Nida.az
Dəyişikliklər anonsu: Prezidentin müəyyənləşdirdiyi istiqamətlər - TƏHLİL
2015-ci il dünya siyasi sisteminin çökməsi və
münaqişələrin alovlandığı dövr olaraq tarixə keçdi. Rusiya-Qərb
qarşıdurması, Yaxın Şərq böhranı, İran-Səudiyyə qarşıdurması və bu
kimi gərginlik ocaqları fonunda dünya iqtisadiyyatı uzun müddətdən
sonra enişə doğru sürüklənir. Süni şəkildə yaradılan problemlər
neft bazarına da ciddi təsir etdi və nəticədə neftin qiyməti 4
dəfəyə qədər aşağı düşdü. Demək olar ki, dünyanın əksər ölkəsində
iqtisadi çətinlik qapını döydü. Misal üçün, MDB məkanında Rusiya,
Qazaxıstan kimi böyük iqtisadiyyata sahib ölkələrdə belə vəziyyət
ürəkaçan deyil. Milli valyutalar 100 faizdən çox devalvasiya olub,
gəlirlər azalıb, sosial problemlər çoxalıb. Təbii ki, dünyada
siyasi maraqlardan irəli gələn süni iqtisadi çətinlik bizim də
ölkəmizə təsir edərək, manatın devalvasiyasını qaçılmaz etdi. Bütün
bunların fonunda Azərbaycan iqtisadiyyatı yenə ön plandakı
mövqeyini müəyyən qədər qorumaqdadır.
Hər şeyə rəğmən, Azərbaycan 2015-ci il göstəricilərinə görə bir çox
ölkəni qabaqlayıb.
İqtisadi göstəricilər: 2015-ci ildə ÜDM 1 faizdən
çox, sənaye istehsalı 2.4 faiz, qeyri-neft sənayesi isə 8.4 faiz
artıb. Ötən il ölkə iqtisadiyyatına 20 milyard dollara yaxın
sərmayə qoyulub. Bunun yarısı xarici investisiyalardır. Davos Dünya
İqtisadi Forumu Azərbaycanı iqtisadiyyatın rəqabət
qabiliyyətliliyinə görə 40-cı yerə layiq görüb.
Sosial layihələr: Azərbaycan hər şeydən öncə
sosialyönümlü dövlətdir. Ölkə rəhbərliyinin bu siyasəti həmişə,
hətta ən çətin dövrlərdə belə davam edib. Ötən il reallaşdırılan
sosial layihələr də bunu deməyə əsas verir. Belə ki, il ərzində
60-ə qədər tibb müəssisəsi, 20-dən çox məktəb tikilib və ya əsaslı
şəkildə təmir edilib, 23 məktəbdə təmir işləri aparılır. Uşaq
bağçalarının tikintisi davam edir. İnsanlara daha böyük məbləğdə
ünvanlı dövlət sosial yardımı verilib. Bu gün 112 min ailə, 500
minə yaxın insan hər ay dövlətdən orta hesabla 152 manat yardım
alır və il ərzində verilən bu məbləğ 7 faiz artıb. Həm paytaxtda,
həm də regionlarda yüz mindən çox yeni iş yerləri açılıb. Bunlardan
da 84 mini daimi iş yeridir.
2015-ci il Azərbaycanda “Kənd təsərrüfatı” ili
olaraq da tarixə keçdi. Rəsmi məlumatlara görə, il ərzində kənd
təsərrüfatı 6,6 faiz artıb. Ciddi islahatlar aparılıb. İl ərzində
kənd təsərrüfatının inkişafı üçün atılan addımlar qarşıdakı illərdə
bu sektorun ön plana çıxmasını əsaslandıracaq. Gözləntilərə görə,
Azərbaycanın ərzaq təhlükəsizliyi 100 faiz təmin olunacaq.
Gələcəkdə neft və qazla yanaşı, kənd təsərrüfatı məhsullarının
ixracının artacağı proqnozlaşdırılır. Artıq bunun üçün hazır
bazarlar da mövcuddur. Belə ki, Rusiyada, Qazaxıstan, həmçinin,
Yaxın Şərq ölkələri Azərbaycan məhsullarını idxal etməyə
hazırdırlar.
Dünyadakı kataklizmlər fonunda ölkəyə yatırılan 20 milyard
investisiyanın yarısının xarici sərmayədarlara məxsus olması
olduqca böyük göstəricidir və bu, heç də təsadüfi deyil. Çünki
Azərbaycanda xarici investorların fəaliyyətinin asanlaşdırılması
məqsədilə daim işlər həyata keçirilir. Dövlət başçısının
“Azərbaycan Respublikası dövlət sərhədinin buraxılış
məntəqələrindən keçirilən malların və nəqliyyat vasitələrinin
yoxlanılmasında “bir pəncərə” prinsipinin tətbiqi haqqında” 11
noyabr 2008-ci il tarixli Fərmanına əsasən, bir sıra
dəyişikliklərin edilməsi, həmçinin, bir sıra güzəştlərin qəbul
edilməsi xarici investisiyanın Azərbaycanın şəffaf iqtisadi
mühitində fəaliyyətini genişləndirib. Həmin güzəştlərdən biri də,
Hasilatın Pay Bölgüsü haqqında Sazişlərdə (HPBS) və boru kəməri
layihələri üzrə sazişlər çərçivəsində fəaliyyət göstərən
podratçıların, onların agentlərinin və subpodratçıların idxal
rüsumunu ödəmədən və məhdudiyyətsiz neft-qaz sənayesi təyinatlı
əmtəələri Azərbaycana idxal və yenidən-ixrac edə bilməsidir. HPBS
rejimli idxala ƏDV 0 faiz tətbiq olunması da bu güzəştlər
sırasındadır. Eyni zamanda, “İxrac məqsədli neft-qaz fəaliyyətinə
xüsusi iqtisadi rejimin tətbiqi” haqqında qanuna əsasən, neft-qaz
sahəsində podratçıların və subpodratçıların ixrac məqsədli
fəaliyyətinə 0 faiz dərəcəsi ilə ƏDV tətbiq olunur. Xarici
sərmayələrin cəlb olunması üçün bundan sonra da mühüm addımlar
atılacaq.
Prezident İlham Əliyev Nazirlər Kabinetinin 2015-ci ilin
sosial-iqtisadi inkişafının yekunlarına və qarşıda duran vəzifələrə
həsr olunmuş iclasında çıxışı zamanı 2016-cı ilin prioritet
istiqamətlərini müəyyənləşdirdi. Dövlət başçısının çıxışı əminlik
yaradır ki, bu il də Azərbaycanda sosial rifah yüksələcək, iqtisadi
artım müşahidə olunacaq. Əvvəlki illərin təcrübəsi də dövlət
rəhbərliyinin qarşıya qoyduğu məsələləri həyata keçirəcəyini deməyə
əsas verir.
Prezident İlham Əliyevin çıxışı həm də ona əminlik yaratdı ki, süni
ajiotajın yaradılmasına baxmayaraq, iqtisadiyyatda heç bir ciddi
problem olmayacaq, hazırkı müvəqqəti çətinlik dövrü qısa bir
zamanda dəf ediləcək.
Dövlət başçısı çıxışı zamanı həyata keçirilməsi vacib olan
prioritetləri də müəyyənləşdirdi:
Sahibkarlığın inkişafı
- İqtisadiyyatın şaxələndirilməsi, qeyri-neft sektorunun
inkişafı 2016-cı ildə iqtisadi sahədə əsas prioritet olacaq.
Neftdən asılılıq minimum səviyyəyə endiriləcək. Xarici sərmayəni
ölkəyə cəlb olunması prosesi davam etdiriləcək, xüsusilə qeyri-neft
sektoruna yatırımlar Azərbaycanın potensialını gücləndirəcək,
idxaldan asılılığını azaldacaq.
- Dövlət qurumları iş adamları üçün bütün şəraiti yaratmalı, biznes
mühitinin yaxşılaşdırılması istiqamətində əlavə tədbirlər
görülməli, güzəştəli kreditlərin verilməsi siyasəti davam
etdirilməlidir.
Qeyd edək ki, Azərbaycanın nail olduğu iqtisadi dayanıqlığı, ilk
növbədə, dövlətin iqtisadi mühitdə yaratdığı şəffaflıq, biznes
fəaliyyətinə başlamaq üçün sadəliyin təmin edilməsi və dövlət
tərəfindən özəl sektora göstərilən dəstəkdir. Təsadüfi deyil ki,
ölkədə sahibkarlığın inkişafının sürətləndirilməsi, biznes
mühitinin əlverişliliyinin daha da artırılması və biznesə başlama
prosedurlarının sadələşdirilməsi üçün zəruri tədbirlərin görülməsi
məqsədi ilə Prezident İlham Əliyevin “Sahibkarlıq fəaliyyəti
subyektlərinin fəaliyyətinin “bir pəncərə” prinsipi üzrə təşkilinin
təmin edilməsi tədbirləri haqqında” 2007-ci il 25 oktyabr tarixli
Sərəncamı ilə biznesə başlamaq proseduru kifayət qədər
sadələşdirildi. Belə ki, “bir pəncərə” sisteminin tətbiqindən sonra
biznesini qeydiyyatdan keçirmək istəyən sahibkar əvvəllər olduğu
kimi uzun müddət deyil, 3 gün gözləyir və tələb olunan
prosedurların sayı 15-dən 5-ə qədər azaldılıb. Bunun ardınca isə
sadələşdirmə prosesinin məntiqi davamı olaraq, biznesə başlamaq
istəyən şəxsin elektron qeydiyyata alınması üçün həyata keçirilən
prosedur 6-dan 3-ə endirilib. Tələb olunan sənədlər isə 2-yə qədər
azaldılıb.
Sahibkarlıq fəaliyyətinə tətbiq olunan vergi dərəcələri də
azaldılıb. Belə ki, vergi dərəcələri tədricən 35 faizdən 20 faizə,
ƏDV-nin dərəcəsi 28 faizdən 18 faizə endirilib, o cümlədən, bir
sıra vergilərin ləğv edilməsi, fiziki şəxslərin gəlirlərindən
tutulan vergilərin dərəcələrinin maksimum həddinin isə 55 faizdən
35 faizə endirilməsi sahibkarlıq fəaliyyətinin stimullaşdırılması
ilə nəticələnib. Təkcə 2015-ci il ərzində 5 min 240 sahibkara
güzəştli şərtlərlə 250 milyon manat məbləğində kreditlər
verilibdir. Yeni dəyişikliklərə görə, bu ildən başlayaraq vergi
tutmaları daha da azaldılacaq.
Pensiya və əmək haqları
- Dövlət başçısı 2016-cı ildə pensiya və əmək haqlarının
artacağının anonsunu verdi. Tapşırıqlara əsasən, dövlət büdcəsinə
düzəlişlər ediləcək, dürüstləşmə aparılacaq.
- Texnoparklar, sənaye klasterləri, bütün regionlarda sənaye
zonaları yaradılacaq.
Prezident İlham Əliyev inhisarçılığa qarşı mübarizənin
genişlənəcəyini də bildirdi.
“2016-cı ildə də iqtisadi inkişaf templəri təmin edilməli,
bu, daxili resurslar hesabına, düşünülmüş siyasət, islahatlar, o
cümlədən struktur islahatları nəticəsində olmalıdır. Neftdən
asılılıq minimum səviyyəyə enməlidir. Neft Fondunun vəsaiti
qorunmalıdır. Gəlirlərin artırılması üçün üç istiqamətə fikir
verilməlidir: Vergi bazası genişləndirilməlidir. Qeyri-formal
iqtisadi fəaliyyəti leqal müstəviyə gətirmək üçün çox ciddi
addımlar atılmalıdır; Gömrük rəsmiləşdirilməsi və bütün idxal-ixrac
əməliyyatları tam şəffaf aparılmalıdır; İnhisarçılığa qarşı daha da
ciddi mübarizə aparılmalıdır”.
Dövlət başçısı çıxışı zamanı köklü dəyişiklərin olacağını qeyd
edib.
Bununla yanaşı;
- Dövlət şirkətlərinin idarəetmə qaydaları dəyişdiriləcək, bütün
sahələrdə şəffaflıq təmin ediləcək.
- “ASAN Xidmət” təcrübəsi genişlənəcək.
- Lazım olmayan qurumlar ləğv edilməsi istiqamətində yaxın
gələcəkdə addımlar atılacaq.
- Tikinti ilə bağlı yeni qaydalar tətbiq ediləcək.
- Vahid nəqliyyat sistemi yaradılacaq.
Prezident İlham Əliyevin açıqladığı prioritet istiqamətlərin hər
biri Azərbaycan xalqının daha da yaxşı yaşamasına hesablanıb. Bunu
hər bir azərbaycanlı yaxşı anlayır. Bundan sonra da xalqın dövlət
rəhbərliyinin apardığı siyasətə dəstək verməsi şübhəsizdir.
-
Magazin206:16
Leonardo Di Kaprio ilə sevgilisi arasında NƏ BAŞ VERİR?
-
Səhiyyə05:15
Ömrü uzadan pəhriz sınaqdan UĞURLA ÇIXDI
-
Avropa03:43
Meqan Markl Keyt Middltonun xəstəliyindən necə istifadə etdi? - ŞOK DETALLAR
-
Avropa02:00
Azərbaycanlı jurnalist Kiyevdə vəfat etdi - FOTO
-
Magazin101:41
Azərbaycanda tanınmış müğənni üçün 2-ci dəfə TOY ÇALINACAQ - VİDEO
-
Magazin100:30
“Sonradan soyunanda göz öyrəşmir” - FOTO
-
Qoroskop00:15
Günün ULDUZ FALI: çox ciddi münaqişə baş verə bilər
-
Sosial28 Mart 22:50
Əhaliyə ŞAD XƏBƏR: pensiya və müavinətlər artırıla bilər - VİDEO