İqtisadi gündəm
Bütün orkestr ifaçılarının ağzı sulandı...
Gözlərindən yorğunluq sezilsə də, səsinin gurluğuna söz ola bilməzdi. Bakı vağzalının girəcəyində limon satan 73 yaşlı Dəstə nənə çevikliyi və gülərüzlüyü ilə diqqətimi cəlb etdi. Yaxınlaşıb söhbətləşmək istədiyimi dedim.
Limonu borca götürür
Səbətdə göy-göyərtinin limondan çox satıldığını bildiyindənmi,
yoxsa başqa səbəbdən "4 dəstəsi 1 manata" sözlərini daha tez-tez
təkrarlayırdı: "Bu göyərtiləri Bərdədən gətiririk. Mənim satdığım
bir göy dəstəsini 4 yerə bölüb 1 manatdan verirlər. Amma ağıllı
müştəri bilir ki, hansı ona daha sərfəlidir".
Elə bu dəm bayaq göyərtinin qiymətindən narazı halda gedən qadın
geri döndü, 2 dəstə keşniş alıb uzaqlaşdı.
Dəstə xala deyir ki, limonu Gürcüstandan gələn alverçilərdən alır:
"16 ildir alverlə məşğulam. Bir il bundan əvvəl limon satmağa
başladım. Bu vaxtlar Lənkəranda limon az olur. Amma Türkiyədən
Gürcüstan vasitəsilə gətirib burda satırlar. Biz də qatardan düşən
kimi Gürcüstan azərbaycanlılarından 80-100 dənə alıb burda satırıq.
Çörək pulumuz çıxır. 6 limonu 1 manata satırıq".
Bu an Gürcüstandan Bakıya limon gətirən xala bizə yaxınlaşır.
Anladığım qədər borcunu istəyir: "Tiflisdən, Batumdan limonu kilo
ilə alırıq. Sizin pulda biz uduruq. Çünki 2 lari sizin 1
manatınızdır. Amma bu gömrük var ha, anamızı ağladır".
Dəstə xala ilə sağollaşıb gedəndə gürcüstanlı qonaq yenidən borcunu
xatırlatsa da, qarşılığında "sən canın, sabah gəl"cavabını aldı.
Amma israrla borcunun dalınca bu gün gələcəyini deyə-deyə
uzaqlaşdı.
Həmsöhbətim deyir ki, həyat yoldaşı da 28 May metrostansiyasının
arxasındakı bazarda alver edir: "Amma orda alver yaxşı getmir.
Camaat daha çox şəhərdə təşkil olunan yarmarkalarda alver edir.
Daha küçədə limon satan tapmaq olmur. Bəzi arvadlar məcbur olub,
Bakı kəndlərində qapı-qapı gəzib limon satırlar. Amma onlar limonun
1-ni bir manata verirlər. Yoldaşımın isə səsi də çıxmır, oturub
müştəri gözləyir. Müştərini çağırmaq, cəlb eləmək qabiliyyəti heç
vaxt olmayıb".
Dəstə nənə limonun müalicəvi əhəmiyyətindən danışdı: "Təzyiq
xəstəsi olduğuma görə tez-tez limon yeyirəm. Çayla birlikdə, yaxud
elə burdaca qabıqlı-qabıqlı yeyirəm. Evdə olanda limonu
qəşəng-qəşəng doğrayıram, üstünə "pesox"tökürəm. Bunu balaca uşağa
da vermək lazımdır, ki sağlam olsun. Mənim qızın limondan üzünə və
əlinə maskalar edir".
Dəstə xala deyir ki, özü limondan gözəllik məqsədilə heç vaxt
istifadə etməyib. Təvazökarlıqdan uzaq olsa da, əlini şumal üzünə
çəkib, dərisinin təravətini yaylığın altından göstərir.
Əlindən buraxmadığı üç limonla yanandakı səbətin yanına çökür.
Yorğun olduğu hiss olunur. Gözü hələ də gəlib-keçənlərdədir. Hər
yoldan ötən adama alıcı kimi baxır. Artıq danışmaq istəmədiyi
çöhrəsindən hiss olunur...
Utandıqlarından üz-gözlərini bağladıqlarını deyən limon satan nənə
yavan çörək umuduna ayaq üstə durduqlarını dedilər: "Yayda başımıza
gün vursa da, birtəhər dayanırıq. Amma soyuq havada asfaltdan gələn
soyuq daha betər olur. Heç olmasa bir piştaxtamız olsa, orada alver
edərdik".
Limon satan kişi
Papağı başına elə basıb ki, qulaqlarını da tutub. Ötkəm baxışlarla
insanları limon almağa dəvət edir. Heç bir çağırış olmadan gözləri
müştərinin yolundadır.
Əlibaba Qardaşbəylinin 53 yaşı var. Cənub bölgəsindən olan Əlibaba
bir neçə aydır Bakı küçələrində limon satdığını deyir: "Hər həftə
Lənkərana gedib, limon gətirirəm. Həyətimizin məhsuludur. Amma
Lənkəranda satmaqla dolana bilmirdik. Ailə başçısıyam, 3 uşağımın
çörək pulunu çatdırmaq çətindir".
Limon satıcısı soyuqdan donan əllərini qolunun altında isidir,
ancaq əlinə limon alıb nə satdığını göstərmir. Danışmağa meylli
adam da deyil: "Burda bir təhər o tanışın, bu qohumun evində
qala-qala limon satıb pulumu yığıram və ailəmə göndərirəm. Özüm də
xəstə adamam. Ayaqlarımda revmatizm xəstəliyi var, amma məcbur olub
qarlı gündə də, yayın cırhacırında da küçədəyik. Balalarımın
qarınlarını güclə doyuzdururam. Qohum-əqrəbanın cır-cındırını
geyinib evdə otururlar. Böyük qızımı istəyən var. Amma cehiz
dərdindən verə bilmirəm".
Səhər saatlarından axşam 22:00-dək küçələrdə limon satdığını deyən
Əlibaba polislərdən də gileylidir: "Gəlib bizə deyirlər, küçə
ticarəti qadağandır. Mən də onlardan soruşuram, ay başınıza dönüm,
bəs bu yazıq camaat harada dayanıb balalarına çörəkpulu qazansın?
Bütün günü ağır paketi ora-bura daşımaqdan qıçımız tutulub".
Limonlu faktlar...
Makedoniyalı İsgəndərin döyüşçüləri Hindistandan limonu - Avropada
naməlum olan meyvələri gətirdilər. Onları hind almaları
adlandırdılar. Baxmayaraq ki, dəhşətli dərəcədə turş idi, eləcə
çeynənilirdi.
100 qram limonda 40 mq C vitamini var.
Ceyms Kuk dənizçiləri sinqadan (vitaminsizlik nəticəsində diş
ətində əmələ gələn xəstəlikdən) limonlarla qorumaq üsulunu
fikirləşdiyi üçün Kral cəmiyyətinin qızıl medalıyla
mükafatlandırılmışdı.
XVII əsrdə bu delikates sadə rus insanı üçün əlçatmaz idi.
Zənginlər limonları Hollandiyadan sifariş edirdilər. Onlara
limonları duza qoyulmuş halda çatdırırdılar.
İspan folklorunda limon – acı, aldadılmış sevginin, portağal isə
qarşılıqlı sevginin simvoludur.
50-ci illərdə sovet seleksiyaçısı Lapin desert limonunun ayrıca
irimeyvəli poliploid növünü əldə elədi. Amma bu növ yayılmadı. Bu
barədə bir məmurun sözü dillərə düşdü: " Sovet stəkanlarına
yerləşməyən limonlar sovet xalqına lazım deyil".
Bir dəfə limondan nəfəsli orkestrin çıxışını əngəlləmək üçün
istifadə edirlər. Bundan ötrü teatrın birinci sırasında limon yeyən
uşaqlar əyləşdirirlər. Onların mimikalarını görən orkestr
musiqiçiləri ağızlarının suyunu saxlaya bilmirlər, bu isə nəfəsli
alətlərdə ifanı çətinləşdirir...
Nailə RÖVŞƏNQIZI
Publika.Az
-
İdman17:06
"Qarabağ"ı yıxan futbolçu İstanbul nəhənginin hədəfində
-
Sosial16:36
Güclü külək əsəcək, çaylardan sel keçəcək - XƏBƏRDARLIQ
-
Magazin116:11
Zülfiyyə Aşıq Tellini biabır etdi: “Restoranda yeyir, sonra da...”
-
Sağlamlıq15:41
Marketlərdə satılan bu yuyucu tozlar XƏRÇƏNG YARADIR
-
Nida Xəbər 15:11
Təsdiqləndi: Bu şəxslərin MAAŞI ARTIRILDI - MƏBLƏĞLƏR
-
Dünya14:08
Makronla Silvanın romantik pozaları gündəmi silkələdi - FOTO
-
Sosial13:47
Bu şəxslər pensiyaya 5 il erkən çıxacaq
-
Yaxın Şərq13:16
Mahmud Abbas ermənini nazir təyin etdi - FOTO