Nida Xəbər
“Əsrin qatarı” Bakıdan yola düşdü – Qlobal layihənin əhəmiyyəti
XXI əsrin ən əhəmiyyətli layihələrindən biri olan
Bakı-Tbilisi-Qars dəmiryolu dünən istifadəyə verildi. Azərbaycan
Prezidenti İlham Əliyevin də dediyi kimi, bu, tarixi və strateji
əhəmiyyətli qlobal layihədir. Bu layihə məhz Azərbaycan, Türkiyə və
Gürcüstanın birgə səyləri ilə ərsəyə gəldi. Lakin yüz ilin
layihələrindən olan BTQ-nin həyata vəsiqə almasında rəsmi Bakının
iradəsi xüsusilə vurğulanmalıdır.
İşğalçı Ermənistanın regionun gələcəyinə böyük töhfə verən bu
layihədən kənarda qalması Qərbdəki dairələri narahat edirdi. Buna
görə də dəmiryolu xəttinin tikintisi 2005-ci ildə nəzərdə tutulsa
da, ABŞ və Avropa Birliyi layihəni maliyyələşdirməkdən imtina
etdiyi üçün 2 il gecikdi. Qərb hesab edirdi ki, Ermənistan bu
regional layihədə yer almalı, bunun üçün Bakı-Tbilisi-Qars yox,
Qars-Gümrü-Tbilisi dəmiryolu xətti çəkilməli idi. Bu, işğalçıya
dəstək və Azərbaycana qarşı atılmış addım idi. Lakin rəsmi Bakı
diplomatik manevrlərlə bu təhlükəli oyunu pozdu və Gürcüstana ildə
1 faiz dərəcəsi ilə 25 illiyinə 220 milyon dollar kredit verdi.
Beləliklə, Qərbdə erməni lobbisinin oyunu baş tutmadı və
Azərbaycanın addımı ilə BTQ-nin inşasına başlandı.
Uzun və gərgin əməkdən sonra nəhayət 30 oktyabr tarixində BTQ
dəmiryolu xəttinə ilk qatar buraxıldı.
BTQ-nin əhəmiyyəti
Qlobal layihə olan BTQ Avropanı Asiya ilə birləşdirən ən qısa və
etibarlı yoldur. Bu yol Avrasiyanın nəqliyyat xəritəsinin önəmli
hissəsinə çevrilir. BTQ vasitəsilə birinci mərhələdə 5 milyon,
sonrakı mərhələdə 17 milyon ton, sonra isə daha böyük həcmdə
yüklərin daşınması nəzərdə tutulur. BTQ-dən istifadə edən ölkələr
arasındakı ticarət dövriyyəsi və qarşılıqlı sərmayə qoyuluşu
artacaq, əməkdaşlıq dərinləşəcək, ölkələr bir-birinə daha yaxın
olacaq. BTQ-nin uğurlu fəaliyyəti iştirakçı ölkələrin geosiyasi
əhəmiyyətini artıracaq. Bu yol bölgədə sabitliyə və təhlükəsizliyə
xidmət göstərəcək.
Ölkəmiz Şimal-Cənub nəqliyyat dəhlizinin yaradılması istiqamətində
mühüm addımlar atır. Ərazimizdə dəhlizlə bağlı bütün işlər
tamamlanıb, bütün infrastruktur hazırdır. Azərbaycan digər
ölkələrdə də infrastrukturun yaradılması ilə bağlı öz texniki və
maliyyə imkanlarını ortaya qoyur. Hazırda Şimal-Cənub və
Bakı-Tbilisi-Qars nəqliyyat dəhlizlərinin inteqrasiyası
istiqamətində də iş aparılır. Gələcəkdə Şimal-Qərb və Cənub-Qərb
nəqliyyat yolları istifadəyə veriləcək. Bu iki nəhəng layihə bir
çox böyük ölkələri birləşdirəcək. Bakı-Tbilisi-Qars tarixi İpək
Yolunun bir hissəsinin bərpası deməkdir və bundan Çin, Qazaxıstan,
Orta Asiya, Azərbaycan, Gürcüstan, Türkiyə, Avropa ölkələri
istifadə edəcəklər. Şimal-Cənub nəqliyyat dəhlizi Hindistan,
Pakistan, İran, Azərbaycan, Rusiya və Avropa ölkələrini
birləşdirəcək.
Siyasi şərhçi Elçin Mirzəbəyli Publika.az-a
açıqlamasında bildirib ki, BTQ dəmir yolu xəttinin istifadəyə
verilməsi Azərbaycanın tarixi uğuru olmaqla yanaşı, regional və
qlobal nəqliyyat dəhlizlərinin şaxələndirilməsi və təhlükəsizliyi
baxımından da olduqca mühüm əhəmiyyət kəsb edir.
Onun sözlərinə görə, Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolu xəttinin ən
önəmli cəhəti qlobal nəqliyyat dəhlizlərinin qovşağında yerləşməsi
və çoxfunksiyalılığıdır: “Məhz bu amil Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolu
xəttinin istər Cənub-Qərb, istərsə də Şimal-Cənub və digər
transmilli nəqliyyat dəhlizləri üçün cazibədarlığını və önəmini
artırır. Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolu xəttinin yer aldığı nəqliyyat
dəhlizlərinə münasibətdə nəqliyyat dəhlizlərilə bağlı klassik
siniflərə bölmə ənənəsi də öz əhəmiyyətini itirir. Çünki BTQ-nin
mühüm və əvəzedilməz ötürücü funksiyasını yerinə yetirdiyi
nəqliyyat dəhlizləri Azərbaycan, Türkiyə və Gürcüstanın iştirakı
ilə gerçəkləşən bu layihə sayəsində həm lenbric, həm minibric, həm
də mikrobric funksiyasını yerinə yetirmək kimi çoxfunksiyalı
imkanlar əldə edirlər. Yəni, quru daşımaları öz yerini su yolu ilə
daşımalara verir, yaxud əksinə”.
E.Mirzəbəyli qeyd edib ki, bütün dövrlərdə olduğu kimi, bu gün də
nəqliyyat istənilən ölkənin, bütövlükdə isə dünyanın ağırlıq
mərkəzidir.
“Geosiyasi proseslərin intensivləşdiyi, ziddiyyətlərin dərinləşdiyi
zaman kəsiyində nəqliyyat dəhlizlərinin əhəmiyyəti daha da artır və
onlar sadəcə yük daşınmaları üçün nəzərdə tutulan vasitə rolunu
oynamırlar, həm də mühüm təhlükəsizlik amilinə çevrilirlər. Məhz bu
baxımdan da nəqliyyat dəhlizlərinə yatırılan sərmayələrin miqdarı
ildən-ilə artır. İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatının ekspertlərinin
hesablamalarına görə, 2030-cu ilədək ümumdünya nəqliyyat sisteminə
yatırılacaq vəsaitlərin miqdarı 11 trilyon dollar təşkil edəcək.
Bunun 5 trilyonu isə dəmir yollarının payına düşəcək. Yerdə qalan 6
trilyon dollar avtomobil yollarının, logistik mərkəzlərin və
limanların inşasına sərf olunacaq. Hazırda yük daşınmalarının 62
faizi su nəqliyyatının payına düşsə də, dəmir yollarının inşasına
yatırılması nəzərdə tutulan vəsait üstünlük təşkil edir. Bu isə
beynəlxalq nəqliyyat dəhlizləri sistemində dəmir yolunun çəkisinin
getdikcə daha da artacağını göstərir. Bu müstəvidə,
Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolu layihəsinin nə qədər strateji önəm
daşıdığını söyləsək, düşünürəm ki, mübaliğəli görünməz.
Azərbaycanın təşəbbüsü və iştirakı ilə həyata keçirilən digər
layihələr kimi, Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolu xətti də ölkəmizlə
yanaşı, digər region dövlətlərinin – Türkiyə və Gürcüstanın da
geosiyasi önəmini artırır, eyni zamanda, Mərkəzi Asiya ölkələrinin
yalnız bir geosiyasi qütbdən asılı olmamalarına, real və təhlükəsiz
alternativlər əldə etmələrinə imkan verir”, - deyə o bildirib.
Siyasi şərhçi əlavə edib ki, bu layihənin reallığa çevrilməsi məhz
Azərbaycan Prezidentinin siyasi iradəsi, qətiyyətli mövqeyi və
böyük əməyi sayəsində mümkün olub: “Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolu
xətti Azərbaycan dövlətinin gələcək nəsillərə daha bir töhfəsidir.
BTQ Azərbaycanın gələcəyinə yatırılan dəmir sərmayədir. Çünki,
qlobal əhəmiyyət daşıyan nəqliyyat və kommunikasiya sistemləri və
bu sistemləri qoynuna almış coğrafi mövqe daimidir. Azərbaycanın
nəqliyyat dəhlizləri layihələrinə xüsusi önəm verməsi, bu prosesdə
əksər hallarda təşəbbüsçü və birləşdirici amil kimi çıxış etməsi də
məhz buradan qaynaqlanır”.
Asif
-
Nida Xəbər 14:26
Yeni Kaledoniyada Azərbaycan bayrağı qaldırıldı
-
Magazin113:31
Tolik pərt etdi: "Bu da liftdə öpüşən Sabir" - VİDEO
-
Magazin112:56
Xalq artistindən valideynlərə və müəllimlərə MÜRACİƏT - VİDEO
-
Ekologiya12:31
Sabaha olan hava PROQNOZU - 20 dərəcə isti
-
Cənubi Qafqaz12:01
Paşinyan Şahramanyana cavab verdi - İrəvanda “mühacir hökumət” davası
-
Hadisə11:46
Ağdərədə qumbaraatan tapıldı - FOTO
-
İdman11:06
"Qarabağ"ın futbolçusu Fransa klubu ilə anlaşdı - FOTOFAKT
-
Dünya10:56
NATO Rusiya ilə müharibəyə hazırlaşır - Bu ölkədən hücuma keçəcəklər