRİ-də seks olubmu?” mövzusunda
çoxsaylı lətifələrin yaranmasının əsl səbəbkarı oldu.
Əfsanəvi aforizmin müəllifi çox illərdən sonra xatırlayır...
O hadisədən elə də çox zaman keçməyib və telemostun bütün
iştirakçıları sağ-salamatdır.
Küçədən efirə...
1986-1987-ci illərdə efirə gedən “Telekörpü” verilişini ərsəyə gətirmək üçün jurnalist Vladimir Pozner az tər tökmür. Sovet hakimiyyəti belə bir layihəni həyata keçirməkdə xeyli tərəddüd edirdi. Hər yeni ideya, mövzu ciddi senzuradan keçirdi.
Ancaq amerikalılar studiyada “xüsusi öyrədilmiş” insanların deyil, sadə sovet vətəndaşlarının əyləşməsini istəyirdi.
Leninqrada ( indiki Sankt-Peterburq) “Donaxyu” verilişinin əməkdaşları olan bir neçə amerikalı televiziya işçisi gəlir. Bir neçə ay ərzində onlar efirə çıxmaq üçün insanlar seçirlər: Zavod işçiləri, tibb bacıları, müəllimələr.. Leninqradlı Lyubov İvanovanı amerikalı televiziya işçiləri elə küçədən tutub gətirmişdilər.
Lyubov İvanova verilişdə iştirak etməyə məmnuniyyətlə razılıq
verir: - Mən aktiv insanam. Amerikalılarla yaxından tanış olmaq
mənə maraqlı idi. Elə o vaxt onun dilindən bu əfsanəvi kəlmələr
çıxdı...
Telekörpüdə sovet və amerikalı qadınlar iştirak edirdi. Pozner
məşhur epizodu belə xatırlayır:
Amerikalı iştirakçı ABŞ-da seksual obrazlardan reklamlarda istifadə
olunduğundan şikayət etdi və SSRİ-də oxşar vəziyyətin olub-olmaması
ilə maraqlandı.
Lyubov İvanova: “Bizdə seks yoxdur...” – deyə cavab verdi, bütün
zal elə həmin an gülüş səslərinə qərq oldu.
Barmaqla göstərirdilər...
İvanova özü bu hadisəni başqa cür şərh edir:
Telekörpü başladı, bir amerikalı söylədi: hə, siz Əfqanıstandakı
müharibəyə görə ərlərinizlə, ümumiyyətlə, sekslə məşğul
olmamalısınız – bu zaman onlar döyüşməyəcəklər. Mən də ona cavab
verdim ki, SSRİ-də seks yoxdur, məhəbbət var və ona qalsa, siz də
Vyetnamda müharibə gedən vaxt ərlərinizlə yatmağa ara
verməmisiniz.
Sonralar İvanova etiraf edirdi ki, bu verilişdən sonra hamı onu
küçədə tanıyır və barmaqla göstərir. Üstəlik jurnalistlər də
mənasız və ironiyalı suallarla bezdirir.
1989-cu ildə İvanova məşhur frazasının sayəsində əla biznes
qurmağın mümkün olduğunu başa düşür. Klub açır, bura gələn
qonaqlara isə “Telemost”da məhz bu klubun sahibəsinin fərqləndiyini
söyləyirdilər.
Yeri gəlmişkən, bu frazanı yaranma tarixçəsini videoda da izləmək
mümkündür.
Amerikalı qadın, Poznerin söylədiyi kimi SSRİ-də yayımlanan
reklamlarda seks motivlərinin olub-olmaması ilə maraqlanır. Lyubov
İvanova isə “SSRİ-də seks yoxdur və biz buna birmənalı olaraq
etiraz edirik” – cavab verir. Hamı gülür və Pozner İvanovadan
mikrofonu alır. Lakin qadının dodaqlarından da onun “yalnız
televiziyada” sözünü əlavə etdiyini görmək mümkündür...
Beləliklə, “SSRİ-də seks olmayıb” – mifini unudun... Sadəcə, efirdə bir çox mühüm faktlar ört-basdır edildiyi kimi, “seks məsələsi” də örtülü saxlanıb...
Aytən Cavanşir
-
Sosial16:36
Güclü külək əsəcək, çaylardan sel keçəcək - XƏBƏRDARLIQ
-
Magazin116:11
Zülfiyyə Aşıq Tellini biabır etdi: “Restoranda yeyir, sonra da...”
-
Sağlamlıq15:41
Marketlərdə satılan bu yuyucu tozlar XƏRÇƏNG YARADIR
-
Nida Xəbər 15:11
Təsdiqləndi: Bu şəxslərin MAAŞI ARTIRILDI - MƏBLƏĞLƏR
-
Dünya14:08
Makronla Silvanın romantik pozaları gündəmi silkələdi - FOTO
-
Sosial13:47
Bu şəxslər pensiyaya 5 il erkən çıxacaq
-
Yaxın Şərq13:16
Mahmud Abbas ermənini nazir təyin etdi - FOTO
-
Sosial13:03
Sabah 25 dərəcə isti olacaq