Alimlər koronavirusun fəsadlarını üzə çıxardı - Qocalma prosesini sürətləndirir və...

Rusiya Səhiyyə Nazirliyi koronavirusa yoluxan insanların vaxtından əvvəl qocala biləcəyi haqqında məlumat yayıb.

Publika.az “kp.ru”ya istinadən xəbər verir ki, Rusiya Səhiyyə Nazirliyinin baş sərbəst geriatrik həkimi Olqa Tkaçeva təhlükəli xəstəliyin sonrakı fəsadlarının illərlə davam etdiyini bildirib.

“Koronavirus öz mövqeyindən geri çəkilmir və bəşəriyyəti xoşagəlməz şəkildə təəccübləndirməyə davam edir. Virusun qocalma prosesini sürətləndirmə ehtimalı böyükdür. Bundan əlavə, yaşlı xəstələrdə COVID-19-un əsas simptomlarına əlavə olaraq - qızdırma, təngənəfəslik, öskürək və ya deliriyaya rast gəlmək mümkündür. Deliriya koqnitiv pozğunluq, düşüncə və duyğuların pozulması kimi psixoloji xəstəlikdir. Bəzi alimlər koronavirusu qocalma xəstəliyi adlandırır”, - həkim qeyd edib.

Rusiya APO FMBA Terapiya, Geriatriya və Yaşlanmaya Qarşı Tibb kafedrasının professoru Marqarita Korolyevanın sözlərinə görə, koronavirus infeksiyası yalnız qanın laxtalanması deyil, bütün bədən sisteminin ən incə damarlarının əziyyət çəkdiyi çoxsistemli və çoxsaylı orqan xəstəliyidir.

Ən kiçik arteriya damarları - arteriollar hüceyrələrin yalnız bir qatının - endoteliyanın divarlarına malikdir. Geriatr bildirib ki, endotelial disfunksiya COVID-19 iltihabının fonunda baş verir. Bu zaman arteriolların divarları məhv olur və plazma zülalları hüceyrələrarası boşluğa daxil olur. Hüceyrələrarası boşluğun fibroziyası, yəni elastik olmayan birləşdirici toxuma meydana gəlməyə başlayır. Bu fibroziya yaşla əlaqədar meydana gələn toxumaların qocalması - hüceyrələr arasındakı kollagen elastin əlaqələrin pozulması ilə eynidir. Ekspert bildirib ki, bu zaman toxumalar elastikliyini itirir.

“Hüceyrələrarası toxumanın işi tədricən pozulur: hüceyrələrin qidalanması və funksiyası, metabolik məhsulların vaxtında xaric olması, limfa axını. Əslində hüceyrələrarası boşluğun quruluşu tədricən yara toxuması ilə əvəzlənir və erkən yaşlanmaya səbəb olur. Bu, adətən yaşla əlaqədar toxumalar elastikliyini itirəndə olur. Yalnız bu vəziyyətdə qocalma həyati orqanların funksiyasının pozulması ilə müşayiət edilə bilər”, - M.Korolyeva əlavə edib.

Professor gələcəkdə insan orqanizmindəki bu cür dəyişikliklərin tiroid vəzi, böyrək və digər problemlərlə nəticələnə biləcəyini qeyd edib.

ANO SRMC “Gerontologiya”nın direktor müavini, professor Andrey İlniski isə bildirib ki, koronavirusun yaşlanma prosesini sürətləndirməsi barədə olan fərziyyələrin tibbi mətbuatda işıq saçdığına baxmayaraq, COVID-19 infeksiyasının bədənin qocalmasına birbaşa təsirini qiymətləndirmək üçün hələ tezdir. Mütəxəssis qeyd edib ki, koronavirus infeksiyası olduqca yeni xəstəlikdir, uzunmüddətli nəticələrini ətraflı öyrənmək üçün elm adamlarının daha çox vaxta ehtiyacları var.

“İstənilən yaşda koronavirus infeksiyasına yoluxmaq mümkündür, odur ki, bir müddət təcrid rejiminə riayət edilməlidir. Xəstəliyi ağır keçirənlər xəstəxanaya yerləşdirilməli və ciddi müalicə almalıdır. Və bu, 65 yaşdan yuxarı insandırsa, infeksiyanın bu cür şəxslərə ötürülməsinin qarşısını almaq üçün aktiv əlaqələrdən çəkinmələri tövsiyə olunur. Bütün bunlarsa yalnız hərəkətin məhdudlaşdırılmasına gətirib çıxarır.

COVID-19-un qarşısını almaq üçün görülən lazımi tədbirlər və məhdudiyyətlər insanların daha az hərəkət etməsinə səbəb oldu. Təhlükəli xəstəlikdən xilas olanlarda travma sonrası stress sindromu inkişaf edir, bu da yuxu pozğunluğu, idrak qabiliyyətinin azalması və yaddaş zəifləməsinə gətirib çıxarır. Ürək-damar xəstəlikləri və stress nəticəsində insanlarda piylənmə inkişaf edir. Bu da vaxtından əvvəl yaşlanma sindromuna yol açır.

Ümumiyyətlə, yaşlıların sağlamlığı bir çox xəstəlik səbəbilə zəifləyir, onlar infeksion xəstəliklərin mürəkkəb gedişatına daha həssas olurlar. Yaşlı insanlarda koronavirus infeksiyası qızdırma olmadan davam edə bilər. Ancaq eyni zamanda deliriya görünə bilər - bir növ şüur ​​bulanması.

COVID-19 infeksiyasının bir fəsadı da insanın yeriməkdə çətinlik çəkməyə başlamasıdır. Zəifləmiş və əsasən virusa yoluxmuş yaşlı insanlarda bu iki simptom - deliriya və payız sindromu müşahidə edilir”, - Andrey İlniski bildirib.

Mütəxəssis vurğulayıb ki, sağlam həyat tərzinin əsas qaydalarına əməl etmək vacibdir, çünki koronavirus pandemiyasının başqa, daha bir pandemiya ilə əvəz olunması istisna olunmur.

Aytən Məftun