Eldar Quliyev: “Heydər Əliyev tapşırdı ki, bir milyon ayırın...” - FOTOLAR

Ulu öndər Heydər Əli­yevin bütün sahələrdə olduğu kimi, Azərbaycan kinosunun inkişafında da xüsusi xidmətləri olub.

Dünyanın heç bir ölkəsində kinoya Azərbaycanda olduğu qədər dövlət dəstəyi göstərilmir. Bu dəstək və qayğı ulu öndərimizdən gəlib. Uzun illər yaranmasına baxmayaraq, Azərbaycanda kino günü qeyd olunmurdu. 2000-ci il dekabrın 18-də Heydər Əliyevin ta­rix­li sə­rən­ca­mı ilə 1898-ci il av­qus­tun 2-də Azər­bay­can­da ilk ki­no­sü­jet­lə­rin nü­ma­yi­şi­ni, elə­cə də ki­no iş­çi­lə­ri­nin Azər­bay­can mə­də­niy­yə­ti­nin in­ki­şa­fın­da xid­mət­lə­ri­ni nə­zə­rə ala­raq, 2 avqust - Azər­bay­can ki­no­su gü­nü, ki­no iş­çi­lə­ri­nin pe­şə bay­ra­mı elan edildi. Öl­kə baş­çı­sı hə­min gün Azər­bay­can ki­no xa­dim­lə­ri­nin bö­yük bir qru­pu­na fəx­ri ad­la­rın ve­ril­mə­si ba­rə­də də fər­man im­za­la­dı.

Heydər Əliyev mədəniyyətimizin hamisi idi. Ulu öndərin çox sevdiyi “Ad günü” filmində rol alan xalq artisti Hacı İsmayılov onunla bağlı xatirələrini Publika.az-la paylaşır:

“Ulu öndərimiz istənilən mədəniyyət hadisəsini yüksək qiymətləndirirdi. Yaradıcı insanlara xüsusi qayğı göstərirdi. Yadımdadır ki, “Ad günü” filminə baxıb çox bəyənmişdi. O vaxt SSRİ-nin İrandakı səfiri Vinoqradov Moskvaya gedərkən yolunu Bakıdan salmışdı. Ulu öndərimiz onunla birgə “Ad günü” filminə baxmışdı. Vinoqradov İrana qayıdanda ulu öndərimizdən xahiş etmişdi ki, filmin bir nüsxəsini onlara versinlər. Film həmin vaxt Dövlət Mükafatına layiq görülmüşdü. O mükafatı ulu öndərimiz şəxsən özü bizə təqdim etdi. Həmin gün həyatımın ən unudulmaz günü kimi yadımda qalıb. Ulu öndərimiz yalnız kinoya deyil, Azərbaycanın bütün sahələrinə diqqət və qayğı göstərirdi. Bu diqqət və qayğı bu gün də davam edir. Onun siyasətinin layiqli davamçısı İlham Əliyev mədəniyyətimizin inkişafı üçün hər zaman diqqət və qayğı göstərir”.

Hər il dövlətin maliyyəsi hesabına Azərbaycanda çoxlu sayda filmlər çəkilir. Tarixə nəzər salsaq görərik ki, milli kinomuzun şedevrləri sayılan əksər filmlərimizin - “Bir cənub şəhərində”, “İstintaq”, “Babək”, “Nəsimi” və s. ekran həyatı qazanması birbaşa ulu öndərin xidmətidir.

Ümu­mmil­li li­de­ri­miz H.Əli­­­­­ye­vin "Bir cə­nub şə­hə­rin­də" fil­mi ilə bağ­lı xatirə­lə­rin­ə nəzər salaq: ““Bir cə­nub şə­hə­rin­də” fil­mi çə­ki­lən­də mən DTK-da iş­lə­yir­dim. Bu fil­min ya­ran­ma­sı bö­yük səs-küy do­ğur­muş­du. De­yir­di­lər ki, be­lə ol­maz, bu, bi­zi lə­kə­lə­yir, kor­la­yır. Rəh­mət­lik Cə­fər Cə­fə­rov da mənə zəng elə­di ki, be­lə bir mə­sə­lə var, xa­hiş edi­rəm, sən də ba­xa­san, müna­si­bət bil­di­rə­sən. Mə­nə də çox siq­nal­lar, ma­te­rial­lar, şi­ka­yət­lər gəl­di ki, bu, xal­qı­mı­zı lə­kə­lə­yir. Xa­ti­ri­niz­də­dir, mən ki­nos­tu­di­ya­ya gəl­dim, fil­mə bax­dım. Ye­nə də Şo­lo­ko­vun onun qar­şı­sı­nı Moskvada nə üçün al­dı­ğı­nı si­zə de­yim. Ya­dı­nız­da­dır­mı, filmdə be­lə bir epi­zod var ki, mi­li­sə bir ma­nat pul ve­rir­lər.

Şo­lo­kov de­miş­di ki, nə tə­hər ola bi­lər, mi­lis iş­çi­si bir ma­nat pul alır? Be­lə şey ol­maz. Fil­mi bu­rax­mır­dı. Biz fil­mi bu­rax­dır­dıq və he­sab edi­rəm ki, o, bi­zim ki­ne­ma­toq­ra­fi­ya­nın hə­ya­tın­da çox bö­yük ha­di­sə ol­du”.

Re­jis­sor R.Oca­qo­vun çək­di­yi "İs­tin­taq" bə­dii fil­mi də ye­ni is­ti­qa­mət­li ki­no məh­sul­la­rın­dan idi. Film nəin­ki Azər­bay­can, həm də bü­töv­lük­də so­vet kine­ma­toq­ra­fi­ya­sın­da ha­di­sə­yə çev­ril­di.

Mərhum rejissorumuz Rasim Ocaqov müsahibələrində deyirdi ki, “İs­tin­taq” bə­dii fil­mi­nin ide­ya­sı­nı H.Əli­yev verib, bu ki­no əsə­ri­ ek­ra­na çı­xa­rıla­na qə­dər qar­şı­sı­na çı­xan bü­tün ma­neə­lə­ri də o özü dəf edib. Film 1980-ci il­də Dü­şən­bə­də ke­çi­ri­lən XIII Ümu­mit­ti­faq ki­no­fes­ti­va­lın­da ən yax­şı bə­dii filmə gö­rə baş mü­ka­fat al­dı, 1981-ci il­də isə ya­ra­dı­cı qrup SS­Rİ Döv­lət mü­ka­fa­tı­na la­yiq gö­rül­dü.

So­vet İt­ti­fa­qı Qəh­rə­ma­nı Meh­di Hüseynzadənin - par­ti­zan “Mi­xay­lo­nun” şəx­siy­yə­ti­nin araş­dı­rı­lıb üzə çı­xa­rıl­ma­sı, onun haq­qın­da əv­vəl­cə “Uzaq sa­hil­lər­də” əsə­ri­nin ya­zıl­ma­sı, son­ra bu ba­rə­də hər­bi-və­tən­pər­vər­lik fil­mi­nin çəkilməsi ide­ya­sı da ümummilli liderə məx­sus­dur.

Xalq artisti Eldar Quliyev Publika.az-a ulu öndərin Azərbaycan kinosuna qayğısından danışır:

“Ulu öndər Azərbaycanda tarixi filmlərin çəkilməsinə xüsusi diqqət göstərirdi. O istəyirdi ki, çoxlu sayda tarixi filmlərimiz çəkilsin. Dünyaya çıxsın və dünya görsün ki, Azərbaycan necə milli-mənəvi dəyərlərə malik, gözəl adət-ənənəsi olan bir xalq olub. Xalqın, millətin tanıdılması yolunda onun əməyi danılmazdır. Yadımdadır ki, hət­ta “Ba­bək” fil­mi­nin çə­ki­li­şi ilə bağ­lı ya­ra­dı­cı qru­pa ma­ne­ olmaq istədilər. Bəziləri bu filmin çəkilməsinin əleyhinə idilər. O zaman ulu öndər işə qa­rış­dı. Filmin çəkilişləri başlandı. Moskvanın ver­di­yi və­sait­dən əla­və fil­mə res­pub­li­ka büd­cə­sin­dən 1 mil­yon rubl ayır­dı. Bu pulun hesabına filmin çəkilişləri üçün 1 mindən çox silah-sursat, hərbi geyimlər hazırlandı, kütləvi səhnələr çəkildi”.

E.Quliyev danışır ki, Azərbaycan kinosunun inkişafı üçün ulu öndər xaricdən kino texnikası gətirtmişdı:

“Azərbaycan kinosunun inkişafı üçün ulu öndər xaricdən kino texnikası gətizdirmişdı. O texniki avadanlıqdan Sovetlər İttifaqında üç ölkədə vardı. Ulu öndər fenomen şəxsiyyət idi. O, musiqini, rəssamlığı, kinonu beş barmağı kimi bilirdi. Fenomen yaddaşa malik idi, bütün Azərbaycan filmlərinə baxmışdı. Kinonu kinematoqrafçılardan, rəsmi rəssamlardan, musiqini musiqiçilərdən gözəl bilirdi və duyurdu. Onun mədəniyyət işçilərinə göstərdiyi diqqət və qayğını unutmaq mümkünsüzdür. Nə qədər sənət adamına evlər verdi, fəxri adlar, təqaüdlərlə təmin elədi. Bu gün də bu ənənəni onun siyasətinin layiqli davamçısı İlham Əliyev davam etdirir”.

… Bu gün də ekranlarımızı bəzəyən, milli kinomuzun ən gözəl inciləri sayılan filmlərimizə baxanda ulu öndərimizin ruhuna minnətdarlıq edirik.

Cəvahir Səlimqızı