COVID-19 Yer kürəsinin üçdə ikisini yoluxduracaqmı? - EKSPERT RƏYİ

COVID-19 virusu bütün dünyada yayılmağa davam edir. Bəzi mütəxəssislər pandemiyanın daha da artması ilə bağlı qorxulu proqnozlar verirlər.

Publika.az rusiyalı ekspertlərin virusun gələcək taleyi barədə proqnozlarını təqdim edir:

Tibbi Parazitologiya İnstitutunun direktoru, tibb elmləri doktoru, RAS-nin müxbir üzvü Aleksandr Lukaşev bildirib ki, Çində koronavirus infeksiyası epidemiyası azalmaqdadır. Ekstremal epidemiya əleyhinə tədbirlər öz nəticəsini verib.

“Digər koronavirusların mülayim iqlimi olan ölkələrdə qışda artdığı, yayda azaldığı məlumdur. Ancaq payıza qədər virus yenidən baş qaldıra bilər. Müxtəlif variantlar mümkündür. Çinin Rusiyaya peyvənd yaratmaq və sınamaq üçün lazım olan koronavirus ştam nümunəsini təqdim etdiyinə dair hələ bir sübut yoxdur. Hər halda müasir texnoloji imkanlar payıza qədər peyvənd yaratmağımıza imkan verir. Ancaq sınaqdan keçirmə və tətbiqetmə sürəti infeksiyanın yayılma təhlükəsinin dərəcəsindən asılı olacaq”, - professor Lukaşev qeyd edib.

Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının məsləhətçisi, epidemioloq Ayra Lincini statistik modelə əsaslanaraq bildirib ki, dünya əhalisinin üçdə ikisi koronavirusa yoluxacaq.

Seçenov Universitetinin Sağlamlıq İdarəetmə Məktəbinin professoru Artyom Gil isə bu proqnozu rədd edib:

“Məncə, belə bir proqnoz məqbul görünmür. Koronavirus infeksiyası hallarının bu nisbətə çatmasının mümkünsüz olmasının lehinə bir neçə ciddi arqument mövcuddur”.

Professor səbəblərini aşağıdakı arqumentlərlə əsaslandırıb:

1. Proqnoz müəlliflərinin modeli əslində çox sadələşdirilib. Yalnız bir göstərici nəzərə alındı: “COVID-19 olan bir xəstənin nə qədər sağlam insanı yoluxdurması”. Mövcud məlumatlara görə, bu əmsal təxminən 2,2-dir, bu nisbətə əsasən 5 xəstə 11 sağlam insanı yoluxdura bilər. Say statistik alqoritmə daxil edilir və çox qorxunc bir rəqəm - ümumi əhalinin üçdə ikisi əldə edilir.

2. İkincisi, belə bir hesablama modelinin dezavantajları - infeksiyanın yayılmasına mane olan ən vacib amilləri nəzərə almamasıdır. İlk növbədə bunlar karantin tədbirləri və sərnişin daşımalarının, həm də insanların hərəkətinin məhdudlaşdırılmasıdır. Məhz bu tədbirlər böyük effektivlik göstərmiş və 2002-2003-cü illərdə SARS-nin yayılması üzərində qələbəyə töhfə vermişdi.

3. Üçüncüsü, infeksiyanın yayılmasının qarşısını alan başqa bir üsuldur - dünyada insanların tətbiq etdiyi fərdi qorunma tədbirləridir. Bu, tibbi maskaların taxılması, tez-tez əllərin yuyulması, otaqların və səthlərin sanitarlaşdırılması, ünsiyyətin məhdudlaşdırılmasıdır.

4. Dördüncüsü, əksər tənəffüs virus infeksiyalarının mövsümi, tsiklik xarakter daşımasıdır. SARS dalğavari hərəkət edir: payızda, qışda, yazın əvvəllərində yayılır, yayda azalır. Eynilə Çinin Quandon əyalətində 2002-ci ilin noyabr ayında başlayan və 2003-cü ilin iyununda sona çatan SARS xəstəliyi kimi. İnfeksiyaların tsiklik inkişafına havanın temperaturu, rütubət, ultrabənövşəyi radiasiyanın intensivliyi, immunitetin vəziyyəti, qan plazmasında D vitamininin konsentrasiyası və digər amillər təsir edir. Bir sözlə, infeksiyanın yayılması proqnozların qorxulu rəqəmlərindən əhəmiyyətli dərəcədə az olacaq.

Aytən Məftun