Dünyanı bürüyən bəlanın universal PEYVƏNDİ YARADILDI

Karolinska Universitetinin Virusologiya İnstitutunun alimləri dünyada mövcud olan qrip virusu variantlarının 88%-dən qoruya bilən peyvənd yaradıblar.

Publika.az xəbər verir ki, araşdırmanın nəticələri "Nature Medicine" jurnalında dərc olunub.

Tədqiqatın unikal xüsusiyyəti universal epitopları - müxtəlif növlərində dəyişməz qalan virus sahələrini müəyyən etmək üçün süni intellektin istifadəsidir. Bu, virusun əksər tanınmış ştammlarına qarşı təsirli bir dərman yaratmağa imkan verib.

Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının məlumatına görə, qrip dünyada hər il təxminən 500 min insanın ölümünə səbəb olur. Mövcud peyvəndlər həmişə təsirli olmur, çünki onlar bir mövsümdə müəyyən bir ştamın yayılması ilə bağlı proqnozlara əsaslanır. Alimlər tərəfindən proqnozlaşdırılmayan virus mutasiyalarının baş verməsi
bu cür dərmanların effektivliyini azaldır.

Tədqiqat zamanı alimlər peyvəndin iki variantını hazırlayıblar. Birincisi, ABŞ-da tapılan virus ştammlarının 97%-dən qorunmaq üçün, ikincisi isə qlobal qrip variantlarının 88%-i ilə mübarizə aparmaq üçün nəzərdə tutulub. Bu məqsədlə bioinformasiya texnologiyalarından, həmçinin virusların genetik ardıcıllığının təhlilindən istifadə edilib.

"İlk dəfə olaraq, hər il yenilənməsinə ehtiyac olmayan bir peyvənd hazırlaya bildik", - Kopenhagen Universitetinin aparıcı tədqiqatçısı professor Luca Bjorndalen deyib.

Elm adamları deyirlər ki, yeni peyvənd virusun az dəyişən hissələrini hədəf alır və bir çox ştama qarşı uzunmüddətli qoruma təmin edir. Tədqiqatçılar hazırda klinik sınaqlar keçirmək üçün əczaçılıq şirkətləri ilə danışıqlar aparırlar. Uğurla tamamlanarsa, peyvənd üç-dörd il ərzində istifadəyə verilə bilər.

Hüseyn İbadlı