Suriyada toqquşan Ankara və Moskvanın Cənubi Qafqaz MÜBARİZƏSİ

Suriyada toqquşan Türkiyə və Rusiyanın Cənubi Qafqaz uğrunda mübarizəsi də genişlənəcək.

Publika.az xəbər verir ki, Türkiyənin “Beynəlxalq Siyasət Akademiyası” beyin mərkəzi pisləşən Türkiyə-Rusiya münasibətlərinin Azərbaycanın da yerləşdiyi regiona mənfi təsirlərini araşdırıb.

Mərkəz Ankara və Moskvanın çox da yaxşı olmayan münasibətlərinin Krımın ilhaqından sonra uçuruma doğru getdiyini yazır: “Türkiyə hələ Ukrayna böhranına yol açan Krımın ilhaqından sonra Rusiyanın ona qarşı olduğunu anlamışdı. Rusiya Ermənistana dəstək verən, onu hərbi və siyasi olaraq qoruyan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həll olunmasına əngəl olan önəmli aktordur. Rusiya Türkiyənin strateji müttəfiqi olan Azərbaycana uzun müddət ərzində təzyiq edib. Moskva Türkiyənin Cənubi Qafqazda ən önəmli müttəfiqlərindən olan Gürcüstanın da ərazi bütövlüyünü pozub”.

Məqalədə qeyd olunur ki, NATO-nun üzvü olan Türkiyə Rusiya tərəfindən həmişə rəqib olaraq qəbul olunub.

“Rusiya Suriyada İran və Hizbullahı, eləcə də mərkəzi İraq hökumətini yanına alaraq Əsədə dəstək verir. Moskvanın bu strategiyasının arxasında Yaxın Şərq-Şərqi Aralıq dənizi çanağında regional hərbi güc əldə etmək və özünün qlobal güc olmasını təmin etmək dayanır. Rusiya bunun üçün qlobal olaraq Avroatlantik ittifaqı, regional olaraq da bu ittifaqın bir parçası olan Türkiyə, Səudiyyə Ərəbistanı və Qatar kimi ölkələrlə savaşmaq lazım olduğunu anlayır.

Rusiyanın Suriyada əməliyyat keçirən hərbi təyyarələrinin Türkiyə hava məkanını pozması Ankaraya Şimali Suriyada təsir imkanlarının itirməsi haqda mesaj idi. ABŞ Əfqanıstan və İraqdakı uğursuzluqdan sonra Yaxın Şərqə birbaşa qoşun çıxarmaq istəmir və bu, onun istər-istəməz təsir imkanlarını azaldır. Moskva da bundan istifadə edərək, Şam və Bağdadı idarə edəcək “dördlər ittifaqını” (Rusiya, İran, İraq və Əsəd rejimi) dövriyyəyə salıb. Lakin bu ssenari Yaxın Şərqdə şiə blokunu güclənməsinə, sünni blokunun zəifləməsinə səbəb olacağı üçün bu və ya digər formada Vaşinqtonun müdaxilə etməyinə zəmin yaradacaq”, - deyə məqalədə qeyd olunub.

Beyin mərkəzi hazırda Rusiyanın Türkiyənin üzərinə gəlməsinə səbəb olan amili belə şərh edir: “ABŞ və NATO hava məkanının pozulması kimi bəsit bir şeyə görə Rusiyaya müharibə elan etməyəcəklər. Bunu Türkiyə də yaxşı bilir. Digər tərəfdən, istər NATO müttəfiqləri arasında Rusiyaya qarşı münasibətin birmənalı olmadığı, istər ABŞ-ın Yaxın Şərqə əsgər çıxarmaq istəməməsi, istərsə Ukraynada davam edən böhranın Suriyaya görə yenidən alovlanacağı və Şərqi Avropaya sıçrayacağı qorxusu Qərbin çəkinməsinə səbəb olur. Buna görə də hazırda Türkiyə regionda təklənib. Rusiya da bu amildən istifadə edərək Türkiyənin üzərinə gəlir, onun dəstəklədiyi müxalifəti hədəf alır və ona qarşı olan kürdlərə dəstək verir”.

Lakin mərkəz Rusiyanın Türkiyəni tamamilə gözdən çıxartdığını hesab etmir.

“Sadəcə olaraq, hazırkı vəziyyətdə Türkiyə Rusiya ilə eyni səfdə yer almadığı üçün Moskva bu addımları atır. Amma onun əsas istəyi Türkiyəni yanına çəkməkdir”, - deyə beyin mərkəzi bildirir.

Məqalədə Suriyada toqquşan Ankara və Moskvanın yaxın zamanda Cənubi Qafqazda da üz-üzə gələcəyi istisna olunmur. Qeyd olunur ki, Rusiya və Türkiyə Cənubi Qafqazda hakim olmaq uğrunda yeni mübarizə dönəminə girə bilər.

Asif Nərimanlı