Hər kəsdən gizlədilən gerçək: Şekspir əslində kim idi? - Şok Osmanlı detalı

Dünya ədəbiyyatının ən böyük yazıçılarından biri olan Vilyam Şekspirin həqiqətən kim olduğu əsrlər boyu müzakirə edilirdi. Mütəxəssislər iddia edirlər ki, yalnız aristokrat ingilis dilini belə incəliklə mənimsəyə bilər. İddialar arasında təəccüblü Osmanlı detalı da var.

Publika.az xəbər verir ki, Şekspirin əslində kim olduğu hələ də dəqiq bilinmir. 1564-cü ildə doğulan və 1616-cı ildə vəfat edən yazıçının həyatı ölümündən 60 il sonra yazılmağa başlayıb. Onun tərcümeyi-halı kimi təqdim edilən məlumatlar həmişə şübhə doğurub.

Bunun birinci səbəbi Şekspirin tərcümeyi-halında onun 1585-1592-ci illər arasında etdiklərinin yazılmamasıdır. Bu dövr “qaranlıq illər” adlandırılsa da, ikinci ən böyük səbəb tərcümeyi-haldakı şəxsin 16-cı əsrdə yazılmış və təxminən 29 min fərqli sözlə ifa etdiyi pyesləri və şeirləri ərsəyə gətirmək üçün intellektual avadanlığın olmadığı iddiasıdır. Bu səbəbdən tədqiqatçılar iddia edirlər ki, Şekspirin son dərəcə incə, məcazi əsərləri ancaq aristokrat və ya aristokratların qurduğu ədəbi cəmiyyət tərəfindən yazıla bilərdi.

Digər tərəfdən, Vilyam Şekspirin vəftiz (xaç suyuna salma), evlilik, ölüm, əmlak və vergi qeydləri yoxdur. Şekspir dövründəki pyeslərdəki imzalar da uyğun gəlmir. Bu dövrə aid 32 əsərin üz qabığında onun soyadı “Şeyk-Spir” və ya “Şak-Nizə” kimi yazılıb. Bəs niyə müzakirədə aristokratların adı çəkilir?

Həmin dövr Britaniya cəmiyyətində ədəbi əsərlər istehsal etmək aristokratiya üçün "qeyri-qanuni" və "vulqar" fəaliyyət kimi qəbul edilirdi. Aristokratların ədəbi əsərlər yazarkən təxəllüslərdən istifadə etdikləri də məlumdur.

Oksfordun 17-ci Qrafi Edvard De Ver əsl Şekspir olduğu iddia edilən isimlərdən biridir. De Verin şeirlərinin üslubu, coğrafiyadan biliyi, ingilis aristokratiyasının iş və intriqalarını dərindən bilməsi və o dövrdə yalnız aristokratların faydalana bildiyi kitabxanalardan ingilis tarixinə dair təfərrüatlara sahib olması qrafı ən güclü namizəd edir.

İddiaların mərkəzində duran başqa bir ad isə ser Frensis Bekondur. Mütəxəssislər Şekspiri 17-ci əsr Avropasının ən böyük ziyalısı hesab edirlər, çünki onun əsərlərində dövrün kralı I Ceymsin həyatı və saray həyatında baş verən əsas hadisələr və böhranlar yer alır. Həmçinin hüquqi problemlərlə dərindən məşğul olur. Eyni zamanda yazıçı olan ser Bekon İngiltərə kralı I Ceymsin dövründə həm hüquq, həm də bürokratiya sahəsində ən yüksək səviyyədə xidmət etdiyi, hüquq bilikləri və sarayın “müdrik adamı” olduğu üçün siyahıda yer alıb.

Derbinin 6-cı qrafi Vilyam Stenli də “Əsl Şekspir” iddialarının mərkəzində duran isimlərdən biridir.

Son dərəcə yaxşı təhsil almış, dünyanı gəzmiş və həyatının böyük bir hissəsini xalq üçün pyeslər və şeirlər yazdırdığı söylənilən Stenli, sarayı tənqid etməsi, kəskin yumoristik üslubu, ziyalılardan misallar verməsi ilə tanınıb. Onun dünya tarixi və mifologiyaları, saray intriqaları və ölkə tarixindəki məxfi məlumatlar haqqında məlumatı diqqəti cəlb edir. Bu mövzular Şekspirin pyeslərində tez-tez müzakirə olunur. Stenlinin hansı şəhərdə pyeslərini “WS” ilə imzaladığı məlum olmasa da, ingilis tarixçiləri onun Osmanlı İmperatorluğuna getdiyini, burada İslamı təhqir etdiyini və tutularaq edam olunmaq üzrə olduğunu iddia ediblər. Daha sonra isə bir müsəlman qadın onunla evlənəcəyini deyir. Bundan sonra onu sərbəst buraxırlar.

Aysel Şahmar