İki qitəni birləşdirən, peyğəmbərin müjdəsini alan əzəmətli şəhər - Onun fəthi...

Fateh Sultan Mehmet 21 yaşında İstanbulu fəth edərək 1000 illik Bizans imperiyasına son verdi. İstanbul 571 ildir ki, bənzərsiz və qabaqcıl sivilizasiya şəhəri olmaqda davam edir.

Publika.az xatırladır ki, Məhəmməd peyğəmbərin müjdəsini alan İstanbul 571 il əvvəl bu gün Osmanlılar tərəfindən fəth edilib.

İmperiyaların və sivilizasiyaların paytaxtı olmuş qədim İstanbul şəhəri əsrlər boyu tarixin, siyasətin, ticarətin və mədəniyyətin ən mühüm mərkəzlərindən biri kimi özəlliyini qoruyub saxlayıb. İstər Şərq, istərsə də Qərb sivilizasiyasının təmsilçisi kimi öz ruhunda fərqli bir missiya daşıyan İstanbul bu sivilizasiyaların intellektual əsaslarını da müəyyən edib. İstanbul tarix boyu 30 dəfə bir çox ordu tərəfindən mühasirəyə alınıb. Məskunlaşma tarixinin 8 min il əvvələ, yəni neolit ​​dövrünə qədər uzandığı İstanbul, Yenikapı qazıntıları ilə bir çox imperiyalara, dövlətlərə və sivilizasiyalara ev sahibliyi edib.

Şəhər Türkiyənin şimal-qərbində, Mərmərə dənizi və Bosfor sahili boyunca salınıb. Qitələrarası şəhər olan İstanbulun Avropa hissəsinə “Avrupa yakası”, Asiyadakı hissəsinə isə “Anadolu yakası” deyilir. Üç tərəfi su sahəsi - Mərmərə dənizi, Bosfor və Haliç ilə əhatə olunmuş yarımada üzərində qurulan İstanbulun qərb sərhədi Konstantinopol qala divarlarını meydana gətirir.

Yenikapıda aparılan qazıntılar nəticəsində şəhərin qədim tarixinin 8 min il əvvələ aid olduğu üzə çıxıb. Şəhərin əsas mərkəzi indiki Sultanahmet bölgəsidir.

Şəhərin tarixində dönüş nöqtələrindən biri də Roma taxtını ələ keçirən Böyük Konstantinin buranı yeni imperiyasının paytaxtı etməsi olub.

Osmanlı Donanmasının Qızıl Buynuza çıxması ilə müharibənin gedişatı osmanlıların xeyrinə dəyişib, Sultan II Mehmet mayın 29-da böyük bir hücum əmri verib. Həmin gün səhər başlayan hücumda Ulubatlı Həsənin Bizans divarlarına dırmaşaraq Osmanlı bayrağını dalğalandırması ilə Osmanlı ordusu ruh yüksəkliyi qazanıb.

29 may 1453-cü ildə qapıları açılan İstanbul Sultan II Mehmetin başçılıq etdiyi Osmanlı qoşunları tərəfindən fəth edilib. Peyğəmbərin tərifini alan bir şəxs kimi “Fath” rütbəsi alan Sultan II Mehmet İstanbulu talamayıb və fəth əlaməti olaraq şəhərin ən böyük ibadət yeri olan Ayasofyanı məscidə çevirib.

Aysel Şahmar