Azərbaycan Avrasiyanın nəqliyyat mərkəzinə çevrilir

2018-ci ili başa vurduq. Bu il Azərbaycanın inkişafında xüsusi dövr olaraq qiymətləndirilə bilər. Xüsusilə dünyada ciddi kataklizimlərin yaşandığı dövrdə ölkə iqtisadiyyatında müsbət saldonun qeydə alınması, aparılan islahatlar və gələcəyə hesablanmış düşünülmüş addımlar diqqət çəkdi.

Dünya Azərbaycanlılarının Həmrəylik Günü və Yeni İl bayramı münasibətilə xalqı təbrik edən Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev ötən il görülən işlərdən və əldə edilən uğurlardan danışdı. Dövlət başçısı diqqətə çatdırdı ki, Azərbaycan nəinki regionun, Avrasiyanın çox önəmli nəqliyyat mərkəzinə çevrilir.

Mövcud mənzərə aparılan siyasət nəticəsində Azərbaycanın qlobal nəqliyyat şəbəkəsinin əsas açarına çevrildiyini təsdiq edir.

Publika.az Azərbaycanın iştirak etdiyi Avrasiyanın ən önəmli nəqliyyat layihələrini təqdim edir:

“Şimal-Cənub” beynəlxalq nəqliyyat dəhlizi

Rusiya, Azərbaycan və İranın birgə həyata keçirdiyi bu layihə Şimali Avropanı Cənub-Şərqi Asiya ilə birləşdirir. Proqnozlar göstərir ki, tam gücü ilə fəaliyyət göstərəcəyi təqdirdə bu dəhliz Avropa ölkələrinin, Rusiyanın, Orta Asiya və Qafqaz regionlarının Fars körfəzi və Hindistana çıxışına, Xəzəryanı ölkələrin Qara dəniz limanları ilə ticarət əlaqələrinin intensivləşdirilməsinə şərait yaradacaq.

Nəqliyyat dəhlizi ilə bağlı işlərin birinci mərhələsi artıq başa çatıb. Azərbaycan ərazisində olan hissəsi isə istismara tam hazırdır. “Şimal-Cənub” Beynəlxalq Nəqliyyat Dəhlizi təkcə Azərbaycan, Rusiya Federasiyası və İran deyil, eləcə də ixrac-idxal əməliyyatlarını həyata keçirərək ticarət dövriyyəsini artırmaq istəyən digər region dövlətlərinin də inkişafında əhəmiyyətli rol oynayacaq.

Rusiya Gömrük Akademiyasının rəisi, professor Vladimir Mantusov hesab edir ki, “Şimal-Cənub” nəqliyyat dəhlizi beynəlxalq yükdaşımalarda xərclərin azalmasına səbəb olacaq.

Diqqət çəkən məqamlardan biri də odur ki, ölkələr arasında mütəmadi konteyner əlaqəsinin təmin edilməsi üçün Hindistan-İran-Azərbaycan-Rusiya-Latviya multimodal marşrutunun yaradılması planlaşdırılır.

Latviya Nəqliyyat Nazirliyinin məlumatına görə, bu marşrut “Şimal-Cənub” layihəsi çərçivəsində fəaliyyət göstərəcək.

“Şimal-Cənub” Beynəlxalq Nəqliyyat Dəhlizi “Latviya Dəmir Yolları” QSC qismində Latviyanın logistika sahəsinin prioritetləri siyahısına daxildir. Mütəmadi konteyner əlaqəsinin təmin edilməsi üçün Hindistan-İran-Azərbaycan-Rusiya-Latviya multimodal marşrutu yaradılır. Təklif olunan logistik qərarın Hindistandan Avropaya effektiv, etibarlı və sürətli yük axınını təmin edəcəyi nəzərdə tutulur. Latviyanın logistik xidmətləri və üstünlüklərindən istifadə etməklə “Şimal-Cənub” Beynəlxalq Nəqliyyat Dəhlizi istiqamətində Baltika və Şimali Avropa, eləcə də Şərqi və Qərbi Avropa regionu ölkələrinə çıxış yaranır”, - məlumatda vurğulanır.

Latviya Azərbaycanı Avrasiya məkanında yeni nəqliyyat marşrutlarının inkişafı baxımından çox mühüm tərəfdaş hesab edir.

Azərbaycandan iki çox vacib beynəlxalq nəqliyyat dəhlizi keçir – Hindistan, İran, Azərbaycan, Rusiyanın şimal-qərbi və Baltik dənizi regionunu birləşdirən “Şimal-Cənub” dəhlizi, həmçinin Yeni İpək Yoluna daxil olan, Xəzər və Qara dəniz regionları arasında strateji əlaqə yaradan TRACECA – Avropa-Qafqaz-Asiya nəqliyyat dəhlizi. Bu, Azərbaycanın yükdaşımanın inkişafı baxımından əla perspektivlərinin olduğunu göstərir. İranla dəmir yolu xəttinin inkişafı “Şimal-Cənub” dəhlizini möhkəmləndirəcək, artıq istifadəyə verilmiş Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolu isə Şərq-Qərb istiqamətini inkişaf etdirəcək.

Latviya Nəqliyyat Nazirliyi hesab edir ki, Azərbaycan və Latviya arasında logistik tədarük zəncirinin inkişafı üçün yeni imkanlar Çinin “Bir zolaq, bir yol” təşəbbüsünü yarada bilər: “Latviya Azərbaycana Şimal-Cənub və Şərq-Qərb istiqamətlərindəki logistik marşrutlarını bizim dəmir yolları və limanlarımız vasitəsilə Şimali və Qərbi Avropa bazarlarına çıxış əldə etməklə təkmilləşdirməyi təklif edə bilər”.

Göründüyü kimi, dünyanın nəqliyyat şəbəkəsinin ürəyinə çevrilən Azərbaycan artıq Uzaq Şərqdən Uzaq Qərbə qədər uzanan bütün yolların birləşdirici faktorudur.

“Bakı-Tbilisi-Qars”

Bu nəqliyyat layihələrindən biri də “Bakı-Tbilisi-Qars” (BTQ) dəmiryoludur.

Rusiya Siyasi İnformasiya Mərkəzinin analitiki İvan Pyatibratov hesab edir ki, BTQ irimiqyaslı dəmiryol layihəsinin reallaşdırılması Avropa ölkələrində Azərbaycana maraq oyadır, bu isə Bakıya yeni nəqliyyat marşrutlarının açılması perspektivlərini vəd edir.

“Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolu təkcə Bakı yox, həm də bütün region qarşısında ciddi iqtisadi perspektivlər açır. Rumıniya tərəfinin təklif etdiyi Xəzər-Qara dəniz nəqliyyat dəhlizi təşəbbüsü düşünülmüş addımdır. Bu fikrin reallaşdırılması layihənin bütün iştirakçılarının maraqlarına uyğun olacaq. Əlbəttə, Cənubi Qafqazın əsas qüvvəsi olan Azərbaycan üçün bu, həm maliyyə, həm də siyasi bonuslar vəd edir. Perspektivdə Azərbaycan Mərkəzi Asiya, Xəzər və Qara dəniz regionları arasında nəqliyyat qovşağına çevrilə bilər. Bakı-Tbilisi-Qars layihəsi yüklərin tranziti üçün yeni istiqamət qismində Rusiya tərəfi üçün də maraqlıdır”, - deyə o bildirib.

Artıq BTQ vasitəsilə yüklərin daşınması prosesi başlayıb. Misal üçün, “Maqnitiqorsk Metallurgiya Kombinatı” (MMK) PSC Türkiyəyə metal məhsullarının çatdırılması üçün BTQ marşrutundan istifadə edib.

Şirkətin məlumatına görə, “Azərbaycan operatoru “ADY Express” ilə birlikdə, bu marşrut ilə ildə 250 min ton metal məhsullarının və ya “MMK Metalurji”nin isti yayma rulonunda tələbinin üçdə bir hissəsinin çatdrılması imkanı hazırlanır”. Məlumatda deyilir ki, ümumi çəkisi 120 ton olan 4 ədəd konteyner, “Maqnitiqorsk Metallurgiya Kombinatı”nın Türkiyədəki törəmə müəssisəsinə çatdırılıb. Metal məmulatı olan vaqonlar 17 gün ərzində 5 min km məsafədə qət edib. Şirkət bildirir ki, Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolundan istifadə edilməsi, “Maqnitoqorsk Metallurgiya Kombinatı”na İskəndərunda yerləşən və özünəməxsus liman vasitəsi ilə Yaxın Şərq, Afrika və Avropaya məhsulunu nəql etməsinə əlverişli şərait yaradır.

Burada Qazaxıstan Dəmir Yollarının İdarə heyəti sədrinin müavini Maksat Kabaşevin açıqlaması da xüsusi diqqət çəkir.

M. Kabaşev deyir ki, Transxəzər Beynəlxalq Nəqliyyat Marşrutunun (TBNM) mərkəzi hissəsi kimi Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolunun tarixi əhəmiyyəti yüksəkdir.

“Transxəzər Beynəlxalq Nəqliyyat Marşrutu regionunda əmtəə dövriyyəsinin artım potensialı 2020-ci il üçün 646-922 milyard dollar təşkil edir ki, bu da yük potensialında 300 min konteynerə bərabərdir. Marşruta istiqamətlənən yük bazasını Avropa, Çin və Türkiyə ticarət tərəfdaşlarının bazarları təmsil edir. Marşrutun səmərəliliyi yük axınının artması, həmçinin gələcəkdə Marmaray yük tunelinin istifadə edilməsi və Avropanın Pan-Avropa dəhlizləri sisteminə qoşulmaqla artacaq. Dəmir yolu qatarlarının İstanbula birbaşa çıxışını təmin etmiş Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolu xəttinin tikintisi başa çatdıqdan sonra Mersin limanına gələn ilk qatar Qazaxıstan taxılını gətirib. 2018-ci ilin yanvarından iyununadək sözügedən marşrutla Qazaxıstanın 1073 konteynerlik taxıl yükləri daşınıb”.

Göründüyü kimi, Azərbaycan Avrasiyanın nəqliyyat şəbəkəsinin əsas açarıdır. Bu, Prezident İlham Əliyevin uğurlu siyasətinin bəhrəsidir.

Publika.az