Nida Təhlil
Qarabağ oyunu və GİZLİ LAYİHƏ: İrəvan iki SEÇİM QARŞISINDA
Ermənistan Putinin qəzəbinə rəğmən mərkəzdənqaçma
siyasəti yürüdür, əvəzində Avropa İttifaqı ilə noyabr ayında yeni
saziş imzalamağa hazırlaşır. Nə qədər inandırıcı görünməsə də,
İrəvanın Kremlin orbitindən yayındığı, yaxud buna çalışdığı
müşahidə olunur. Lakin proseslərin son nəticəsində Ermənistanda
Ukrayna ssenarisinin yaşana biləcəyi da istisna deyil.
Publika.az xəbər verir ki, “Yelk” blokunun Putinin
müəllifi olduğu Avrasiya İqtisadi İttifaqından çıxmaqla bağlı
təklifi Rusiyada ciddi müzakirələrə səbəb oldu. Moskva hesab edir
ki, “Yelk” Serj Sarkisyan hakimiyyətinin gizli layihəsidir, təklif
də əslində Baqramyan 26-da (Ermənistan Prezident
Administrasiyasının ünvanı) hazırlanıb. Sarkisyan bu təklifi
“Yelk”in adından irəli sürməklə həm özünü hədəfdən yayındırır, həm
də Moskvanı şantaj edir.
Sarkisyanın ikitərəfli oyunu:
a) Azərbaycan və Ermənistan prezidentlərinin Rusiyanın təşəbbüsü
ilə bu ilin sonuna kimi görüşəcəyi gözlənilir. Bu görüş İrəvan üçün
yaxşı heç nə vəd etmir. Erməni analitiklər də dəfələrlə bildirib
ki, üçtərəfli formatda – Bakı-Moskva-İrəvan – keçən istənilən görüş
Ermənistana ziyandır. Çünki belə görüşlərdə Bakı öz tələbini ciddi
şəkildə irəli sürür, Moskva da Bakının tələbləri üzərindən İrəvanı
sıxışdırır.
Əslində Moskvanın üçtərəfli görüş təklifinin arxasında münaqişədə
təşəbbüsü öz əlində saxlamaqla yanaşı, həll variantını da qəbul
etdirmək istəkləri dayanır. Təbii ki, rusların münaqişənin həllilə
bağlı öz planları var və bu plan ilk növbədə Moskvanın xeyrinədir.
Lakin bütün hallarda mövcud status-kvonun dəyişməsi da
qaçılmazdır.
Qarabağ münaqişəsinin yaranmasında Rusiya böyük rol oynayıb, indiyə
qədər heç bir həll variantının tapılmaması da Moskvanın xeyrinədir.
Lakin “aprel döyüşləri”ndən sonra vəziyyət bir qədər dəyişdi, buna
görə də Rusiya münaqişənin alovlanmaması və təşəbbüsün Amerikanın
əlinə keçməməsi üçün öz variantının qəbuluna çalışır. Bu variant
ilk növbədə 5 rayonun qaytarılmasını özündə əks etdirir. Sentyabrın
14-də Moskvada “Prezident” hotelində keçirilən “Moskva-Bakı oxu”
konfransında Kremlin ideoloqu hesab olunan Aleksandr Duqin də 5
rayon məsələsini gündəmə gətirdi.
“Liderlər ermənilər tərəfindən tutulmuş beş rayonun
Azərbaycana qaytarılmasına nail olacaqlar. Məndən dəfələrlə
soruşurlar ki, bəs iki rayon və Qarabağın taleyi necə olacaq? Mən
onun tərəfdarıyam ki, əgər bütün prezidentlər indiki halda 5
rayonun qaytarılmasına razıdırsa, niyə bunu həyata keçirməməliyik?
Hesab edirəm ki, Rusiya, Azərbaycan və Ermənistan liderləri
maneələri birlikdə nəzakətlə dağıtmalıdır. Məsələ ondadır ki, 5
rayonun boşaldılması cəmiyyətlərdə təhrif olunmuş formada
anlaşılır”, - deyə Duqinin səsləndirdiyi bu fikirlər
göstərir ki, Rusiya 5 rayonun boşaldılmasına nail olaraq, bölgədə
sabitliyi bərpa etmək və öz layihələrini həyata keçirməyi
planlaşdırır. Təbii ki, Qarabağ və 2 rayonun sonrakı taleyi
Azərbaycanın razılaşmasında ciddi problemdir, amma hazırda bu
prosesdən ən çox Ermənistan əziyyət çəkir.
Bu proseslərin fonunda Putinin planlaşdırdığı Qarabağ görüşü öncəsi
Ermənistanın Baqramyan 26-ya bağlı gizli müxalifətin rusların
ittifaqından çıxmaqla bağlı təklifi təsadüfi deyil. Güman ki,
Sarkisyan öz kartlarını açır və Putini şantaj edir.
b) Avropa İttifaqı şantaj üçün əla vasitədir. Əslində məsələyə bir
qədər də uzaqdan baxsaq, ortada Sarkisyanın Putini şantaj etməklə
yanaşı, erməni diasporunun qarşısında da oynadığını deyə
bilərik.
Erməni diasporu: Donald Tramp prezident seçiləndən
sonra ABŞ-dakı erməni diasporu və lobbisini qapının arxasında
qoydu. Ardınca Erməni Milli Konqresi (ANKA) və Amerika Erməni
Məclisi (AAA) haqqında Dağlıq Qarabağa maliyyə yardımlarının
edilməsi ilə bağlı məhkəmə təhqiqatının başladığına dair məlumatlar
yayıldı. Bunun fonunda Sarkisyanın bir neçə dəfə Trampla danışmaq
cəhdi də alınmadı.
Template blocks/article_inline not found. FILE: /home/publikaaz/www/classes/tpl.class.php, CLASS: tpl, LINE: 69
Əvəzində ABŞ liderinin Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevə isti
məktublar ünvanlaması okeanın o tayında “erməni arzularının” dəf
edildiyini göstərir. Məhz Trampın soyuq münasibətindən sonra erməni
diasporu Avropada fəaliyyətə ağırlıq verməyə başladı. Xüsusilə
Fransa üzərindən beynəlxalq siyasətdə öz maraqlarının müdafiəsi
planını işə saldı. Hesab etmək olar ki, Avropa İttifaqının
Ermənistanla yeni saziş imzalamaq israrı buradan qaynaqlanır. Eləcə
də Sarkisyanın Putinin qəzəbinə rəğmən, ittifaq nümayəndələrini
İrəvanda qəbul etməsi, yeni sazişləri müzakirə etməsi erməni
diasporunun istəyinə uyğun etdiyini deyə bilərik. Sentyabrın 14-də
Avropa İttifaqının nümayəndə heyətinin rəhbəri, diplomat Pyotr
Svitalskinin İrəvanda “Ermənistanda Avropa klubları” adlı esse
müsabiqəsinin qaliblərini mükafatlandırması da təsadüfi
deyildi.
Ruslara “kəllə atmaq”: Sarkisyan bununla erməni
diasporunun istəyini yerinə yetirir, həmçinin, Putin qarşısında
əlini gücləndirməyə cəhd edir.
1. Dağlıq Qarabağ danışıqlarında Sarkisyanı taxtından edəcək
razılaşmaya imza atmamaq, yaxud ən azından bunu gecikdirmək.
2. 2018-ci ildə prezident səlahiyyətləri başa vurandan sonra da
rusların dəstəyi ilə ölkə üzərində gücünü saxlamaq. (Ermənistan
mediası Sarkisyanın 2018-ci ildən sonra Milli Təhlükəsizlik
Şurasının katibi olacağı və ölkəyə nəzarət səkahiyyətlərini əlində
saxlayacağını yazır).
Hələlik, Sarkisyanın şantajının hədəfində bu, iki məsələ
görünür.
Putinin beynəlxalq mədəni münasibətlər üzrə nümayəndəsi Mixail
Şvıdkoyun İrəvana gəlişini nəzərə almasaq, Rusiyanın reaksiyasının
necə olduğu hələlik sezilmir. Hərçənd, Şvıdkoyun İrəvanda lazımi
müzakirələr apardığı və mesajları çatdırdığına dair ehtimallar
mövcuddur.
Lakin bütün bu oyunun kənarında Svitalskinin İrəvanda açıqladığı
bir məsələ diqqətdən yayınmır.
“Ermənistan və Avropa İttifaqı arasında razılaşmanın detalları
imzalanmaya qədər açıqlanmayacaq”, - deyə Brüsselin səfiri
vurğuladı.
Hərçənd, sonra bunun prosedur qaydası olduğunu desə də, ox yaydan
çıxmışdı. Axı Ermənistan nə Azərbaycan, nə də Gürcüstandır, söhbət
rus ordusunun qərargah qurduğu, Moskvanın göstərişlərilə idarə
olunan ölkədən gedir. Və istər-istəməz razılaşmanın detallarının
ruslardan gizlədildiyi versiyası güclənir. Deməli, Avropa detalları
açıqlayacağı təqdirdə Rusiyanın razılaşmaya qədər Ermənistana
müdaxilə edə biləcəyindən ehtiyat edir, eyni şeyi Sarkisyan haqda
da deyə bilərik.
Bu arada, “Kavkazplus” saytının Ermənistanın düşdüyü vəziyyət
barədə yazdıqları da maraqlıdır.
“2013-cü ildə Ukrayna ilə Avropa İttifaqı arasında Assisiativ Saziş
hazırlanırdı. Hər şeylə maraqlanan ekspertlər bu razılaşmanın
layihəsini oxudular və dəhşətə gəldilər. Razılaşa Ukraynaya heç bir
xüsusi hüqiq vermirdi, sadəcə olaraq, Rusiyadan və post-sovet
məkanından iqtisadi olaraq tamamilə qopurdu. Bu gün Aİ Ermənistanla
bağlı da analoji layihəni hazırlaşır. Sarkisyan bu layihəni erməni
əhalisindən gizlədir. Mümkündür ki, bu, nəticə etibarilə erməni
cəmiyyətində münaqişə yaradacaq, özü də böyük qanla müşahidə olunan
geosiyasi münaqişə”, - deyə sayt qeyd edir.
Görünür, Ermənistan “geosiyasi seçim” qarşısında qalıb və hər iki
halda qanlı gələcək yaşayacaq.
Asif Nərimanlı
-
Sağlamlıq07:37
Yaz aylarında infarkt riski artır - Hansı tədbirləri görmək lazımdır?
-
Ekopublika.az07:25
Azərbaycanda bəzi ərzaq məhsulları ucuzlaşdı - VİDEO
-
Nida Xəbər 02:19
Paris Bakı ilə münasibətlərin normallaşması üçün addım atmasa... - Hadisələr necə inkişaf edəcək?
-
Qoroskop00:46
Günün qoroskopu: şəxsi həyatınızda ciddi dəyişikliklər ola bilər
-
Hadisə17 Aprel 23:11
Aytən Səfərovanın düşdüyü qəzada ölən gəncin FOTOSU
-
Sosial17 Aprel 22:58
Sosial şəbəkələrdə satılan soyuq silahlarla bağlı DİN-dən AÇIQLAMA - VİDEO
-
Magazin117 Aprel 22:24
Azərbaycanlı bloqer Dubayda çətin vəziyyətdə qaldı - VİDEO
-
Səhiyyə17 Aprel 22:12
"Kliniki ölüm insanı “tərəvəz”ə çevirir" - Çingiz Abdullayevdən ilk açıqlama