Nida Təhlil
Sarkisyanın “Amerika planı” və Bakıya zəng etmək oyunu
Təsəvvür edək ki, təmas xəttində atəşkəs pozulur,
Ermənistan prezidenti Serj Sarkisyan da bunu araşdırmaq üçün
Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevə zəng vurur və...
Sarkisyan “Rusiya bu gün”beynəlxalq informasiya
agentliyinin direktoru, “Rossia 1” telekanalının aparıcı Dmitri
Kisleyova müsahibəsində bu təkliflə çıxış edir. O, istəyir ki, baş
verən hadisələrə operativ reaksiya vermək üçün Bakı və İrəvan
arasında “qaynar xətt” yaradılsın.
Bu, danışıqlar prosesini dayandırmaq üçün ən müxtəlif
vasitələrə əl atan Ermənistan prezidentinin “humanist” tərəfini
nümayiş etdirməsi kimi görünür. Yəni o, cəbhədə baş verənlərdən
narahatdır, bunun qarşısını almaq üçün birbaşa Bakı ilə əlaqə
saxlamağa belə razıdır. Və bu təklif münaqişənin həllindən məsul
olan Minsk qrupu üçün cəlbedici ola bilər, lakin o, bununla
özünəməxsus şəkildə yeni oyuna start verir və hesab edir ki, nəyəsə
nail olacaq.
Manşet olmaq xəstəliyi
Putinin mediada “ağır topu” hesab olunan Kiselyov oktyabrın
18-də Bakıda idi. O, Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevdən Dağlıq
Qarabağ başda olmaqla bir sıra məsələlərlə bağlı müsahibə aldı.
Kiselyovun ümumilikdə Rusiya mediasının üzü olaraq, Azərbaycan
liderinin qonağı olmasının oktyabrın 10-da İstanbulda keçirilən
23-cü Dünya Enerji Konqresi çərçivəsində İlham Əliyev, Ərdoğan və
Putinin görüşündən sonraya təsadüf etməsi heç də təsadüf deyildi.
Halbuki, Vladimir Putin İstanbuldan sonra İrəvana səfər etmişdi.
İrəvanda Kiselyovun əvvəlcə Sarkisyandan müsahibə alacağını
səbirsizliklə gözləyirdilər. Lakin bunun tam əksi
oldu.
Və Kiselyovun Sarkisyanın gözünü yolda qoyaraq, əvvəlcə
İlham Əliyevin dinləməyə gəlməsi regionda yaradılması nəzərdə
tutulan və Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həllini də nəzərdə tutan
Türkiyə-Azərbaycan-Rusiya formatına növbəti göndərmə hesab oluna
bilərdi.
Template blocks/article_inline not found. FILE: /home/publikaaz/www/classes/tpl.class.php, CLASS: tpl, LINE: 69
Prezident İlham Əliyev Kiselyova müsahibəsində “Dağlıq
Qarabağa muxtariyyət statusunun verilə biləcəyini” açıqladı və
“Ağıllı kompromis mümkündür: Dağlıq Qarabağda əhalinin
təhlükəsizliyinin, həyat fəaliyyətinin, özünüidarəsinin təmin
olunması, Azərbaycan tərəfindən müxtəlif investisiya layihələrinin
həyata keçirilməsi” deyə bəyan etdi.
Bu təklif rəsmi Bakının münaqişənin həll edilməsində maraqlı
olduğunun sübutu idi. Əks təqdirdə, təkliflərlə çıxış etməzdi.
Kiselyov Bakını tərk edəndən sonra Rusiya mediası başda olmaqla,
bir çox xarici ölkənin mediasında Azərbaycan liderinin təklifi
manşetlərə çıxarılmışdı.
Bunun fonunda Serj Sarkisyanın Kiselyova dedikləri təəccüblü deyil.
Ermənistan prezidentinin “qaynar xətt” təklifi hər şeydən əvvəl
imicə hesablanmış sözlərdir. O, bununla Bakıdan geri qalmadığını
göstərmək istəyir və “biz də yeni təklif irəli sürürük” gedişi
edir. Lakin hər şey bununla yekunlaşmır: Sarkisyanın bir
yox, bir neçə hədəfə eyni anda oynamaq xəyalına düşüb.
“Amerika planı”nı diriltmək
“Qaynar xətt”in yaradılması əslində, pozulan “atəşkəsə nəzarət
mexanizmi” planının yenidən dirilməsi üçün atılan zəif addımdır.
Bakı-Ankara-Moskva üçlüyünün möhkəmlənməsi Kremlin İrəvana
Qarabağla bağlı təzyiqlərini artırmasına səbəb oldu. Hansı ki,
rusların öz planı var və bu plan müəyyən mənada Azərbaycan
torpaqlarının qaytarılması ilə nəticələnə bilər. Prosesdə
Türkiyənin də olması Bakının əlini gücləndirir. Ermənistan buna
qarşı “Amerika planı”na ümid edirdi.
Bu plana görə, münaqişə bölgəsində “atəşkəsə nəzarət
mexanizmi” yaradılır; ATƏT-in fəaliyyətdə olan sədrinin şəxsi
nümayəndəsinin ofisi atəşkəsin pozulması hallarına nəzarət
edir;
Bu, Bakının əleyhinə olan plandır. Çünki Azərbaycan ərazi
bütövlüyünü güc yolu ilə həll etmək alternativindən məhrum edilir,
beynəlxalq ictimaiyyətin təzyiq etmədiyi Ermənistan Bakının da
təzyiqindən xilas olmaqla işğalçı siyasətini rahat şəkildə davam
etdirir.
Template blocks/article_inline not found. FILE: /home/publikaaz/www/classes/tpl.class.php, CLASS: tpl, LINE: 69
“Roys-Engel ideyası” adlanan bu təklifin erməni
lobbisinə bağlı konqresmenlər Ed Roys və Eliot Engelə məxsus olması
da hər şeyin İrəvanın əlinə işlədiyini göstərirdi. Vyana görüşündə
amerikalılar bunu gündəmə gətirsələr də, Sankt-Peterburqda vəziyyət
dəyişdi və İrəvanın istəyi arxa plana keçdi.
Template blocks/article_inline not found. FILE: /home/publikaaz/www/classes/tpl.class.php, CLASS: tpl, LINE: 69
Amerikada Trampın prezident seçilməsi isə Ermənistanın bu ümidini
alt-üst etdi. İndi Sarkisyan “qaynar xətt” təklifi ilə yenidən
amerikalıları oyandırmaq və “bəlkə alındı” prinsipi ilə “Amerika
planı”nın dövriyyəyə girməsinə nail olmaq istəyir. Çünki “qaynar
xətt”in yaradılması güc alternativini müəyyən mənada sıradan çıxara
bilər. Digər tərəfdən, bu xəttə kimin nəzarət edəcəyi də
maraqlıdır. Sarkisyan deyir ki, 90-cı illərdə bu mövcud olub:
“1990-cı illərdə belə bir təşəbbüs olub. O zaman mən
müdafiə naziri idim və Azərbaycan müdafiə naziri ilə təcili əlaqə
qurmaq lazım olanda, biz bunu edə bilirdik”.
Lakin Sarkisyanın danışdığı dövrdə müharibə gedirdi və müharibə
qanunlarına görə, tərəflərin yaralıları və həlak olanları götürmək
üçün belə bir təmasa ehtiyacları var idi. İndi atəşkəs dövrüdür və
bu, ən çox ermənilərə sərf edir. Ermənistan prezidentinin “qaynar
xətt” istəyi də məhz mövcud status-kvonun davam etməsinə şərait
yaradan atəşkəsin davam etməsinə hesablanıb. Əgər “qaynar xətt”
yaradılsa belə, indiki dövrdə Bakı və İrəvanın birbaşa əlaqəsinin
qurulması mümkünsüz görünür. Buna görə də əlaqə xəttinə ATƏT
nəzarət edə bilər. Əslində, Sarkisyanın istəyi də budur. Çünki
ATƏT-in yaradılacaq belə bir “qaynar xəttə” nəzarət etməsi
Ermənistan üçün sərfəli olan şəraitin yaradılması ilə nəticələnə
bilər.
Qanlı əllərin yuyulması və separatçı
oyunu
Sarkisyan bu təkliflə işğalçı sifətindən də xilas olmaq istəyir.
Təmas xəttində baş verən hansısa hadisəyə görə, İrəvan və Bakının
əlaqə yaradaraq, məsələni aydınlaşdırması, faktiki olaraq, “işğalçı
ilə işğala məruz qalanın” tərəzinin eyni gözünə qoyulmasıdır.
Bununla yanaşı, Ermənistanın cəbhədəki hadisələrə görə Bakı ilə
əlaqə saxlaması, işğal olunmuş ərazilərdə yaradılan qondarma
“DQR”-in de-faktor qəbul etdirilməsinə hesablanıb. Belə ki:
Ermənistan cəbhədə yeni təxribat törədir, Azərbaycan Ordusu buna
cavab verir; ardınca Sarkisyan Bakıya zəng edərək, bilməmiş kimi
“nə baş verir?” sualına cavab axtarır; qeyd edir ki, baş
verənlərdən İrəvanın xəbəri yoxdur, bu, Xankəndinin işidir və
məsələni araşdırmağa çalışacaq.
Bu, əslində, İrəvanın özünü Bakı ilə Xankəndinin arasında vasitəçi
kimi təqdim etmək planı deyilmi?! Sarkisyan qurduğu oyunun baş
tutmasına sadəlövhcəsinə inanır.
Asif Nərimanlı
-
Nida Xəbər 09:10
Yüksəkvəzifəli məmurlar COP29-da - FOTOLAR
-
Sosial08:55
Pensiyalar artırılacaq! - Nazir ŞAD XƏBƏRİ elan etdi
-
Ekologiya08:25
COP29-da 1-ci gün! - VİDEO
-
Magazin206:16
Məşhur reperin narkotik problemi: reabilitasiya klinikasından çıxacağı vaxt bilindi
-
ABŞ04:50
Portağal şirəsi almaq üçün marketə getdi, 250 min dollar qazandı
-
MDB04:20
Putindən iki atom elektrik stansiyası ilə bağlı TAPŞIRIQ
-
Kriminal03:35
Oyun vasitəsilə insanları aldadan məşhur dələduzla bağlı MƏHKƏMƏ QƏRARI
-
Magazin202:43
"Squid game"ə görə 9 dişini çəkdirdi - FOTO