Azərbaycanda İLK - Klonlaşdırılmış bitkilərin kütləvi əkintisi baş tutdu

Ölkəmizdə ilk dəfə laboratoriya şəraitində mikroklonal çoxaltma üsulu ilə istehsal olunan vegetativ klon calaqaltı formaları sahəyə köçürülüb.

Bu barədə Publika.az-a Azərbaycan Respublikası Kənd Təsərrüfatı Nazirliyinin Meyvəçilik və Çayçılıq Elmi-Tədqiqat İnstitutundan məlumat verilib. Meyvəçilik və Çayçılıq ETİ-nun Biotexnologiya laboratoriyasının müdiri Sevil Süleymanovun sözlərinə görə, çəyirdəkli meyvə bitkilərinin 4 calaqaltıları in-vitro üsulu ilə çoxladılıb və bütün mərhələləri keçdikdən sonra sahəyə köçürülüb. O bildirir ki, bu bitkilər normal boya və kök sisteminə malik olduğu üçün açıq sahəyə də adaptasiyası da uğurlu keçəcək. S.Süleymanova deyir ki, bu calaqaltılar calaq olunacaq və bir ildən sonra sağlam və yüksək keyfiyyətli əkin materialı əldə etmiş olacıq. Bu bitkilərin ən böyük üstünlüyü virussuz olmasıdır.

Meyvəçilik və Çayçılıq ETİ-nin direktoru İlham Qurbanov bildirir ki, bu calaqaltılar iqtisadi baxımdan çox əlverişlidir. Belə ki, bu calaqaltılar üzərində calaq edilən meyvə tingləri 3-cü ildə məhsula düşür və 5-ci ildə isə artıq bağa qoyulan xərcləri çıxarır. “Adi calaqaltılarda bir hektardan 15 ton məhsul əldə olunursa, bu calaqaltılar üzərində yetişdirilən tinglərdən isə bir hektardan təxminən 50 tona qədər məhsul əldə etmək mümkündür. Bu bağlardan əldə olunan məhsulun keyfiyyəti də bazar tələblərinə tam cavab verir.Yəni, məhsulun rəngi parlaq, ölçüləri iri və standart olurlar”. İ.Qurbanovun sözlərinə görə, bu kimi calaqaltılar ölkəyə 2003-cü ildən gətirilməyə başlasa da istehsalına ilk dəfə Meyvəçilik və Çayçılıq ETİ-u tərəfindən başlanılıb. İnstitut direktoru bildiri ki, əsas məqsəd kimi bu istiqamətdə özəl tingçilik təsərrüfatları ilə birgə ölkəyə ting idxalının qarşısını almaqdır.
O, bildirir ki, xaricdən gətirilən bəzi tinglərdə virus və bakteriya mənşəli xəstəliklər aşkar edilir. Layihənin əsas məqsədi də ölkəmizdə virusdan azad əkin materiallarının yetişdirilməsidir. Gələn ilin sonuna kimi Meyvəçilik və Çayçılıq ETİ-da 1 milyonadək tingin istehsalı planlaşdırılır.

Qeyd edək ki, Azərbaycanda il ərzində, ümumilikdə, 5 milyon ədəd tumlu və çəyirdəkli meyvə tinginə ehtiyac var ki, bunun da böyük hissəsi xaricdən gətirilir. Meyvəçilik və Çayçılıq ETİ-nun yeni biotexnologiya laboratoriyası yaradıldıqdan sonra qarşıya qoyulan məqsəd ilk 3 il ərzində illik ting istehsalını 2 milyon ədədə çatdırmaqdır. Bu da xaricdən ting idxalının qarşısını böyük ölçüdə alacaq.