Prezident və xanımının foto vasitəsilə dedikləri

Prezident İlham Əliyev və birinci xanım Mehriban Əliyeva ötən gün “İçərişəhər” Dövlət Tarix-Memarlıq Qoruğunda aparılan bərpa-konservasiya işləri ilə tanış oldular.

Bu, xəbərin rəsmi hissəsidir.

İçərişəhər isə… sadəcə, coğrafi ərazi vahidi deyil. UNESKO-nun Dünya Mədəni İrs siyahısına salınmış bir abidədir.

Ancaq bizimçün İçərişəhərin əhəmiyyəti, dəyəri bununla ölçülmür ki! Mənəvi sərhədləri coğrafi yükündən qat-qat ağırdır bu Şəhərin…

İşərişəhər – hər bir azərbaycanlı üçün Bakının simvoludur, döyünən ürəyidir, daşı ilə, divarı ilə, Qala qapısı, Qız qalası ilə birgə keçmişimizdir, qədimliyimizdir, şəhər mədəniyyətinin, şəhər aristokratiyasının, siyasi, iqtisadi ənənələrimizin beşiyidir.

Amma təkcə bu da deyil!

Tarixi tunc dövrünə gedib çıxan Qalanın ərazisindən tutmuş küçələrinin, məscidlərinin sayına, Qız qalasının hündürlüyünə və formasına, şəhərin arxitekturasına qədər tamamilə simvollardır, hürufdur, mistik rəqəmləri ehtiva edir: bu Şəhərin hər daşının altında bir hücrə gizlənir, hər qarış torpağının altında mənəvi-mistik və mifoloji dünyamızı özündə əks etdirən abidə dayanır.

Hələ İçərişəhər tam öyrənilməyib və açılmayıb: hər abidənin altından daha qədim abidənin tapılması və bu tikililərin tarixin ayrı-ayrı qatlarında fərqli bir dünyagörüşü əks etdirməsi, inanclar sisteminə bağlı olması öyrənildikcə bitməyən bir aləmdir. Yalnız Seyid Yəhya Bakuviyə aid mistik auranı özündə daşıyan hücrələri araşdırmaq və dərk etmək üçün bir neçə ömür lazımdır.

İçərişəhərin qatları sanki Avesta “Qat”larıdır: dəyişdirilsə də, mahiyyətinə fərqli çalarlar əlavə edilsə də, Qatlar vərəqləndikcə - İçərişəhər qazıldıqca hər torpaq qatından bir inanc sistemi oxunur.

İçərişəhər – xalqımızın təkcə daş yaddaşı, qan yaddaşı deyil, dünyaya və yaradılışa, “18 min aləmə” baxışıdır, əcdadlarımızı ruhudur, ənənələrimiz, adətlərimizin yaranma səbəblərini anladan kitabdır: ancaq bu kitab gözlə oxunmaz, burdakı hərflər görünməz, burdakı simvollar yalnız ruhunla hiss edilər - əgər bu millətin “əcdad ruhunu” hiss etmək gücündəsənsə…

İçərişəhəri gəzəndə necə dinclik tapdığınızı fərq etmisinizmi? Çünki bu kiçik-iç şəhər “İçəri” – daxili, mənəvi şəhərdir! Buranın ruhu rəvandır, burada hər daş İlahi hikmətlə yerinə qoyulub.

Azərbaycanda İçərişəhərə xüsusi münasibət Mehriban xanım Əliyevaya qədər olmayıb! Müstəqillik tariximizdə hər zaman İçərişəhərin tarixi də, gözəlliyi də, füsunkarlığı da görülüb, gözlənilib: milli mərasimlərimiz, bayramlarımız burdan başlayıb. Ancaq İçərişəhərin mahiyyətinin Mehriban xanıma qədər dövlətin üst səviyyəsində hiss edildiyini müşahidə etməmişik!

Mehriban xanım Əliyevanın İçərişəhərə bu qədər həssas yanaşmasının səbəbi isə təkcə bir dövlət adamı olması, xalqın tarixinə göstərdiyi diqqət, qayğı deyil. Bu həm də xalqın minillərə dayanan dünyagörüşünə və bu dünyagörüşün və ya dünyagörüşlərin toplusuna genetik yaddaşla sövq-təbii ürfani baxışdır. Çünki Mehriban xanımın “əcdad ruhu” o Qatlara birbaşa bağlıdır…

Bu baxımdan dövlət başçısının və birinci xanımın buradakı işləri – rekonstruksiyanı birbaşa nəzarətdə saxlamasının səbəbi tamamilə fərqlidir.

Hər zaman demişik: Prezident ictimai mesajlarını məkanına, yerinə qədər dəqiqliklə hesablayır. Yəni hansı sözü, fikri harda və nə vaxt demək lazımdır – incəliklə hesablanır.

Prezident İlham Əliyevlə birinci xanım Mehriban Əliyevanın İçərişəhərdən verdiyi mesajı, ismarışı, ictimai informasiyanı hiss etdinizmi?

Yox, burda sözlər olmadı, deyimlər də.

Burda Fotolar danışdı.

Prezidentlə Birinci vitse-prezidentin - İlham Əliyevlə Mehriban xanım Əliyevanın fotoları.

Dedik axı – İçərişəhəri oxumaq üçün oranı görmək, hiss etmək, ruhunla duymaq gərək.

Məhz İçərişəhərdə İlham Əliyev və Mehriban Əliyeva… - çıxışla, sözlə yox, görmək və duymaq, hiss etmək üçün və məhz indi, məhz pandemiya zamanında bir sosial-ictimai ismarış yolladılar.

Bəli, fotoları ilə…

Bu fotoya diqqət edin: burda Qadına, Anaya, Evin, Ailənin Xanımına yüksək ehtiram, böyük sayğı və tükənməz sevgi var.

Rəsmi hissəni nəzərə almasaq, aydındır ki, Prezident İlham Əliyev xanımı ilə çəkdirdiyi özəl fotoların ictimailəşdirilməsinə razılıq verməyə bilərdi. Amma bu sadəcə bir ailə şəkli deyil ki! Bu, maarifçilikdir, ictimai mesajdır, mistik informasiyanın İçərişəhərdən insanlara ötürülməsidir.

Prezident və Mehriban xanım İçərişəhərdən xalqa sevgi mesajını göndərdi.

Bu mesaja hazırda nə qədər ehtiyacımız var!

Statistikanı izləmisinizmi? Pandemiya, evdə qalmağın yaratdığı psixoloji gərginlikdən ailədaxili münaqişələr, boşanma üçün müraciət edənlərin sayı Avropa ölkələrində artıq iki dəfədən də çox artıb – elə Azərbaycanda da bu rəqəm ürəkaçan deyil.

Prezident isə öz xanımına olan rəftarı, davranışı ilə Azərbaycan ailələrinə bir müsbət informasiya yolladı: Azərbaycan Qadını hörmət və ehtirama, sevgi və diqqətə layiqdir.

Prezident İlham Əliyev bu mənada yalnız maarifləndirmir, həm də nümunə göstərir.

Ən başlıcası isə dövlətçilik ənənələrimizin zənginləşməsinə töhfə verir. Daha dəqiq desək, o ənənələri yaradır, möhkəm özülünü, təməlini qoyur…

Və bu, bir ilkdir!

Qədim tariximizdə müəyyən müsbət nümunələr nəzərə çarpsa da, İlham Əliyevə qədərki çağdaş Azərbaycan tarixində bu ənənələr demək olar, mövcud olmayıb. 1918-ci ildə yaradılan Cümhuriyyət dönəmində qurucu atalarımızın ömür-gün yoldaşları bu ənənələri yaratmayıblar. Ya zaman çatmayıb, ya başqa səbəblər olub. Təbii, maarifçilik baxımından müəyyən təqdirəlayiq addımlar atılıb. Amma Birinci Xanım İnstitutu formalaşdırılmayıb.

İkinci Respublika qurulandan sonra Ayaz Mütəllibovun həyat yoldaşı da bu missiyanı üzərinə götürməyə həvəslənmədi. Əbülfəz Elçibəyin xanımını isə ümumiyyətlə, tanımaq fürsətimiz olmadı. Son dərəcə demokratik bir insan kimi qəbullandığımız Elçibəy həyat yoldaşını cəmiyyətdən gizlətdi. Mərhum Heydər Əliyev prezident seçiləndə isə həyat yoldaşı, akademik Zərifə Əliyeva təəssüf ki, həyatda yox idi.

Biz faktiki olaraq Birinci Xanım kimi məhz Mehriban Əliyevanı görmüşük, tanımışıq və sevmişik. Yəni bu institutu Mehriban Əliyeva yaradıb.

Birinci Xanım necə olar, necə geyinər, necə danışar, Azərbaycan Prezidentinin xanımı olmaq nə deməkdir, Avropa və Şərqin üstün dəyərlərini bir obrazda necə cəmləşdirmək, hansı məsuliyyəti hansı səviyyədə bölüşmək olar, insanlara münasibət, xüsusilə əhalinin diqqət və qayğıya möhtac kəsimi ilə davranış necə olmalıdır, sevgi və qayğı bu insanlar arasında necə bərabər şəkildə bölüşdürülməlidir - bütün bunları Mehriban xanımın simasında, genişmiqyaslı, bütün incəliyinədək düşünülmüş, planlaşdırılmış fəaliyyətində gördük.

Müasir Azərbaycanın dövlətçilik tarixində nəcibliyin simvolu oldu Mehriban xanım. O, əksər birinci xanımlar kimi, yalnız həyat yoldaşını rəsmi səfərlərdə, görüş və qəbullarda müşayiət etməklə kifayətlənmədi. Sözün əsl mənasında, bir siyasi xadim və dövlət adamı kimi ölkənin problemlərinə Prezidentlə birgə çiyin verməyi, yalnız həyat yoldaşı yox, əqidə, məfkurə yoldaşı olmağı da bacardı.

Səhv etmirəmsə, ingilislərin sözüdür: hər bir uğurlu kişinin arxasında bir güclü qadın var. Mən bu deyimi çox bəyənirəm, qəbul edirəm. Eyni zamanda, o fikirdəyəm ki, eynilə bunun əksini də söyləmək olar. Yəni həqiqət budur ki, hər uğurlu qadının arxasında da bir güclü kişi var. Ya ata, ya qardaş, ya həyat yoldaşı, ya bir müəllim. Ya da Tanrı. Axı biz Tanrını da Kişi Şəklində təsəvvür edirik. Həyatımızın hansısa bir məqamında bu dəstəyə necə əşhədü-ehtiyacımız yaranır! Təhsildə, karyerada qolumuzdan tutan, qalxmağa, yüksəlməyə dəstək verən, yardım edən bir güc, görünən və görünməyən bir qüvvə, nə yaxşı ki, var!

O baxımdan Mehriban Əliyeva Prezident İlham Əliyevin həyatında hansı rola sahibdirsə, eynilə bunun digər formasını dövlət başçısının simasında görürük. İlham Əliyev bu jesti ilə yalnız həyat yoldaşına sevgisini, sayğısını nümayiş etdirmir, Azərbaycan insanının (həm kişilərin, həm də qadınların) düşüncəsini düzgün yönləndirməyə, arındırmağa, səliqəyə salmağa çalışır. Bu yönləndirmənin qayəsi budur: Qadınla Kişi ayrılıqda yarımçıq, birlikdə bütövdürlər. Və bu birlikdəlik kağız üzərində yox, ağılda, qəlbdə, əməldə birlikdəlikdir.

Qadınla Kişi birlikdə olanda, bütöv olanda Dövlət də bütöv olur, toplumun da gücünə güc qatılır. Bu, əsrlərin, minilliklərin ötürdüyü, ürəyimizin, yaddaşımızın bir hücrəsində özünə yer eləmiş arzudur. Arzularımız reallaşır. Çünki Qadın - Anadır. Ana – yaradandır, yaradıcıdır, yuva qurandır, vətəndir.

Qadına sayğı – Anaya sayğıdır. Qadını sevmək Allahı sevməkdir. Çünki qadın Allahın bu dünyada əmanətidir. Əmanətə xəyanət olmamalıdır…

Qadını sevmək - Ananı sevmək, qorumaq, ucaltmaq Kişi işidir, ləyaqət göstəricisidir, xaqanlıqdır, alicənablıqdır, ali vəzifədir, missiyadır…

Bu məqamda Prezident İlham Əliyev ildırımötürən rolundadır. O odu, ildırımı götürmək və ötürmək növbəsi isə bizim hər birimizdə…

Bu mesajı alanlara salam olsun…

Aynur Camalqızı