Mətbəxdəki bu əşyalar zibil qabının qapağından daha ÇİRKLİDİR

Yemək hazırlayarkən mətbəx səthlərinin patogenlərlə çarpaz çirklənməsinin mümkünlüyü ilə bağlı bir araşdırma xəstəliyin yayılmasında mümkün olmayan bir günahkara işarə etdi: ədviyyat qabları.

Publika.az xəbər verir ki, bu barədə Rutgers Universiteti (ABŞ) yazır.

Şimali Karolina Dövlət Universitetindəki həmkarları ilə birgə tədqiqatın müəllifi olan Rutgers Universitetinin Ətraf Mühit və Biologiya Elmləri Məktəbinin Qida Elmləri Departamentinin professoru Donald Şafner belə qənaətə gəlib ki, istehlakçılar yemək hazırlayanda ədviyyat qabları asanlıqla sağlamlıq üçün təhlükəli mikroorqanizmlərlə çirkləndirilə bilər.

Çarpaz çirklənmə mikrobların bir maddədən və ya obyektdən digərinə ötürülməsi prosesidir və çox vaxt zərərli nəticələr verir.

“Kəsmə lövhələri, zibil qutularının qapaqları və soyuducunun tutacaqları kimi daha açıq səthlərə əlavə olaraq, mətbəxinizi təmiz və sanitar qaydada saxlamağa çalışarkən diqqət etməli olduğunuz bir neçə başqa şey var.

"Araşdırma göstərir ki, çiy ət bişirərkən toxunduğunuz istənilən ədviyyat qabı çarpaz çirklənə bilər. Yemək bişirərkən və ya bişirdikdən sonra bunu nəzərə almalısınız”, - deyə Şafner bildirib.

ABŞ Xəstəliklərə Nəzarət və Qarşısının Alınması Mərkəzlərinə (CDC) görə, qeyri-tifoid Salmonella və Campylobacter kimi qida yoluxucu xəstəliklər ABŞ-da hər il təxminən 2 milyon infeksiyaya səbəb olur. CDC, USDA-nın Qida Təhlükəsizliyi və Təftişi tərəfindən 2011-ci ildə yaradılan Qruplararası Qida Təhlükəsizliyi Nəzərindən Əməkdaşlıq Təşkilatına görə, bu xəstəliklərin əhəmiyyətli bir hissəsi USDA tərəfindən tənzimlənən qidalar, o cümlədən toyuq, hinduşka, mal əti, donuz əti və qoyun əti ilə əlaqədardır..

Tədqiqatçılar kiçik mənzil tipli mətbəxlərdən tutmuş böyük məşq mətbəxlərinə, bacarıq mərkəzlərinə və yemək banklarına qədər müxtəlif ölçülü bir neçə mətbəxdə eyni hinduşka burger reseptini hazırlayan 371 yetkinin davranışını müşahidə ediblər. İştirakçılar reseptə uyğun ədviyyatlarla çiy doğranmış hinduşka köftələrindən, həmçinin qablaşdırılan salatdan ibarət yemək hazırlayıblar. Tədqiqatçılar patogenin mətbəxdə hərəkətini təqlid etmək üçün əti təhlükəsiz göstərici kimi xidmət edən MS2 kimi tanınan bakteriofaqla əvvəlcədən peyvənd ediblər. Bakteriofaqlar bakteriyalara yoluxan və insanlara heç bir təsiri olmayan viruslardır.

İştirakçılara məlumat verilib ki, tədqiqatçılar yemək hazırladıqdan sonra onların qida təhlükəsizliyi davranışlarını öyrənəcəklər. Yemək bişirildikdən sonra tədqiqatçılar MS2 göstəricisini yoxlamaq üçün mətbəx qablarından, təmizlik yerlərindən və mətbəx səthlərindən tamponlar götürüblər. İştirakçıların yemək bişirmə davranışı ilə bağlı müşahidələr əsasında tədqiqatçılar ədviyyat qabları və lavabo kranının tutacaqları kimi bəzi yeni kateqoriya səthlərdən nümunələr götürməyə qərar veriblər.

Tədqiqatçılar müəyyən ediblər ki, ədviyyat qabları ən çox çirklənmiş əşyalar olub, nümunələrin təxminən 48%-də MS2 ilə çirklənmə əlamətləri var.

Bu çirklənmənin yayılması bir çox digər nümunə götürülmüş səthlərdən əhəmiyyətli dərəcədə fərqlənirdi. Kəsmə lövhələri və zibil qablarının qapaqları ən çox çirklənmiş ikinci və üçüncü yerlər olub. Tədqiqatın ən az çirklənmiş obyekti kranın tutacaqları olub.

“Biz təəccübləndik, çünki əvvəllər ədviyyat qablarında infeksiya əlaməti görməmişdik. Çiy ət və ya quşçuluq məhsulları ilə işləmə nəticəsində mətbəx səthlərinin çarpaz çirklənməsinə dair tədqiqatların əksəriyyəti mətbəx kəsici lövhələrə və ya kran tutacaqlarına yönəldilib və ədviyyat qabları, zibil qutularının qapaqları və digər mətbəx qabları kimi səthlərə məhəl qoyulmayıb. Bu, bu araşdırmanı və bu qrupun üzvlərinin oxşar tədqiqatlarını əvvəlki tədqiqatlardan daha əhatəli edir”, - deyə Şafner bildirib.