Stress orqanizmi necə ələ keçirir?

Stress hormonu adlanan kortizolun orqanizmdə artması spesifik simptomlarla müşayiət olunur.

Publika.az xəbər verir ki, bu sözləri endokrinoloq və diyetoloq Polina Jarkova Lenta.ru-ya müshaibəsində deyib.

"Kortizol adrenal korteksin faskikulata zonasında istehsal olunan bir hormondur və onun reseptorları bədənin demək olar ki, bütün toxumalarında yerləşir. Kortizol normal şəraitdə və qəfil ağır yüklər zamanı - stress, gərgin fiziki iş, emosional, zehni stress və ya xəstəlik zamanı maddələr mübadiləsinə təsir edir", - həkim qeyd edib.

Jarkova bildirib ki, kritik vəziyyət yarandıqda orqanizm kortizol istehsalını artırır və bu da öz növbəsində bir çox funksiyaları yerinə yetirir: qanda qlükozanı artırmaqla karbohidrat mübadiləsinə təsir göstərir, yağların yağ turşularına, zülalların isə amin turşularına parçalanmasını aktivləşdirir. Yəni, stress altında lazım olan maddələrin sintezi üçün bədəni enerji və substratlarla təmin edir. Eyni zamanda, ürək sancılarının gücünü artırır və bədəndə mayeni saxlayır, damarların tonunu qaldırır və bununla da qan təzyiqini artırır. Həm də immunitet reaksiyasını zəiflədir, iltihabı və allergik aktivliyi boğur. Kortizolun bütün fəaliyyəti bədənin kəskin stressi uğurla aradan qaldırmasını təmin etməyə yönəldilib.

"Hazırda insanlar getdikcə daha çox xroniki stressə məruz qalırlar. Bu, iltihabın inkişafına, depressiv və narahatlıq pozğunluqlarının baş verməsinə, hüceyrələrin vaxtından əvvəl qocalmasına səbəb olur. Kortizolun uzun müddət yüksək səviyyəsi osteoporoz, əzələ distrofiyası, piy toxumasının yenidən paylanmasına, dərinin incəlməsi və antitümör immunitetin azalmasına səbəb olur. Piylənmə olmaya bilər, lakin xəstələr qarın və üzdə piylərin yığılmasını qeyd edirlər. Qollar və ayaqlar eyni zamanda arıqlayır. Yanaqlarda həddindən artıq qızartı, qarın və yan tərəflərdə isə tünd qırmızı çatlaqlar meydana gəlir", - endokrinoloq izah edib.

Polina bildirib ki, stress hiperkortizolizmi olan xəstələrdə qan təzyiqinin artması, əzələ zəifliyi, əhval dəyişikliyi, libidonun azalması, menstrual pozuntular, sonsuzluq və tez-tez təkrarlanan infeksiyalara da yol açır.

Aytən Məftun