Bir gün siqaret çəkməyəndə bədəndə nə baş verir?

31 May dünyada Siqaretdən İmtina Günü kimi qeyd olunur. Və bu, siqareti atmaq üçün əla səbəbdir, çünki pis vərdiş nəinki sağlamlığınıza zərər verir, həm də cibinizə ciddi təsir edir. Bu pulu daha faydalı və maraqlı bir şeyə xərcləmək olardı. Bəs bu zərərli vərdişdən necə yaxa qurtarmaq olar? Ümid edirik ki, məqaləmiz sizə bu işdə kömək edəcək.

Publika.az bu yazıda oxucuları siqaretin bədənə necə təsir etdiyini, siqareti tərkitdikdən sonra bədəndə gedən proseslərlə tanış edib.

Ümumdünya Tütündən İmtina Günü niyə lazımdır və nə vaxtdan qeyd olunur?

Ümumdünya Tütünlə Mübarizə Günü 1988-ci ildə Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının siqaretlə mübarizə üçün həyata keçirdiyi beynəlxalq aksiyasıdır. Statistikaya görə, hər il təxminən 7 milyon insan siqaretin yaratdığı xəstəliklərdən ölür. Tütünlə Mübarizə Günü ən azı bir gün siqareti atmaq, siqaretsiz yaşamağın necə gözəl olduğunu başa düşmək üçün yaxşı bəhanədir.

Siqareti necə tərgitmək olar?

Əslində siqareti tərgitməyin bir çox yolu var, lakin onların əksəriyyəti bir növ psixologiya ilə bağlıdır. Əsas odur ki, özünüzə siqareti hər hansı səbəbdən atdığınızı təlqin edəsiniz. Bu, pula qənaət etmək, yaxınlarınızı siqaretin təsirlərindən qorumaq istəyi və ya hər hansı başqa bir səbəb ola bilər. Bu məsələdə kömək edə biləcək xüsusi dərmanlar da var, lakin yalnız kömək edir, çünki əsas mübarizə yalnız öz əlinizdədir.

Bir gün və ya bir həftə siqareti atsanız, nə baş verəcək?

Siqareti bir gün və ya bir həftə atmaq çox azdır. Amma tütünün bu cür müvəqqəti dayandırılması orqanizmə müsbət təsir edəcək. Məsələn, siqaretdən imtina etdikdən bir gün sonra daha asan nəfəs alacaqsınız, hətta siqareti tamamilə tərk etmək üçün qəti qərara gələ bilərsiniz. Ancaq iradənizin zəif olması, yuxuya getməklə bağlı problemləriniz varsa, siqaretdən tamamilə imtina etmək sizin üçün çətin ola bilər. Siqaretdən imtina etdikdən sonra ikinci və ya üçüncü gündə pik həddə çatan nikotin aclığına qalib gəlsəniz və bir həftə çəkməsəniz, bədən artıq nikotinsiz normal işləməyə, fiziki istəklərsə yox olmağa başlayacaq. Başqa bir məsələdə var ki, insan özünü boşluqda hiss etsə, siqaretsiz yaşamaq istəyi yenidən güclənəcək

Siqareti atdıqdan sonra bədəndə gün ərzində hansı proseslər gedəcək?

Orqanizmin bərpası bir neçə dəqiqədən sonra başlayır. 20 dəqiqədən sonra nikotinin atılması başlayır. Bir saat ərzində qanda onun dozası yarıya qədər azalır. Məhz bu dövrdə yenidən siqaret çəkmək istəyi yaranır.

10 saatdan sonra qan nikotindən təmizlənir, oksigenlə doyma səviyyəsi yüksəlir.

13 saatdan sonra qan təzyiqi tam normallaşır. Damar divarlarının hipertonikliyi aradan qaldırılır.

Afərin bura qədər gəlmisiniz! Belə də davam edin! Bundan sonra nə baş verdiyini gəlin birlikdə öyrənək.

Bir gündən sonra ürəyin döyünmə sürəti və gücü normallaşır.

İki gündən sonra dad reseptorlarının həssaslığı və iybilmə duyğusu ağırlaşır.

Üç gündən sonra tərləmə səviyyəsi yüksəlir, bu da detoksifikasiya proseslərinin aktivləşdirilməsi ilə bağlıdır.

Bir həftə sonra üz dərisinin vəziyyəti və rəngi əhəmiyyətli dərəcədə yaxşılaşır. Bədən qoxusu da yaxşılaşır.

Bir həftədən çoxdur ki, siqaret çəkmirsiniz? Cəsarətinizə heyranıq, amma bu, hələ hamısı deyil!

Bir ay sonra görünüşünüz yaxşılaşır, yaş öskürək aradan qaldırılır və immunitet normallaşır.

İki aydan sonra qan və damarlar tam təmizlənir. Bədən toxumaları toksinlərdən təmizlənir, maddələr mübadiləsi normallaşır. Bu, iştahın sabitləşməsinə və həzm prosesinin sürətlənməsinə gətirib çıxarır. İnsan adi bədən çəkisinə qayıdır.

Üç aydan sonra beynin və əzələlərin fəaliyyətini əhəmiyyətli dərəcədə yaxşılaşdırır. Yaddaş yaxşılaşır və düşüncə prosesləri daha sürətli olur. Əzələlər daha elastik olur, fiziki işdən sonra çox tez yorulmursunuz. Bu zaman intensiv idman hərəkətləri tövsiyə edilmir. Uzun gəzintilərə diqqət yetirmək daha yaxşıdır.

Dörd ay sonra diş minası nəzərəçarpacaq dərəcədə ağarır, dırnaq lövhələrinin normal rəngi qayıdır. Nikotin çatışmazlığından sonra hormonal fon tamamilə normallaşdırılır.

Altı aydan sonra qaraciyər hüceyrələri bərpa olunur, öd kisəsinin fəaliyyəti normallaşır.

Siqareti atdıqdan 1 il sonra orqanizm demək olar ki, tamamilə bərpa olunur. Bunu edə bilsəniz, deməli, qəhrəmansınız.

Elektron siqaretlər zərərlidirmi?

Bir dəfə istifadə edilə bilən elektron siqaretlər, vaplar və bu kimi digər cihazlar adi siqaretlərdən heç də az zərərli deyil. Tütün əvəzinə bu cihazların tərkibində spirt, tatlar və nikotin olan maye də əlavə olunur. ÜST mütəxəssisləri xəbərdarlıq edir ki, bu mayelər yuxarı tənəffüs yollarının allergik xəstəliklərinə səbəb olur. Asılılıq və ya ağız quruluğu yaratmayan nikotin isə xərçəngin inkişafına səbəb olur. Vap və elektronikada toksin nisbəti 36 mq, siqaret qutusunda isə 20 mq-dır.

Kəskin tüstü, xoşagəlməz qoxu və kül olmaması səbəbindən siqaret çəkmə vərdişi davamlı olaraq inkişaf edir. Eyni zamanda, elektron cihazlarda aktiv zərərli birləşmələrin səviyyəsi adi cihazlardan bir neçə dəfə aşağıdır. Amma onlar da zərərsiz deyillər: nikotin tərkibli mayelər yüksək temperaturda təhlükəli toksinlər və kanserogenlər əmələ gətirir.

Həm klassik, həm də elektron siqaretlər nikotin asılılığının inkişafına, sinir və ürək-damar sistemlərinin pozulmasına səbəb olur.

Aytən Məftun