Nida.az
İrəvanın “İsgəndər-M” yalanı: “informasiya savaşı” və ya xalqı aldatmağın asan yolu - TƏHLİL
Rusiya Ermənistan ordusunun modernləşdirilməsi üçün 200 milyon ABŞ dollarında kredit ayırdı. Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin davam etdiyi bir vaxtda Moskvanın bu gedişinin regionda hərbi güc balansının dəyişməsinə gətirib çıxara biləcəyinə dair fikirlər səsləndirilir. Hərçənd Azərbaycan ordusunun qüdrəti ilə müqayisədə Ermənistan ordusu dəfələrlə aşağı səviyyədədir. Lakin bu istənilən halda narahatlığa səbəb olan amildir.
Rusiyanın Ermənistana hərbi və digər sahələr üzrə yardım etməsi
təəccüblü deyil. İndiyə qədər erməni ordusunun silahlandırılması,
yaxud Ermənistanın təhlükəsizliyinin qorunmasını məhz Moskva həyata
keçirir. Amma bu yardım regionda hərbi güc balansının
dəyişdirilməsindən çox, İrəvandakı etirazlar fonunda Sarkisyanın
Kremli Qərblə şantaj etməsinə qarşı verilən “əvəz” idi.
Bunun etirazların başlamasından 4 gün sonra və Sarkisyanın Brüsselə
səfərinin ardınca reallaşması da şübhələrə yer qoymur. Belə ki,
iyunun 27-də etirazların davam etdiyi bir vaxtda iqtisadi məsələlər
üzrə Rusiya-Ermənistan hökumətlərarası komissiyanın həmsədri,
Rusiyanın nəqliyyat naziri Maksim Sokolov İrəvana gəldi və bir neçə
razılaşmaya nail oldu. Razılaşmadan biri də məhz Rusiyanın
Ermənistan ordusunun arsenalının müasir silahlarla təchiz etmək
üçün 200 milyon dollar kredit verməsi ilə bağlı idi.
Sabiq təhlükəsizlik zabiti, “Trend” informasiya agentliyinin
eksperti Arzu Nağıyev Publika.az-a açıqlamasında
200 milyonun regionda güc balansının dəyişəcəyinə inanmadığını
deyib.
“Ermənistanda son vaxtlar baş verən hadisələrin siyasi rəng alması
və bu məsələlərdə Qərbin tərəfdarlarının artması Rusiya tərəfindən
qısqanclıqla qarşılandı. Məhz bundan sonra həmin 200 milyon
dollarlıq yardım məsələsi ortaya çıxdı. Bu o demək idi ki,
Ermənistanın silah borcundan həmin 200 milyon dollar vəsait
silinəcək. Belə olduğu tərzdə güc balansına heç bir təsir ola
bilməz. Bu həm Qərb üçün, həm də digər maraqlı dövlətlər üçün bir
jest idi. Rusiya bununla Ermənistanın onun Cənubi Qafqazda forpostu
olduğuna işarə vurdu”, - deyə ekspert qeyd edib.
Lakin A. Nağıyev silahlanmanın regionda sabitliyə mənfi təsir
edəcəyini də istisna etməyib: “Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həllinə
gəldikdə, əlbəttə, bu ermənilərə bir zəmanət mesajı idi. Düşünürəm
ki, bu proseslərin ancaq mənfi təsiri ola bilər. Yəni silahlanmanın
sonu hərbi münaqişə ilə nəticələnə bilər. Buna görə də Azərbaycan
Ordusu tam hazır vəziyyətə gətirilməli və hər bir təxribatın
qarşısını almağa indiki kimi hazır olmalıdır”.
Politoloq Qabil Hüseynli isə Ermənistanın silaha
pul xərcləmədiyini deyib: “Rusiya Ermənistana silahı pulsuz verir.
Ermənistan Rusiyadan silahı həmişə kredit adı ilə götürür. Amma
sonra götürdüyünü qaytarmır”.
Ötən il Türkiyə mənbələrinin açıqladığı məlumat da bu fonda diqqət
çəkir. Məlumatlara görə, Ermənistan Rusiyadan 80 ədəd döyüş
vəziyyətinə gətirilmiş hərbi tanklar, 160 ədəd zirehli hərbi
texnikalar (BMD-1, BMP-1, BMP-2, BRDM-2, BTR-80, BRDM-2), 75 ədəd
piyadalar üçün nəzərdə tutulmuş zirehli hərbi avtomobillər, 85 ədəd
2А19 (Т-12) tipli artilleriya silahları, 30 ədəd “9k51 Grad” tipli
hərbi texnika və silahları, 30 ədəd “2S3 Akasiya” tipli özüyeriyən
artilleriya qurğusu, 60 ədəd “D-30” tipli toplar, 10 ədəd “2S1
Qvozdika” döyüş texnikası, həmçinin, sayı məlum olmayan “SA-4
Ganef” tipli raket silahları, “S-75 Dvina” tipli raket
silahı, “Scud-B” raket sistemi, “ZSU-23-4” döyüş
texnikası, “9K33 Osa” döyüş texnikası alıb. Bu
indiyə qədər Rusiyanın Ermənistana pulsuz olaraq verdiyi silahların
açıqlanmış siyahıdır. Göründüyü kimi, Rusiyanın işğalçı ölkəni
pulsuz silahlandırması faktı mövcuddur.
Son 200 milyon məsələsində diqqət çəkən əsas məqam isə bu
pulun qarşılığında Ermənistanın “İsgəndər-M” raketlərinin alması
haqda yayılan xəbərlərdir.
“İsgəndər - M”: Bu raket Rusiya hərbi sənayesinin
ən son yeniliklərindən sayılır. 500 kilometr məsafədən hədəfə 100
faiz dəqiqliklə zərbə endirir və nüvə başlığı da daşıya bilir.
“İsgəndər-M” raketlərinin əsas özəlliyi ondan ibarətdir ki, bu
raketlər xüsusi uçuş trayektoriyasına malikdir və hələ dünyada
mövcud olan heç bir raketdən müdafiə sistemi, o cümlədən İsrail və
ABŞ-ın sərəncamında olan raketdən müdafiə sistemləri onu vura
bilməz. Yaxın gələcəkdə də heç kimin belə raketdən müdafiə
sisteminə malik olacağı gözlənilmir.
Bir neçə il bundan əvvəl Rusiya ABŞ-ın Avropada raketdən müdafiə sistemlərinin elementlərini yerləşdirmək planlarına cavab olaraq “İsgəndər-M” raketlərini Kalininqrad vilayətinə yerləşdirib. Müxtəlif təyinatlı döyüş başlıqları daşıya bilən “İsgəndər M” raketləri kvaziballistik, yəni manevrli hərəkət trayektoriyasına malikdir. Bütün uçuş boyu raket avtomatik olaraq aerodinamik və qazodinamik sükanlar vasitəsilə idarə olunur. “Stels” texnologiyası ilə hazırlanıb və radarlara yaxalanmır. Yer səthindən cəmi 50 metr hündürlükdə uçur və bu səbəbdən onu radarlarla aşkar etmək praktiki olaraq mümkün deyil.
Rusiyanın hərbi sənayesinin son naliyyətini nəinki Ermənistana,
ümumiyyətlə, hansısa ölkəyə verməsi şübhəlidir. Müdafiə naziri
Sergey Şoyqu bildirib ki, 2018-ci ilə qədər
Rusiyanın bütün raket briqadaları “İsgəndər-M” texnikası ilə
silahlandırılacaq. Yəni Rusiyanın öz ordusu tam təchiz edilmədən
bunu Ermənistana verməsi ehtimalı görünmür. Xüsusilə, Qərblə açıq
qarşıdurmanın getdiyi bir vaxtda Moskva buna getməz.
Digər tərəfdən, dünya təcrübəsinə görə, hər bir ölkə yeni istehsal
etdiyi silahın müəyyən müddətə satışını qanunla qadağan edir. Bu
müddət adətən 5-10 il arasındadır. Misal üçün, Rusiyanın özündə bu
il hərbi parada çıxarılan “Armata-T” tankları 2016-cı ildən ümumi
silahlanmaya daxil ediləcək və bu hərbi texnikanın 2020-ci ilə
qədər satışı qadağan olunub. “İsgəndər-M” raketinin satışı da
hələlik nəzərdə tutulmur. Belə ki, TASS-ın bu raket komplekslərini
istehsal edən zavoddan aldığı rəsmi məlumatda deyilir ki, 2016-cı
ilə qədər bu komplekslər ixraca yönəldilməyəcək.
“İsgəndər-M” raketinin indiyə qədər hansısa ölkəyə satışı haqda da rəsmi məlumat yoxdur. 2013-cü ildə Ermənistan Müdafiə Nazirliyi Rusiyanın Gümrüdəki hərbi bazasına bu raketlərin gətirildiyi xəbərini yaysa da, sonradan bu xəbər yalan çıxdı.
Hesab etmək olar ki, Rusiya bu güclü texnikasını heç vaxt
Ermənistana verməz. Birincisi, Rusiyanın öz ordusu tam təchiz
olunmayıb. İkincisi, Rusiya bütünlüklə ondan asılı olan Ermənistanı
öz silahları hesabına gücləndirməz. Xüsusilə, bu, Qərblə qarşıdurma
fonunda Ermənistanın Rusiyaya buynuz göstərməsi və hər an satmağa
hazır olması fonunda mümkünsüz görünür.
Bəs “Rusiya Ermənistana “İsgəndər-M” raketlərini
verir” xəbəri necə və nə üçün yayılıb?
Xəbərin ilkin mənbəyini araşdıranda bəzi məqamlar diqqət çəkir.
Belə ki, bu xəbəri Ermənistanın “Yamanak” nəşri yaymışdı. Bu nəşr
Ermənistanda “azad KİV” hesab olunur, buna görə də yaydığı xəbərlər
daha inandırıcı görünür. Lakin bu xəbəri nəşrə verən mənbənin hakim
Respublika Partiyasından olması diqqət çəkir.
“Ermənistan güzəştli kreditlə Rusiya ordusunun
arsenalındakı ən yaxşı silahlardan biri və kifayət qədər yüksək
texniki xarakteristikaları olan “İsgəndər-M” operativ-taktiki raket
kompleksləri ala bilər”, - deyə hakim partiyadakı mənbə
nəşrə bildirib.
a) Bu xəbərlərin İrəvanda Rusiyaya qarşı
etirazların olduğu bir vaxtda peyda olması həm də erməni
ictimaiyyətinə “Rusiya ən güclü silahını bizə verir” mesajının
verilməsi və Moskvanın imicinin yaxşılaşdırılmasına hesablanıb.
b) Ermənistanın hakim partiyası bu
dezinformasiyanı mediaya buraxmaqla Azərbaycanı “dünyanın heç bir
raketdən müdafiə sisteminin vura bilmədiyi silaha malikik” mesajı
ilə hədələmək istəyir.
Beynəlxalq təcrübədə buna “manipulyasiyalarla idarə olunan
informasiya savaşı” deyilir. Hərçənd, indiyə qədər Ermənistanın bu
manipulyasiyaları dəfələrlə olub. Göründüyü kimi, “İsgəndər-M”
raketlərinin Ermənistana verilməsi xəbərlərinin yayılmasının
arxasında ən azı iki amil dayanır.
Asif Nərimanlı
-
Elm və təhsil19:12
Emin Əmrullayev ona VƏZİFƏ VERDİ
-
Kriminal18:12
Tulin Ələkbərovanın sevgilisi tərəfindən döyülməsi faktı araşdırıldı: nəticə... - VİDEO
-
Kriminal17:32
Faciəvi şəkildə ölən tələbənin ailəsi məhkəməyə getməkdən imtina etdi - FOTO
-
Nida Təhlil 17:11
İrəvan “Krokus”la bağlı bəyanatı rədd etdi: Kreml necə cəzalandıracaq?
-
Sosial16:58
Bu avtomobillərlə taksi fəaliyyəti göstərmək qadağan edildi
-
Sosial16:36
Azərbaycanda sayğaclar ikiqat hesablayır - ŞOK İDDİA
-
Sosial16:08
Əli Əsədov yeni qərar imzaladı
-
Rəsmi xronika14:51
İlham Əliyev bu qanunu təsdiqlədi