Dünyanı gözləyən BÖYÜK TƏHLÜKƏ: Vəziyyət dəyişməsə, əsrin sonuna qədər...

Təkcə son 10 ildə yüksək və mülayim enliklərdə temperatur 0,45 dərəcə yüksəlib. Vəziyyət dəyişməsə, əsrin sonuna qədər orta qlobal temperatur 5-7 dərəcə yüksələ bilər ki, bu da səhralaşma, quraqlıq və bir neçə bölgənin su altında qalaraq yox olması ilə nəticələnə bilər.

Publika.az xəbər verir ki, bu barədə rusiyalı meteoroloq, Rusiya Hidrometeorologiya Mərkəzinin elmi direktoru Roman Vilfand deyib.

“İqlim dəyişikliyi məkan və zaman xüsusiyyətlərini açıq şəkildə ifadə etdi. Beləliklə, qlobal istiləşmə mülayim və yüksək enliklərdə daha çox nəzərə çarpır və bu, xüsusilə qış dövründə baş verir. Fakt budur ki, aşağı enliklərdə üstünlük təşkil edən okean böyük həcmdə istixana qazlarını udan belə bir damper rolunu oynayır”, - Vilfand bildirib.

Roman Vilfand, texnika elmləri doktoru, Rusiya Hidrometeorologiya Mərkəzinin elmi direktoru

"On il ərzində orta temperatur 0,17 dərəcə yüksəlib. Lakin aşağı enliklərdə bu rəqəm yüzdə bir, mülayim yerlərdə isə 0,45-dir", - Vilfand söyləyib.

Meteoroloq qeyd edib ki, əgər əvvəllər iqlim dəyişikliyi təkamül xarakterli idisə, indi bir insanın bütün həyatı boyu köklü dəyişikliklər baş verir. Üstəlik, problem təkcə istiləşmədə deyil, həm də hava hadisələrinin dəyişkənliyindədir - qışda kəskin istiləşmə, yayda isə soyuq.

Nəticələri nədir?

Meteoroloq izah edib ki, insan istehsal imkanlarını nə qədər aktiv şəkildə inkişaf etdirsə, atmosferdə istixana qazlarının miqdarı bir o qədər çox olur və qlobal istiləşmə bir o qədər tez baş verir.

“Atmosferdə karbon qazı, azot oksidi və metan konsentrasiyası artır. Günəşin qısa dalğa enerjisi onlardan keçir, lakin tam geri qayıda bilmir, buna görə istiləşmə baş verir. Heç bir iş görülməsə, müxtəlif proqnozlara görə, əsrin sonunda temperatur 5-7 dərəcə yüksələ bilər ki, bu da çox həyəcanvericidir. Axı bunun bütün yer kürəsi üçün ən mühüm nəticəsi kontinental buzların əriməsidir”, - deyə Vilfand xəbərdarlıq edib.

“Qrenlandiyanın buz qalxanı ərisə, dəniz səviyyəsi 5-6 metr qalxacaq, bütün sahil zonası fəaliyyətini dayandıracaq”, - o əlavə edib.

Meteoroloq qeyd edib ki, qlobal istiləşmə təkcə buzlaqların əriməsini deyil, həm də son zamanlar artıq müşahidə olunan təhlükəli təbiət hadisələrinin sayının artmasına səbəb olacaq.

“Səhralaşma problemi də kəskindir ki, bu da əhalinin ən sıx məskunlaşdığı cənub bölgələrini təhdid edir. Daha da şiddətli quraqlıqlar olacaq ki, bu da öz növbəsində insanların su axtarışında miqrasiyasına səbəb olacaq. Planetin həyatı çox dəyişəcək”, – Vilfand xəbərdarlıq edib.

“Karbon neytrallığına nail olmağa kömək edəcək mümkün həll yollarından biri meşələrin salınmasıdır, çünki CO2 ağacların qidalanması üçün lazımdır, onlar onu udurlar. Və təbii ki, enerjiyə qənaət edən istehsal lazımdır: sənaye, kənd təsərrüfatı, heyvandarlıq da dəyişəcək”, - Roman Vilfand vurğulayıb.

Vilfanda görə, əgər bəşəriyyət karbon neytrallığına nail ola bilsə, onda əsrin sonuna qədər temperaturun yüksəlməsi 1,5-2 dərəcədən çox olmamalıdır.

Akqabay