Klimatoloqlardan 2100-cü ilə dair DƏHŞƏTLİ PROQNOZLAR

Atmosferdə karbon qazının artması ilə bəşəriyyətin intellektual qabiliyyəti azalır.

Publika.az xəbər verir ki, karbon qazı qlobal istiləşməyə təsir edir. Nəticədə Yer kürəsində orta temperaturun səviyyəsi getdikcə yüksəlir. İstixana qazının mənbəyindən asılı olmayaraq iqtisadi fəaliyyət və ya təbii proseslər nəticəsində iqlim bəzi yerlərdə pisləşir.

Kolorado və Pensilvaniya Universitetlərinin klimatoloqları karbon qazının insanlara və bəşəriyyətə birbaşa təsir etdiyini müəyyənləşdirib. Atmosferdə isti qaz səviyyəsinin artması ilə intellekt səviyyəsi də azalır - ilk növbədə uşaqlar və yeniyetmələrdə. Məktəblilər və tələbələr isə dərslərini daha pis öyrənməyə başlayır, materialı çətinliklə mənimsəyirlər. Və bu, onların əvvəlki nəsildən daha savadsız olacağını bildirir.

Alimlər Amerika Geofizika Birliyinin son konqresində açıqlanan nəticələri “Phys.org” saytına təqdim edib. Hazırlanan hesabatda vurğulanıb ki, karbon qazının konsentrasiyası vacibdir. Məruzənin müəllifləri iddia edir ki, karbon dioksid konsentrasiyası insanların idrak qabiliyyətinə təsir edəcək qədər yüksəkdir. Modelləşdirmə göstərdi ki, tullantıları azaltsaq da, 2100-cü ilə qədər bəşəriyyətin intellekt səviyyəsi 25 faiz azalacaq. Heç bir şey edilməzsə, yəni karbon qazı tullantılarını hazırkı səviyyədə buraxsaq, zəkanın azalması 50 faiz düşəcək. Bu, Avropaya da təsir edib.

Raqnar Friş İqtisadi Tədqiqatlar Mərkəzinin norveçli alimləri - Brent Bratsberq və Ole Roqeberq - bir neçə onilliklər ərzində 730 min IQ testinin nəticələrini araşdırıb. Məlum olub ki, insanların zəka səviyyəsi ildən-ilə azalır.

Yeni Zelandiyadan olan psixoloq Ceyms Flin isə kəşf etmişdi ki, XX əsrin birinci yarısında IQ göstəriciləri durmadan artır. Flin insanların daha yaxşı yaşamağa başlaması ilə sonra ağıllı olduğuna inanırdı.

Hazırda trend tam əksinə dəyişib. İnsanların intellekt səviyyəsi əvvəlki kimi aşağı istiqamətdə gedir. Alimlərin fikrincə, 1970-2009-cu illər arasında hər bir sonrakı nəsil orta hesabla 7 bal itirib. Yeri gəlmişkən, Ulster Universitetinin psixoloqu Riçard Lin illərlə amerikalılar, avropalılar və avstraliyalıların intellektual testlərinin nəticələrini təhlil edib, illər üzrə orta dünya IQ göstəricilərini hesablayıb. Onun sözlərinə görə, 2014-cü ilə qədər nəticələr 1950-ci illə müqayisədə cəmi 3 bal azalıb.

Alim iddia edir ki, bu, dərəcələr davam edərsə, 2110-cu ilə qədər bəşəriyyətin orta IQ səviyyəsi 84 baldan artıq ola bilməyəcək. Bu orta səviyyədir. Məruzə müəlliflərinin karbon qazının zərərli təsiri ilə bağlı proqnozlarına əsasən, zəkanın 50 faizə qədər azalması isə artıq aşağı IQ səviyyəsidir. Lin intellektual səviyyənin aşağı düşməsinin səbəblərini ümumiyyətlə axtarmayıb. Lakin Bratsberq və Roqerberq “tərs Flin effekti”nin əks səbəbləri olduğunu irəli sürüb. Yəni ətraf mühit pisləşir, qidalanma, sağlamlıq və təhsil səviyyəsi aşağı düşür. Nəticədə intellekti inkişaf etdirmək istəyi stimullaşdırılmır. Beləliklə intellekt səviyyəsi aşağı düşür. Bəlkə də səbəb karbon qazıdır? Əsas səbəbkar Kolorado və Pensilvaniya klimatoloqları tərəfindən təklif olunan “ümumi nəzəriyyə” ilə uyğun gəlir.

Qeyd edək ki, XX əsrin ortalarında müşahidə olunan IQ artması “Flin effekti” adlanır. Bu effektə əsasən, insan nəsli artdıqca IQ səviyyəsi də yüksəlir. Nəzəri olaraq belə hesablanmışdı ki, insanların ağıllanmasına təsir edən faktorlar qidalanma, səhiyyə və təhsilin artmasıdır. Ancaq norveçli elm adamları bunun əksini sübut ediblər.

Aytən Məftun