Məşhur dietoloqdan vacib açıqlama: “İnsanlar yaşa dolduqca...”

Seçenov adına Fərdi Tibb İnstitutunun Sağlamlıq İdarəetmə Klinikasının mütəxəssisi Natalya Puqaçova sağlam ömrün uzanması üçün qidalanmanın əsas qaydalarından danışıb.

Publika.az xəbər verir ki, mütəxəssis yaşa dolduqca insanlarda əzələ toxuması miqdarının azalmasının təbii proses olduğunu deyib.

“Bu səbəbdən kaloriyə olan ehtiyac azalır. Bir insan orta yaşda olduğu kimi yeməyə davam edərsə, o zaman bir qayda olaraq çəki artmağa başlayır. Sübut olunub ki, yaşla birlikdə insanın çəkisi dəyişməsə də, daha az kaloriyə ehtiyac duyur.

Təcrübəmdən bildiyim təbii bir şey var ki, protein məhsullarına münasibət eyni deyil. Əslində yaşlı insanda zülala ehtiyac gənclərə və orta yaşlı insanlara nisbətən artır. Odur ki, yaşa dolduqca menyuda zülallı qidalara üstünlük vermək vacibdir. Niyə? Çünki bu, çox vacib əzələ kütləsinin qorunması üçün mühümdür. Bunun üçün bədənin zülala tələbatı artır. Hər yaşda dəri, saç, dırnaq və əzələ liflərinin hüceyrələri yenilənir.

Bununla belə zaman keçdikcə insanlarda zülalların həzm edilməsi və sovrulması qabiliyyəti zəifləyir. Həzm şirələrinin fəaliyyəti və konsentrasiyası azalır. Nəticədə əvvəlki ilə eyni miqdarda protein qəbul etdikdə bədən tərəfindən daha az sovrulur. Eyni şey vitaminlər, dəmir ilə baş verir, bunu nəzərə almaq lazımdır”, - dietoloq qeyd edib.

N.Puqaçova ilk növbədə heyvan zülalına söykənməyi məsləhət görür: ət, balıq, yumurta, süd məhsulları. Bitki zülallarının dəyəri də böyükdür, lakin həzm etmək daha uzun və çətindir. Heyvan zülallarında belə bir problem yoxdur:

“Rasionda heyvan mənşəli zülallar olmalıdır. Lakin qızartma deyil, buxarda və suda qaynadılmış halda yemək daha faydalıdır. Sobada bişmiş və qızardılmış ət qabıq əmələ gətirir və zülalı həzm olunmaz hala salır. Bu səbəbdən də protein məhsulları bişirməyə dəyməz, bədənin ondan götürə biləcəyi protein miqdarı azalır.

Hər yeməyə protein məhsullarının daxil edilməsi məsləhətdir. Səhər yeməyində yumurta və ya kəsmik, nahar ətli şorba, şam yeməyi üçün kotlet və ya tərəvəzlər. Hər yeməkdə protein varsa, gündəlik kifayət qədər protein qəbuletmə ehtimalınız yüksəkdir.

Qoz-fındıq və paxlalılar da rasionda olmalıdır. Bunlar çox dəyərli və sağlam qida qruplarıdır, ancaq onları necə bişirəcəyinizi bilməlisiniz. Yaşlı insanların dişlərində tez-tez ciddi problemlər olduqda çeynəmək çətinləşir, üyüdülmüş çərəzlər daha uyğundur.

Ancaq suyu da unutmamalısınız. Qırışlar, dəridə quruluq, saç tökülməsi yalnız dəridə kollagen xüsusiyyətlərin itməsi səbəbindən deyil, eyni zamanda bədəndə su çatışmazlığı səbəbindən də ortaya çıxır. Bəzən adam ödem meydana gəlməsindən qorxaraq az su içir, nəticədə qanın qatılığı artır. Bu isə infarkt və insulta səbəb olan tromboz riski meydana gətirir”.

Mütəxəssis böyrəklərin və ürəyin işinin suyun miqdarından asılı olduğunu izah edib. Böyrəklər nə qədər az maye ifraz edirsə, sidik o qədər qatılaşır və böyrək daşı əmələ gətirmə ehtimalı bir o qədər yüksəlir.

“Ciddi böyrək xəstəlikləri yoxdursa, gündə iki litrə qədər maye qəbul etmək məqsədəuyğundur. Üstəlik, lazımi miqdarda su içmək qəribə də olsa, ödem əleyhinə xüsusiyyətlərə sahibdir. Əlbəttə ki, gecə içməyə ehtiyac yoxdur, gündüz kifayət qədər su böyrəyin daha yaxşı işləməsinə və artıq mayenin xaric olunmasına kömək edir. Su bir çox prosesə təsir edir. Və bir çox problemi həll edir”, - həkim yekunda bildirib.

Aytən Məftun