“Duman, duman, duman...”

Qurban Yaquboğlu yazır...

İş vaxtının saatlarla yox, səhər ofisin qapısı açılandan axşamacan, yorğunluğun sonuncu çəngəlinə tab gətirənə qədər davam elədiyi həmin aprel günü mən eşiyə çıxanda duman çəkilmişdi.

Duman çəkilmişdi, ancaq yerini qaranlıq tutmuşdu. “Duman, duman, duman...”

Bir mahnının nəqarətini beynimdə dolandıra-dolandıra onu kimin – mərhum İslam Rzayevinmi, yoxsa indi efirdə yalnız lağlağı üçün görünən Teymur Mustafayevinmi (ah, bizim gəncliyimizin segah ustası!) oxuduğunu dəqiqləşdirmək istəyirdim; bu, elə bil, həyati məsələ olmuşdu. “Aman-aman, dağlara duman...”

“Duman, duman, duman...”

Son illər paytaxta tez-tez qonan dumanı əslində külək dürtmələyib, çimdikləyib qovsa da, yoxa çıxarmamışdı; bərkidib, daşlaşdırıb göy üzünə suvamışdı: ağırlıq da elə ordan enirdi.

“Kürəyimin ağrısı, başımın bəlası buludlar...”

23 il əvvəlin misrasıydı. Sappasağlam, dipdiri qalmışdı.

Misra dəhlizdən şütüyən külək kimi canımdan keçib uzaqlara sıçradı.

***

Külək, rütubət, bulud acıqlı insanlarla birgə sıxıntı gətirdi. Marşrut avtobusunun parıltılı işığına əhəmiyyət vermədən küçə boyu üzüyuxarı, metroya sarı piyada yönələndə bütün günü içərisində olduğum söz yığınından məhz bu sayaq, gözlənilməz bir jestlə qurtulmağın mümkünlüyünü düşündüm. Payi-piyada, tək-tənha, əzəmətlə…

Ertədən yüzillik dostuma zəng vurmuşdum. Cavab vermədi. Sonra bir də... Onun nömrəsini telefonun yaddaşına yazmıram. Əzbər bilirəm. O susur, cavab vermir. Mesaj yazıram. Əhəmiyyətsiz olur.

“Duman, duman, duman...”

***

Bir tanışım yaxşı insanlar haqqında belə bir bölgü aparmışdı:

Bir qrup yaxşı adamın həmişə yaxşılıq eləmək imkanı olur.

Bir qrup yaxşı adam heç vaxt pislik eləmək məcburiyyətiylə üzləşmir.

Nəhayət, bir qrup nadir insanlar çətin seçim etməli olur, ancaq yaxşılığı seçirlər. Allah da onlara kömək edir. Allaha həmd olsun!

***

Monitorda bəzi cümlələr yağışdan-rütubətdən sonra torpağın altından üstünə səpələnən soxulcanlara da məhz həmin dumanlı günlərdə bənzəyirdi.

Alber Kamyunun “Taun” romanında gecələrini yazmaqla keçirən bələdiyyə xidmətçisi Jozef Qranı dəhşətli epidemiya fəlakətindən xilas eləmiş cümlədən yəqin xəbərdarsız: “Gözəl bir may səhəri şux qamətli bir amazon qızı yaraşıqlı amazon atına minib meşənin gül-çiçəyə qərq olmuş xiyabanları ilə gəzişirdi...”

Bütün həyatının qaranlıq-gizli mənasını bu cümləni dəyişib gözəlləşdirməyə, onun əyər-əskiyini düzəlməyə həsr eləyən Qran epidemiyaya yoluxanda artıq belə bir imkanı itirdiyini düşünür, həkim Ryödən əlyazmanı yandırmağı tələb eləyir.

Əlyazma yanır, güman ki, Qranı da məhz o cümlənin eşqi qurtarır. Özünə gəlmiş Qran həkimə belə deyir: “Eh, həkim, dünən nahaq iş gördüm. Amma yenə yazacam. Hamısı yadımda qalıb...”

...Mahnını isə Tükəzban İsmayılova oxuyub.

Publika.Az