Dünyada ilk ana laylası bu olub - - FOTO
Bizi izləyin

Tarix

Dünyada ilk ana laylası bu olub - - FOTO

U-a a-u-a Ururu nəğməmlə böyüsün

Tarixin ilk yazıya alınan laylası Şumerlərə aiddir. Bu mükəmməl əsər, oğullarından birinin xəstəliyi səbəbi ilə çox kədərlənən Şulginin arvadının ağzından yazılmış mahnıdır. Şumerli ananın mahnısının əsas hissəsi uşağı vəsf edir. Gil lövhə üzərində yazılan mixi yazısında illərin təsiri ilə yaranan çatlar olduğu üçün tərcümə və şərhi çətinliklə edilir.

Laylaların nisbətən aydın oxunan hissələrini publika.az təqdim edir:

Birinci fraqment:

"U-a a-u-a

Ururu nəğməmdə - böyüsün

Ururu nəğməmdə - böyük olsun

Sumax ağacı kimi möhkəm kök salsın

Şakir bitkisi kimi boy atsın"

Sonrakı fraqmentdə ananın yuxunun gələcəyini söyləyərək oğlunu sakitləşdirməyə çalışmasından ibarətdir:

"Ağam (yuxu-anlamında)

çay kənarında sıralanan, qönçələnən alma ağaclarının arasında,

Onun (yuxu- red.) üzərinə əlini uzadacaq,

Yatanın üzərində əlini tutacaq,

Oğlum, yuxu səni aldı alacaq,

Yuxu səni basdırdı, basdıracaq"

Üçüncü fraqmentdə yuxudan bəhs edən ana, oğlunun yuxusuz gözlərini bağlaması və anlaşılmaz səslər çıxarıb yatmasına maneə törədən dilini susdurması üçün səslənir:

"Gəl yuxu, gəl yuxu,

Oğlumun olduğu yerə gəl,

Tez (gil lövhənin sınıq yeri) oğlumun olduğu yerə gəl yuxu,

Yuxusuz gözlərinə yuxu ver,

Sürməli gözlərinə əlini qoy,

Çöldəki dilinə gəldikdə,

Durmayan dilinin yuxusuna maneə törətməsinə icazə vermə."

Sonra yenə xəstə oğluna xitab edir, yuxunun onun qucağını qırmızı buğdayla dolduranda, Şulginin oğlunu yaxşılaşdıracaq pendir və bağçasından kələm tapacağına söz verir.

"O (Yuxu-red) qucağını qırmızı buğdayla dolduracaq,

Mən - mən sənin üçün kiçik pendir hazırlayacam,

İnsana şəfa verən kiçik pendir,

İnsana şəfa verər, Ah, ağanın oğlu,

Ah ağa Şulginin oğlu!

Bağçam bol sulu kələmdir,

Kahı kələmləri yaxşı yetişmişdir (?),

O kələmləri yesin əfəndi."

Yuxarıdakı laylalar anaların minlərlə il əvvəl də eyni duyğuları daşıdığını göstərir. Məzmun və forma baxımından bizim laylara çox bənzəyir ki, bu bir daha Şumerlərin Azərbaycan xalqının soykökünə yaxın olduğunu təsdiqləyir

Dilrubə Vaqifzadə

Oxumağa davam et
Reklam
Reklam

Gündəm