Nida.az
Heydər Əliyev “KQB”-ni necə aldatmışdı?- TAM MƏXFİ
Heydər Əliyev Moskvadan Dövlət Təhlükəsizlik Komitəsini (DTK – KQB) necə aldadaraq Azərbaycana gəlməsi hələ də müəmma kimi qalıb. Sovet İKP MK-nın baş katibi Mixail Qorbaçov 1987-ci ildə onu işdən uzaqlaşdıraraq Moskvadan çıxmasına imkan vermirdi.
Bu həmin vaxt idi ki, artıq ermənilərin Azərbaycana qarşı ərazi
iddiaları gündəmə gəlmişdi və ardınca Qarabağ müharibəsi
başlayacaqdı. Heydər Əliyevin Azərbaycana gəlişi Moskvanın
planlarını poza bilərdi, böyük ehtimalla onun nəzarətə götürülməsi
də bununla bağlı idi. Qorbaçov KQB-yə Heydər Əliyevi izləmək, onun
Moskva sərhədlərindən çıxmaq cəhdlərinin qarşısını almaq tapşırığı
vermişdi. Rusiyanın “Tam məxfi” verilişi də bir müddət öncə bu
hadisələrlə bağlı maraqlı məqamları ortaya çıxardıb.
Heydər Əliyevin Siyasi Bürodan və baş nazirin birinci müavini
postundan məhz Qorbaçova rəqib olduğu üçün uzaqlaşdırılmasından
başlayaraq, əhəmiyyətli bir dövrü əhatələyən sənədli filmdə
deyilir: “1980-ci illərdə belə bir fikir var idi ki, Andropov
öldükdən sonra Heydər Əliyev Sov.İKP MK-nın Baş katibi ola
bilər”.
Heydər Əliyevin xatirələrində bu fakt belə qeyd edilir: “Xarici
və yerli mətbuatda çoxlu şayiələr və proqnoz xarakterli versiyalar
var idi ki, mən SSRİ-nin Baş katibi ola bilərəm. Səhv etmirəmsə,
“Times” qəzeti məni hətta SSRİ-nin “parlayan ulduzu” adlandırmışdı.
Təbii ki, bu fikri artıq özümə yaxın buraxmağa başlamışdım”.
Bu cür şayiələr Qorbaçovun xoşuna gəlmirdi. Nəhayət, 1987-ci il
oktyabrın 19-da Qorbaçov Heydər Əliyevi otağına dəvət edir və bu
sözləri deyir: “Sən getməlisən”.
Daha sonra Əliyev “səhhətində olan problemə görə” vəzifəsindən istefa verir. Beynəlxalq Münasibətlər İnstitutunun məzunu və müəllimi İlham Əliyev də işdən azad edilir və xaricə çıxışı yasaqlanır.
Azərbaycanda vəziyyətin çox ağır olduğu, iqtisadiyyatın tənəzzül etdiyi dövrdə Qorbaçov Heydər Əliyevə Moskvadan çıxmağa imkan vermir, KQB onun hər addımını izləyirdi. Ancaq Heydər Əliyev Moskvanı tərk edir və Azərbaycana qayıdır. Və bu vaxta qədər onun “KQB-“nin gözündən necə yayındığını bilən yoxdur.
Təbii ki, uzun illər “KQB”-də çalışmış, böyük kəşfiyyat
təcrübəsinə malik olan bir insan üçün hansısa variant tapmaq çətin
olmazdı. Amma hansı variant? Təsəvvür edin ki, bütün səlahiyyətləri
əlindən alınmış, işdən çıxarılmış, hər addımına nəzarət olunan,
qura biləcəyi bütün təmasları qapadılan bir şəxs vəziyyətdən çıxmaq
üçün hansı addımları ata bilərdi?
Adının açıqlanmasını istəməyən MTN-nin keçmiş yüksək vəzifəli şəxsi
bu barədə Publika.az-a bildirib ki, Heydər Əliyevin həmin
vaxt “KQB”-nin nəzarətindən yayınaraq Moskvanı tərk etməsinin bir
neçə yolları ola bilərdi. Onun sözlərinə görə, ilkin versiya “KQB”
daxilində kimlərinsə ona yardım etməsidir: “İkinci versiya “KQB”-də
çalışmış, amma ehtiyatda olanların dəstək verməsidir. Heydər
Əliyevin özü uzun müddət “KQB”-də çalışmışdı və əməliyyat işini
praktiki cəhətdən çox yaxşı bilirdi. Amma istənilən halda Moskvanın
nəzarətində olan keçmiş Büro üzvünün hansısa yeri tərk etməsi iki
variantda mümkündür. Ən böyük ehtimal daxildən dəstək, ikinci
variantda isə ən yaxşı hazırlanmış əməliyyatdır”.
Keçmiş MTN-çi Heydər Əliyevin bu iki variantdan istifadə edə biləcəyini düşünür: “Amma onun Moskvadan çıxmağına özünün təşkil etdiyi xüsusi əməliyyat da səbəb ola bilərdi. Çünki həmin vaxt vəziyyət elə idi ki, sabiqlərdən kiminsə ona kömək etməsi inandırıcı görünmür. Güman ki, müəyyən dəstək olub, lakin bu dəstəyin miqyası onun “KQB”-ni azdırmağına yetərli olduğunu demək çətindir. Adətən, peşəkar kəşfiyyatçılar daha az ehtimal edilən versiyadan istifadəyə üstünlük verirlər”.
Sabiq kəşfiyyatçının fikrincə, Heydər Əliyevin zahiri görünüşünü dəyişdirərək Moskvanı tərk etməsi daha inandırıcıdır.
“Xüsusi əməliyyat dediyim də budur. Güman ki, o, zahiri
görünüşünü dəyişərək, bu addımı atıb. Bu, Moskvanın ağılına
gəlməzdi. Çünki Heydər Əliyevin həmin vaxt artıq xeyli yaşı var idi
və kifayət qədər yüksək vəzifələrdə işləmiş nüfuzlu şəxs kimi
tanınırdı. Moskva inanmazdı ki, bu yaşda olan şəxs belə bir addımı
ata bilər. Amma bütün versiyaları analiz etdikdə daha çox bunun
üzərində dayanmaq mümkündür”, - deyə o bildirib.
Digər maraqlı məqam Moskvadan Azərbaycana qədər olan uzun məsafənin
necə qət edilməsidir. Sabiq MTN işçisinin fikrincə, kəşfiyyatçının
belə məqamlarda təyyarədən istifadə etməsi az inandırıcıdır. Onun
sözlərinə görə, Heydər Əliyev bunu etməzdi: “Maşınla başqa yerə
gedib, ordan qatar, yaxud digər nəqliyyat vasitəsilə Azərbaycana
gələ bilərdi. Yəni məsələnin tam tərsi - ən çox gözlənilən yox, ən
az ehtimal olunan nəqliyyatdan istifadə etməsi ehtimalı var”.
Hər halda, Heydər Əliyev onun bütün addımlarını izləyən və bunun üçün bütün imkanlara malik olan “KQB”-ni azdıraraq Bakıya qayıtdı və Azərbaycanın gələcəyində müstəsna rol oynadı.
Asif Nərimanlı
-
Nida Təhlil 09:26
Füzulidən Berlinə uçuş: Əliyevin təyyarəsi niyə Qarabağdan qalxdı?
-
Sosial08:42
Azərbaycanda general vəfat etdi
-
Magazin208:00
Şakira açıq-saçıq geyimi ilə heyrətləndirdi - FOTO
-
Yaxın Şərq07:30
"Hizbullah" İsraili artilleriyadan atəşə tutdu
-
Dünya06:46
ÜST-dən siqaretlə bağlı HƏYƏCAN TƏBİLİ: "Gənclərin 57%-i..."
-
Sosial05:15
Anasından asılı olan qızların 5 ƏLAMƏTİ - Sonrakı həyat necə olacaq?
-
Sosial03:13
Özünü qadına görə güllələdiyi deyilən Nəsib Quliyevin övladları və xanımı yasda İŞTİRAK ETMƏDİLƏR - VİDEO
-
Dünya02:12
Qadınlar SİLAHA SARILDILAR: əxlaqsızlığı təşviq edən festival LƏĞV EDİLDİ